Tiếng Hmông hay Mông là ngôn ngữ của người Hmông hay người Miêu, một dân tộc có vùng cư trú truyền thống là nam Trung Quốc, miền bắc Việt Nam, Lào và Thái Lan.
| Tiếng Hmông | |
|---|---|
| lol Hmongb ad Hmaob lus Hmoob lus Hmôngz Hmoob 𖬇𖬰𖬞 𖬌𖬣𖬵 𞄉𞄧𞄵𞄀𞄩𞄰 | |
| Sử dụng tại | Trung Quốc, Việt Nam, Lào, Thái Lan, và Hoa Kỳ. |
| Tổng số người nói | khoảng 10-12 triệu người |
| Phân loại | Hmông–Miền
|
| Hệ chữ viết | Chữ Hmông Pahawh, Chữ cái Latinh |
| Mã ngôn ngữ | |
| ISO 639-3 | tùy trường hợp:mww – Mông Trắng (Lào, Trung Quốc)hmq – Miêu Đông Kiềm Đôngmuq – Miêu Đông Tương Tâyhnj – Mông Xanhhmz – Hmông Súa (Việt Nam)hmc – Hmông Trung Huệ Thủy (Trung Quốc)hmm – Hmông Trung Ma Sơn (Trung Quốc)hmj – Hmông Trọng An Giang (Trung Quốc)hme – Hmông Đông Huệ Thủy (Trung Quốc)cqd – Xuyên–Kiềm–Điền Cluster Miaohrm – Horned Miaosfm – Small Flowery Miaohmd – Large Flowery Miaohml – Luopohe Hmonghuj – Hmông Bắc Quý Dươnghmi – Hmông Bắc Huệ Thủyhmp – Hmông Bắc Ma Sơnhea – Hmông Bắc Kiềm Đônghmy – Hmông Nam Quý Dươnghma – Hmông Nam Ma Sơnhms – Miêu Nam Kiềm Đônghmg – Hmông Tây Nam Quý Dươnghmh – Hmông Tây Nam Huệ Thủyhmw – Hmông Tây Ma Sơnmmr – Miêu Tây Tương Tâyhmv – Mông Đỏ (Việt Nam)hmf – Hmong Don (Việt Nam) |
Tổng số người nói ngôn ngữ này trên toàn thế giới ước tính khoảng 10-12 triệu người. Tại Trung Quốc dân số người Miêu cỡ 9 triệu, sống tại các vùng Tứ Xuyên, Vân Nam, Quý Châu, Quảng Tây. Tại Hoa Kỳ có khoảng 200.000 người Mỹ gốc H’mông.
Tiếng Hmông gồm có những phương ngữ có thể hiểu lẫn nhau của nhóm ngôn ngữ Tây H’mông trong ngữ hệ Hmông-Miền (Miêu-Dao).
Chữ viết Hmông truyền thuyết được coi là đã mất do sự xâm lược của người Hoa Hạ. Sang thế kỷ 20 có nhiều nỗ lực tạo ra bộ chữ để ghi tiếng Hmông.
Khái niệm
Bên ngoài Trung Quốc, khái niệm "tiếng H’mông" có thể dùng để chỉ phương ngữ Xuyên–Kiềm–Điền. Tất cả các người H’mông ngoài Trung Quốc (trừ một số tại Việt Nam) đều nói phương ngữ này. Tuy thế, các phương ngữ khác nhau của tiếng H’mông không phải đều hiểu lẫn nhau và có thể coi là các ngôn ngữ riêng.
Từ những năm 1950, một dạng tiêu chuẩn hóa tiếng Miêu dựa trên cơ sở phó phương ngữ Xuyên–Kiềm–Điền tại Đại Nam Sơn đã được thống nhất. Và tất cả các phó-phó-phó phương ngữ của tiếng H’mông ngày nay tại Trung Quốc có thể hiểu lẫn nhau.
Âm vị
Tiếng Hmông gồm có 8 thanh điệu, nhiều hơn tiếng Việt 2 thanh điệu,
Gồm: g, s, v, j, b, d, m và thanh ngang (Chữ Hmông Việt: l, s, r, x, z, k, v, ngang).
Xem thêm
Chú thích
Tham khảo
Liên kết ngoài
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
