Ẩm thực Thụy Điển

Ẩm thực Thụy Điển chủ yếu là món thịt, cá với khoai tây. Bên cạnh đó khoai tây phổ biến, ẩm thực Thụy Điển hiện đại là một mức độ lớn dựa trên các loại bánh mì.

Thịt viên Thụy Điển với xốt kem, Khoai tây nghiền, đồ muối, dưa chuột muối, và mứt vaccinium vitis-idaea

Đặc điểm chung

Julbord truyền thống, hay bàn ăn Giáng Sinh.

Ẩm thực Thụy Điển có thể được mô tả là xoay quanh các sản phẩm từ sữa, bánh mì giòn và mềm (thường có đường), quả mọng và quả hạch, thịt bò, thịt gà, thịt cừu, thịt lợn, và hải sản. Khoai tây thường được dùng làm món ăn thêm, và người ta thường luộc nó. Ẩm thực Thụy Điển có rất nhiều loại bánh mì với hình dáng và kích cỡ khác nhau, làm từ lúa mạch đen, lúa mì, yến mạch, bột chua đen hoặc trắng, hoặc nguyên cám, và bao gồm cả bánh mì dẹt và bánh mì giòn. Có nhiều loại bánh mì ngọt hoặc tẩm gia vị. Có nhiều món từ thịt, đặc biệt là thịt viên, thường được dùng với mứt baccinium vitis-idaea. Súp hoa quả thường đặc, như là súp nụ tầm xuân và súp việt quất đen (blåbärssoppa) dùng nóng hoặc lạnh là các món điển hình trong ẩm thực Thụy Điển. Bơ và bơ thực vật là các nguồn chất béo cơ bản, mặc dù dầu ô liu cũng đang trở nên phổ biến hơn. Bánh truyền thống của Thụy Điển gồm các loại bánh bao, bánh quy, bánh ngọt; nhiều trong số chúng có nhiều đường và thường được dùng với cà phê (fika) và rất phổ biến ở Thụy Điển.^[1]

Lịch sử

Món ăn

Bữa ăn

Bánh kẹp mở với trứng luộc chín và trứng cá tuyết từ tuýp

Bữa ăn bao gồm bữa sáng vào sáng sớm (frukost), bữa trưa (lunch), và một bữa tối lớn (middag) khoảng 6 hoặc 7 giờ tối. Ăn nhẹ giữa các bữa ăn cũng phổ biến, thường là bánh kẹp hoặc hoa quả (mellanmål). Trong tất cả các trường tiểu học, và hầu hết thường cấp hai, một bữa nóng được phục vụ vào bữa trưa là một phần của nhà nước phúc lợi của Thụy Điển. Hầu hết người Thụy Điển uống cà phê vào buổi chiều, thường uống cùng với bánh (fika).

