Hiệp ước München
From Wikipedia, the free encyclopedia
Hiệp ước München, hoặc Hiệp ước Munich [lower-alpha 1] là một thỏa thuận được ký kết tại Munich vào ngày 30 tháng 9 năm 1938, giữa Đức Quốc xã, Anh quốc, Cộng hòa Pháp và Phát xít Ý. Nó cho phép Đức chiếm một phần lãnh thổ của Tiệp Khắc được gọi là Sudetenland, nơi có hơn ba triệu người, chủ yếu là người gốc Đức, sinh sống.[1] Hiệp ước này còn được người Tiệp Khắc gọi là Sự phản bội Munich (tiếng Séc: Mnichovská zrada; tiếng Slovak: Mníchovská zrada), do trong thỏa thuận này, Pháp đã đơn phương vứt bỏ thỏa thuận liên minh với Tiệp Khắc năm 1924[2] và một hiệp ước quân sự năm 1925 giữa Pháp và Tiệp Khắc.
Bài viết này cần thêm chú thích nguồn gốc để kiểm chứng thông tin. |
Bài này có liệt kê các nguồn tham khảo và/hoặc liên kết ngoài, nhưng nội dung trong thân bài cần được dẫn nguồn đầy đủ bằng các chú thích trong hàng để người khác có thể kiểm chứng. |
Tên đầy đủ:
| |
---|---|
Trước khi ký Hiệp ước München, từ trái qua:
Neville Chamberlain, Édouard Daladier, Adolf Hitler, Benito Mussolini, Galeazzo Ciano. Phía sau: Joachim von Ribbentrop và Ernst von Weizsäcker | |
Ngày kí | 30 tháng 9 năm 1938 |
Nơi kí | München, Đức |
Ngày đưa vào hiệu lực | 1 tháng 10 năm 1938 |
Ngày hết hiệu lực | 9 tháng 5 năm 1945 |
Bên tham gia | Đức Quốc xã Italia Anh Pháp |
Ngôn ngữ | Đức, Ý, Anh, Pháp |
en:Munich Pact tại Wikisource |
Đức bắt đầu một cuộc chiến tranh không tuyên bố cường độ thấp ở Tiệp Khắc vào ngày 17 tháng 9 năm 1938. Để phản ứng lại, vào ngày 20 tháng 9, Anh và Pháp chính thức yêu cầu Tiệp Khắc nhường lãnh thổ Sudetenland của mình cho Đức. Theo sau Đức, Ba Lan cũng yêu cầu Tiệp Khắc phải cắt nhượng lãnh thổ vào ngày 21 tháng 9, và Hungary vào ngày 22 tháng 9. Trong khi đó, quân Đức đã chinh phục các khu vực của Quận Cheb và Quận Jeseník, và bộ binh Đức được trang bị nhẹ nhanh chóng tràn qua các quận biên giới khác trước khi bị đẩy lùi. Ba Lan cũng tập hợp các đơn vị quân đội của mình gần biên giới chung với Tiệp Khắc và tiến hành một cuộc tấn công thăm dò không thành công vào ngày 23 tháng 9 [3] Liên Xô tuyên bố sẵn sàng hỗ trợ Tiệp Khắc với điều kiện Hồng quân có thể đi qua lãnh thổ Ba Lan và Romania, nhưng cả hai nước này đều từ chối [4] Đại sứ Ba Lan nói với Ngoại trưởng Pháp rằng Ba Lan sẽ phản đối bất kỳ nỗ lực nào của Liên Xô nhằm bảo vệ Tiệp Khắc khỏi Đức [5]
Để dàn xếp, một cuộc họp khẩn cấp của các cường quốc châu Âu đã diễn ra ở Munich – nhưng loại trừ chính Tiệp Khắc và Liên Xô, đồng minh của cả Pháp và Tiệp Khắc. Vào ngày 30 tháng 9, Tiệp Khắc đã chịu khuất phục trước áp lực quân sự của Đức, Ba Lan và Hungary cũng như áp lực ngoại giao của Anh và Pháp, đồng ý nhường lãnh thổ cho Đức theo các điều khoản ở Munich. Ngay sau đó, Hitler từ bỏ lời hứa tôn trọng sự toàn vẹn của Tiệp Khắc bằng cách xâm lược Séc và biến nước này thành Vùng bảo hộ Bohemia và Moravia, trao cho Đức toàn quyền kiểm soát tất cả lãnh thổ Tiệp Khắc, bao gồm cả kho vũ khí quân sự mà sau này đóng vai trò quan trọng trong Cuộc xâm lược của Đức vào Ba Lan và Pháp[6] Liên Xô thì cảm thấy bị phương Tây phản bội, họ tin rằng phương Tây đã thông đồng với Hitler để trao một quốc gia ở Trung Âu cho Đức, và rằng phương Tây có thể sẽ làm điều tương tự với Liên Xô trong tương lai[7]
Ngày nay, Hiệp ước Munich được nhiều người coi là một hành động nhân nhượng Đức đầy tai hại, và thuật ngữ này đã trở thành "một lời nói mỉa mai cho sự vô ích của việc xoa dịu các quốc gia toàn trị theo chủ nghĩa bành trướng" [8]