Tra tấn
Cố ý gây đau khổ về thể chất hoặc tinh thần cho người hoặc động vật / From Wikipedia, the free encyclopedia
Tra tấn là hành vi có chủ ý gây chấn thương tâm lý hoặc thể xác nghiêm trọng cho một cá nhân vì nhiều mục đích khác nhau, bao gồm trừng phạt, ép cung lấy lời khai, thẩm vấn để thu thập thông tin hoặc răn đe những người liên quan. Một số định nghĩa tra tấn chỉ xoay quanh các hành vi do chính quyền thực hiện, trong một số trường hợp, định nghĩa này bao gồm cả hành vi từ các tổ chức phi chính phủ.
Hành vi tra tấn đã xuất hiện từ thời cổ đại. Vào thế kỷ 18–19, các quốc gia phương Tây chính thức bãi bỏ tra tấn trong hệ thống tư pháp, nhưng loại hình phạt này không bị loại bỏ hoàn toàn và vẫn được áp dụng trên toàn cầu. Các phương pháp tra tấn thường được sử dụng đồng thời và kết hợp với nhau. Trong số đó, đánh đập là hình thức tra tấn vật lý phổ biến nhất. Từ thế kỷ 20, những người tra tấn thường ưu tiên các phương pháp không để lại dấu vết hoặc phương thức tra tấn tâm lý, nhằm tránh bị phát hiện và phủ nhận hành vi của mình. Phương thức này thường được các tổ chức hỗ trợ thông qua việc tạo điều kiện và khuyến khích các hành vi đó. Hầu hết nạn nhân đều là người nghèo hoặc bị xã hội ruồng bỏ và bị gán ghép tội danh. Đáng chú ý, các hành vi tra tấn thông thường lại ít được quan tâm hơn nhiều so với tra tấn trong bối cảnh chính trị hoặc xung đột vũ trang. Nhục hình và tử hình đôi khi cũng được coi là hình thức tra tấn, nhưng cách gọi này gây nhiều tranh cãi trên phạm vi quốc tế.
Tra tấn có mục đích phá vỡ tinh thần và ý chí của nạn nhân, làm mất đi nhân cách riêng và khả năng tự chủ của họ. Đây là một trong những trải nghiệm đau đớn nhất mà một cá nhân có thể chịu đựng. Không chỉ nạn nhân bị ảnh hưởng, việc tra tấn có thể gây tác động tiêu cực lên người hoặc tổ chức thực hiện hành vi đó. Các nghiên cứu cho thấy dư luận thường phản đối việc tra tấn. Pháp luật và các hiệp ước quốc tế đều nghiêm cấm hành vi này, bất kể quốc gia và hoàn cảnh nào. Việc phản đối tra tấn góp phần hình thành nên các phong trào nhân quyền sau chiến tranh thế giới thứ hai. Dù tần suất đã giảm, một số quốc gia vẫn áp dụng tra tấn trong hệ thống tư pháp.