Chính phủ Vichy
From Wikipedia, the free encyclopedia
Chính phủ Vichy,[1] hoặc Phát xít Pháp hay chỉ gọi đơn giản là Vichy là thuật ngữ thường dược dùng để miêu tả chính phủ Pháp hợp tác với phe Trục từ tháng 7 năm 1940 đến tháng 8 năm 1944, trong Chiến tranh thế giới lần thứ hai. Chính phủ này chính thức gọi mình là Quốc gia Pháp (État Français) và do Thống chế Philippe Pétain đứng đầu, ông thành lập chính phủ này sau thất bại quân sự của Pháp trước Phát xít Đức.
Quốc gia Pháp
|
|||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tên bản ngữ
| |||||||||
1940–1944 | |||||||||
Quốc ca: "La Marseillaise" Bài ca Marseillaise (chính thức) Thống chế hỡi, chúng con đây! (không chính thức) | |||||||||
Vùng do Chính phủ Vichy kiểm soát (xanh đậm) trên bản đồ. | |||||||||
Tổng quan | |||||||||
Thủ đô | Vichy | ||||||||
Ngôn ngữ thông dụng | Tiếng Pháp | ||||||||
Tôn giáo chính | Công giáo Rôma | ||||||||
Chính trị | |||||||||
Chính phủ | Nhất thể độc tài toàn trị | ||||||||
Quốc trưởng | |||||||||
• 1940 — 1944 | Philippe Pétain | ||||||||
Thủ tướng | |||||||||
• 1940 — 1942 | Philippe Pétain | ||||||||
• 1942 — 1944 | Pierre Laval | ||||||||
Lập pháp | Quốc hội Pháp | ||||||||
Lịch sử | |||||||||
Thời kỳ | Chiến tranh thế giới thứ hai | ||||||||
• Pétain đắc cử | 10 Tháng Bảy 1940 | ||||||||
• Hiệp ước Đình chiến Compiègne | 22 Tháng Sáu 1940 | ||||||||
• Đồng minh giải phóng Paris | 25 Tháng Tám 1944 | ||||||||
• Giải thể | 25 Tháng Tám 1944 | ||||||||
• Sigmaringen thất thủ | 22 Tháng Tư 1945 | ||||||||
Kinh tế | |||||||||
Đơn vị tiền tệ | Franc | ||||||||
| |||||||||
Chính phủ Vichy giữ được một số chủ quyền pháp lý tại vùng phía bắc nước Pháp (Vùng chiếm đóng), bị Đức chiếm Wehrmacht, và có nhiều quyền lực hơn ở vùng phía nam không bị chiếm đóng "vùng tự do", nơi thủ đô hành chính của chính phủ được thiết lập tại Vichy. Tháng 12 năm 1942 vùng phía nam cũng bị chiếm đóng và nằm dưới quyền cai trị của Đức.
Pétain đã hợp tác với các lực lượng chiếm đóng Đức để đổi lấy một thỏa thuận giúp nước Pháp không bị các cường quốc phe Trục phân chia. Chính quyền Vichy đã giúp lùng bắt người Do Thái và những đối tượng "bất hảo" khác, ở mọi thời điểm, các lực lượng quân sự Vichy Pháp tích cực chống lại Đồng Minh. Đa phần dân chúng Pháp ban đầu ủng hộ chính phủ mới dù lập trường ủng hộ Phát xít, coi đây là điều cần thiết để duy trì một mức độ tự chủ và toàn vẹn lãnh thổ của Pháp.
Tính hợp pháp của chính phủ Vichy và cương vị lãnh đạo của Pétain luôn bị vị Tướng lưu vong Charles de Gaulle bác bỏ. De Gaulle tuyên bố riêng ông đại diện cho sự tiếp nối và tính hợp pháp của chính phủ Cộng hòa Pháp. Dân chúng Pháp dần chuyển sang phản đối chính phủ Vichy và các lực lượng chiếm đóng Đức, và lực lượng kháng chiến lớn mạnh bên trong nước Pháp. Sau cuộc đổ bộ của Đồng Minh vào Pháp tháng 6 năm 1944, de Gaulle tuyên bố thành lập Chính phủ Lâm thời Cộng hòa Pháp (GPRF).
Đa phần các lãnh đạo chính phủ Vichy sau này đều bị GPRF đưa ra xét xử, và một số họ bị hành quyết. Pétain bị kết án tử hình, nhưng bản án đã được giảm còn chung thân vì tội phản quốc.