Vụ xâm phạm nhân quyền Hy Lạp
Vụ kiện Hy Lạp xâm phạm quyền con người năm 1967 / From Wikipedia, the free encyclopedia
Tháng 9 năm 1967, Đan Mạch, Na Uy, Thuỵ Điển, cùng Hà Lan tố cáo chính quyền quân sự Hy Lạp làm trái Công ước nhân quyền châu Âu ở Ủy ban nhân quyền châu Âu. Năm 1969, Ủy ban phán có xâm phạm quyền con người nghiêm trọng, kể cả tra tấn; chính quyền Hy Lạp rút khỏi Ủy hội châu Âu. Vụ việc giới báo chí đưa tin rất nhiều, nhà nghiên cứu pháp luật Ed Bates nhận định là "một trong những vụ nổi tiếng nhất trong lịch sử của Công ước".[1]
Ngày 21 tháng 4 năm 1967, một nhóm sĩ quan bảo thủ lật đổ chính phủ Hy Lạp và bắt đầu bắt bớ hàng loạt, thanh trừ phe đối lập, và kiểm duyệt sách báo. Hy Lạp cho rằng Công ước cho phép ra tay để chống lại nỗ lực phá hoại của phe cộng sản, nhưng thủ đoạn của chính quyền nhanh chóng bị Hội đồng Nghị viện Ủy hội châu Âu chỉ trích. Tháng 9 năm 1967, Đan Mạch, Na Uy, Thụy Điển, và Hà Lan đệ trình đơn kiện Hy Lạp giống hệt nhau, cáo buộc chính quyền làm trái hầu hết các điều khoản bảo vệ quyền cá nhân của Công ước. Tháng 1 năm 1968, Ủy ban chấp nhận đơn kiện; tháng 5 cùng năm chấp nhận thêm đơn thứ hai do Đan Mạch, Na Uy, và Thụy Điển đệ trình, tố cáo những vi phạm khác, nhất là tra tấn.
Năm 1968 và đầu năm 1969, một tiểu ban mở các phiên điều trần kín về vụ kiện, thẩm vấn các người làm chứng và phái một đoàn đi tìm hiểu tình hình thực tế ở Hy Lạp, song phái đoàn phải về sớm vì bị chính quyền cản trở. Tiểu ban thu thập hơn 20.000 trang bằng chứng, được tóm tắt lại thành bản báo cáo dài 1.200 trang, hầu hết để chứng minh chính quyền Hy Lạp có tra tấn. Tháng 10 năm 1969, Tiểu ban trình báo cáo lên Ủy ban. Giới báo chí sớm nhận được bản rò rỉ và bắt đầu đưa tin rộng rãi, dư luận châu Âu xoay lưng về Hy Lạp. Ủy ban phán có vi phạm Điều 3 và hầu hết các điều khác. Ngày 12 tháng 12 năm 1969, Ủy ban Bộ trưởng Ủy hội châu Âu xem xét ra nghị quyết chỉ trích Hy Lạp. Ngoại trưởng Hy Lạp Panagiotis Pipinelis thấy rõ sẽ thua phiếu, cho nên lên án Công ước và bỏ ghế. Hy Lạp trở thành nước duy nhất rời khỏi Ủy hội châu Âu; sau khi lập lại dân chủ vào năm 1974 thì gia nhập lại.
Vụ việc cho thấy Công ước không thể hoàn toàn kìm lại việc làm của một nước độc tài không chịu hợp tác, nhưng cũng làm mạnh quy ước, làm cô lập và ô danh có hiệu quả nước xâm phạm quyền con người. Bản báo cáo của Ủy ban xác định hành vi gì là tra tấn, đối xử vô nhân đạo, hạ thấp nhân phẩm, và định nghĩa những khía cạnh khác của Công ước.