From Wikipedia, the free encyclopedia
Ъ, ъ — oʻzbek kirill alifbosining 28-harfi, ayirish belgisi deb ataladi. Hozirgi oʻzbek lotin alifbosida unga ʼ (tutuq) belgisi mos keladi.
Kirill alifbosi harfi Ъ | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Kirill yozuvi | |||||||
А | Б | В | Г | Ґ | Д | Ђ | |
Ѓ | Е | (Ѐ) | Ё | Є | Ж | З | |
Ѕ | И | (Ѝ) | І | Ї | Й | Ј | |
К | Л | Љ | М | Н | Њ | О | |
П | Р | С | Т | Ћ | Ќ | У | |
Ў | Ф | Х | Ц | Ч | Џ | Ш | |
Щ | Ъ | Ы | Ь | Э | Ю | Я | |
Tarixiy harflar | |||||||
(Ҁ) | (Ѹ) | Ѡ | (Ѿ) | (Ѻ) | Ѣ | Ꙗ | |
Ѥ | ІѢ | Ѧ | Ѫ | Ѩ | Ѭ | Ѯ | |
Ѱ | Ѳ | Ѵ | (Ѷ) | Ын | |||
Noslavyan tillari harflari | |||||||
Ӑ | Ӓ | Ә | Ӛ | Ӕ | Ԝ | Ғ | |
Ӻ | Ӷ | Ҕ | Ԁ | Ԃ | Ӗ | Ҽ | |
Ҿ | Ӂ | Җ | Ӝ | Ԅ | Ҙ | Ӟ | |
Ԑ | Ӡ | Ԇ | Ӥ | Ӣ | Ӏ | Ҋ | |
Қ | Ҟ | Ҡ | Ӄ | Ҝ | Ԟ | Ԛ | |
Ӆ | Ԓ | Ԡ | Ԉ | Ԕ | Ӎ | Ҥ | |
Ԣ | Ԋ | Ң | Ӊ | Ӈ | Ӧ | Ө | |
Ӫ | Ҩ | Ҧ | Ԥ | Ҏ | Ԗ | Ҫ | |
Ԍ | Ҭ | Ԏ | Ӳ | Ӱ | Ӯ | Ү | |
Ұ | Ҳ | Ӽ | Ӿ | Һ | Ҵ | Ӵ | |
Ҷ | Ӌ | Ҹ | Ӹ | Ҍ | Ӭ | Ԙ | |
Eslatma. Qavs ichidagi belgilar (mustaqil) harf maqomiga ega emas. |
Ъ, ъ — oʻzbek kirill alifbosining yigirma yettinchi harfi—maxsus belgi. Hozirgi oʻzbek yozuvida alohida tovushni ifodalamaydi, shuning uchun ham „harf“ deb emas, „belgi“ („ayirish belgisi“) deb ataladi. 1940 yilda kirill grafikasi asosidagi alifboga oʻtish vaqtida, rus tilidagi oʻzlashgan soʻzlarni aslidagiday yozish zarurligi haqidagi ilmiy asoslanmagan imloviy qoidani amalga oshirish maqsadida alifboga kiritilgan, ayni paytda oʻzbek lotin alifbosidagi apostrof vazifasini ham bajara boshlagan. Faqat rus, arab va fors tillaridan oʻzlashgan soʻzlar tarkibidagina uchraydi.
Arab tilidan oʻzlashgan soʻzlarda arab tilining oʻzigagina xos boʻlgan portlovchi boʻgʻiz undoshi (£. — ayn) oʻrnida qoʻllanadi. Bu belgi soʻz oʻrtasida (razʼezd, podʼezd; aʼlo, maʼno) va baʼzi arabcha soʻzlar oxirida (murabbaʼ, tatabbuʼ) keladi; soʻz boshida qoʻllanmaydi. Undosh tovushni ifodalovchi harfdan keyin kelganda, shu tovushni keyingi boʻgʻindan ajratib turishga xizmat qilganligi uchun „ayirish belgisi“ deb yuritiladi. Oʻzbek xalqi foydalangan yozuvlardan faqat kirill yozuvidagina ayni shaklda uchraydi.
Kodlanishi | Registr | Oʻnlik kod | Oʻn oltilik kod | Sakkizlik kod | Ikkilik kod |
---|---|---|---|---|---|
Yunikod | Bosh harf | 1066 | 042A | 002052 | 00000100 00101010 |
Kichik harf | 1098 | 044A | 002112 | 00000100 01001010 | |
ISO 8859-5 | Bosh harf | 202 | CA | 312 | 11001010 |
Kichik harf | 234 | EA | 352 | 11101010 | |
KOI 8 | Bosh harf | 255 | FF | 377 | 11111111 |
Kichik harf | 223 | DF | 337 | 11011111 | |
Windows 1251 | Bosh harf | 218 | DA | 332 | 11011010 |
Kichik harf | 250 | FA | 372 | 11111010 |
HTMLda Ъ bosh harfini Ъ yoki Ъ kabi, ʼ kichik harfini esa — ъ yoki ъ kabi yozish mumkin.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.