Fridrix III

Fridrix III, shuningdek Valiahd Shahzoda Fridrix Vilgelm nomi bilan ham tanilgan (1888-yilgacha), nemischasi Kronprinz Friedrich Wilhelm, to‘liq ismi Friedrich Wilhelm Nikolaus Karl (1831-yil 18-oktyabr – 1888-yil 15-iyun) – 1888-yilda 99 kun davomida Prussiya qiroli va Germaniya imperatori bo‘lgan. Liberal va konstitutsion fikrlardan ta’sirlangan, lekin Hohenzollern sulolasining qirollik va imperatorlik qadriyatlariga sodiq qolgan.

Otasi I. Vilgelm 1861-yilda Prussiya qiroli, 1871-yilda esa Germaniya imperatori bo'ldi. Onasi Saksoniya-Veymar-Eyzenax malikasi Augusta edi. Fridrix Prussiyadagi universitetda ta’lim olgan birinchi shahzoda bo‘lib, shuningdek, qat'iy harbiy tayyorgarlikdan o'tgan. 1858-yilda Britaniya malikasi Viktoriya bilan (1840-1901; 1888-yildan keyin imperatrisa Fridrix) turmush qurgan. U xotinining liberal g'oyalaridan ta’sirlangan bo‘lsa-da, kuchli markaziy hukumat va boshqa nemis knyazliklari ustidan nazorat o‘rnatish tarafdori edi. Shu nuqtayi nazardan u Otto fon Bismarkdan ham ba’zan o‘zib ketgan.

Hayoti va ta’limi

III Fridrix 1831‑yil 18 oktyabrda Potsdam shahrida tug‘ilgan Encyclopedia Britannica. U Prussiya qirolligida universitet ta’limi olgan birinchi shahzoda bo‘lib, 1849–1850 yillarda. The free library.

Harbiy faoliyati

Veliahd shahzoda sifatida u Prussiya armiyasi safida xizmat qilib, Ikkinchi Shlezvig urushida (1864), Yetti haftalik urushda (1866) va Fransuz-Prussiya urushida (1870–1871) muhim harbiy rol o‘ynagan. Urushdagi odobsiz usullarni yoqtirmasligi va “qon va temir” siyosatiga to‘liq qo‘shilmasligi bilan tanilgan, biroq u har uch harbiy harakatda Bismarkni qo‘llab-quvvatlagan .

Qirol va imperator sifatida hukmronligi

Otasi Vilgelm I vafotidan keyin 1888‑yil 9 martda Prussiya qiroli va Germaniya imperatori unvoni bilan qirolikka ko‘tarilgan Encyclopedia Britannica. Ammo u tilidan ayrilgan holda, halqum saratoniga chalinganligi sababli 99 kun ichida 15 iyunga qadar hukmronlik qilgan Unofficial Royalty. Ushbu qisqa davrda eng muhim qarorlardan biri konservativ Ichki ishlar vaziri Robert fon Puttkamerni lavozimidan ozod etish bo‘lgan Encyclopedia Britannica.

Shaxsiy hayoti va oilasi

1858‑yilda u Britaniya malikasi Viktoriya (malika royal) bilan turmush qurgan . Ularning oilasida sakkiz nafar farzand dunyoga kelgan, jumladan II Vilgelm (keyingi imperator), Prenses Sharlotta, Shahzoda Genrix va boshqa bir qancha qirollik avlodlari bor

Merosi

III Fridrix ko‘proq liberal va konstitutsion g‘oyalarga moyilligini, mustahkam markaziy hukumat tarafdori bo‘lishini uyg‘unlashtira olgan qirol sifatida eslanadi, biroq qisqa hukmronligi sababli o‘z rejasini amalga to‘la oshira olmadi Internet Archive. Uning vafoti bilan “Uch imperator yili” yakunlandi va Germaniya siyosiy maydoni konservativ yo‘nalishga qaytdi.

Manbalar

1. https://www.britannica.com/biography/Frederick-III-king-of-Prussia-and-emperor-of-Germanybiografiyasi

2.  https://www.wikitree.com/wiki/Habsburg-5 Wiketree