Bữa sáng

Món chính

Giăm bông Giáng Sinh truyền thống ở Thụy Điển

Một đĩa smörgåstårta, hay bánh kẹp, thường món ăn trong bữa tiệc

Một đĩa isterband (xúc xích), mashed potato, pickled beets and saurkraut

Món ăn từ tôm hùm đất có tên là Kräftskiva

Cantharellus cibarius thường được trồng gần cây bạch dương

Pudding đen từ Thụy Điển

Bánh kẹp tôm Thụy Điển

TIếng Thụy Điển	Tiếng Việt	Định nghĩa
Ärtsoppa		Súp đậu Hà Lan vàng.
Blåbärspalt		Dumpling với việt quất xanh.
Blodpalt		Dumpling từ tiết canh
Blodpudding	Pudding đen	Tên tiếng Thụy Điển nghĩa đen là "pudding máu". Được làm ngọt và tẩm gia vị, thường được ăn với mứt vaccinium vitis-idaea và đôi khi với thịt muối.
Blodkorv	Dồi	Ngoài tiết canh lợn, các nguyên liệu còn lại bao gồm bột mì, thịt lợn, nho khô và gia vị.
Bruna bönor och fläsk		Một món Thụy Điển cơ bản bao gồm thịt lợn với món đậu nâu hầm.
Falukorv		Xúc xích to và dày, bắt nguồn từ Falun.
Fiskbullar		Cá viên, làm từ cá trắng xay.
Fläskkorv		Xúc xích, thịt lợn.
Fläskpannkaka		Một loại bánh kếp dày với thịt thái, nướng trong lò.
Flygande Jacob		Casserole từ gà với chuối, lạc, và thịt muối. Được phát minh trong những năm 1970.
Gravlax		Cá hồi ướp muối với muối, đường và rau thơm.
Grisfötter		Móng giò với rödbetor.
Inkokt lax		Cá hồi luộc, với hành tây và cà rốt hỗn hợp nước, giấm, muối, đường, và một số loại gia vị khác. Thường được dùng lạnh, thường với mayonnaise trộn thì là và chanh.
Inlagd sill		Cá trích muối bằng axít axêtic, nước, đường, gia vị, hành tây đỏ, cà rốt và muối.
Isterband		Xúc xích, từ Småland, làm từ thịt xay thô, lúa mạch và khoai tây. Nó được chế biến bằng cách lên men hoặc hun khói nhẹ. Phương pháp nấu ăn này tạo ra hương vị đặc trưng. Theo truyền thống người ta thường ăn nó với khoai tây và củ dền muối hầm với thì là.
Janssons frestelse		Casserole khoai tây làm với khoai tây, hành tây, "cá cơm" và kem sữa; loại cá được sử dụng thường là cá trích cơm.[2]
Julskinka		Giăm bông ướp muối, luộc và tẩm bột với mù tạt, vụn bánh mì và trứng, còn gọi là giăm bông Giáng Sinh. Là món ăn Giáng Sinh của Thụy Điển tương tự như gà tây.
Kåldolmar		Bắp cải cuộn. Là biến thể kiểu Thụy Điển của món dolma của Thụy Điển, có nguồn gốc từ khi Charles XII quay về Thụy Điển từ Đế quốc Ottoman.[3]
Kalops		Thịt hầm với hành tây, rau và gia vị.
Köttbullar		Thịt viên từ thịt viên chặt với rau thơm, thường dùng với khoai tây nghiền và đồ muối.
Korv Stroganoff		Xúc xích thái nhỏ dùng với xốt kem cà chua, một biến thể rẻ tiền hơn của món Bò Stroganoff của Thụy Điển.
Köttsoppa med klimp		Súp, làm từ thịt bò và rau củ, dùng với klimp, một loại dumpling đặc trưng của Thụy Điển.
Kroppkakor		Dumpling làm với khoai luộc và thịt.[4]
Leverpalt		Dumpling với gan.
Lutfisk		Món ăn làm từ cá khô.
Palt		Dumpling làm với khoai sống và thịt lợn.
Paltbröd		Một loại tunnbröd nướng với tiết canh. Theo truyền thống được dùng với xốt trắng với lợn rán.
Pannkakor		Một loại bánh kếp rán trong loại chảo rán thường. Trong một số vùng ở Thụy Điển tất cả các loại bánh kếp được gọi là "plättar".
Pitepalt		Dumpling từ Piteå.
Plättar		"Plätt" là loại bánh kếp nhỏ, thường được làm trong "plättlagg", một loại chảo loại chảo rán nhỏ thường đủ chỗ để rán cùng lúc vài cái bánh kếp, thường là bảy, hoặc nhỏ hơn (thường có đường kính 10 cm) là mười cái. Xem Pannkakor
Pölsa		Giống với món thịt băm hoặc haggis của Scotland bằng không có vỏ.
Prinskorv		Xúc xích nhỏ, kiểu hot dog.
Pyttipanna		Hỗn hợp thịt chặt và rán, hành tây, khoai luộc trước, thường được chế biến từ đồ ăn thừa. Các nguyên liệu khác cũng được thêm vào, như là xúc xích, thịt muối và kể cả cá hồi (thay vì thịt).[5]
Raggmunk		Bánh kếp khoai tây. Thường được ăn với mứt vaccinium vitis-idaea và đôi khi là thịt lợn ba chỉ thái.
Rotmos med fläsk		Rau củ nghiền, thường là củ cải Thụy Điển, cà rốt và đôi khi có cả khoai tây, thịt thăn.
Räksmörgås		Bánh kẹp mở với tôm, trứng và mayonnaise. Xà lách, cà chua hoăc dưa chuột thường được thêm vào, và thường được phủ bên trên với chanh và thì là.
Sillsalat	Salad cá trích	Một món salad kiểu Nga làm với cá trích muối, khoai tây luộc, củ cải đường luộc, hành tây sống thái, thì là tươi, và kem chua.
Smörgåstårta	Bánh kẹp	Giống như một loại bánh kẹp nhiều tầng. Nó có nhiều loại nhân và đồ phủ khác nhau.
Stekt fläsk med löksås och potatis		Thịt lợn với xốt hành tây và khoai tây.
Stekt strömming	Cá trích rán.	Cá trích tươi phi lê, cá được lột da, nấu với thì là, muối, tiêu xay và vụn bánh mì, sau có rán vàng với bơ. Người ta thường ăn nó với khoai tây nghiền và mứt vaccinium vitis-idaea. Rất khác với surströmming.
Surströmming	Cá trích Baltic lên men	Vì được lên men, Surströmming có mùi mạnh và hương vị độc đáo.
Sylta	Giò thủ kiểu Thụy Điển	Làm từ thịt đầu lợn chặt nhỏ với gelatin từ sọ lợn và các gia vị để tạo thành khối và để lạnh để gelatin đông lại. Các nguyên liệu khác đôi khi được trộn vào ví dụ như bê.[6] Món này còn được viết đếm là Pressylta và theo truyền thuyến được dùng vào Giáng Sinh.
Wallenbergare		Chả bê xay, kem, lòng đỏ trứng phủ với vụn bánh mì.

Hải sản

Có một số loại phút và hải sản giới hạn là một phần quan trọgn của ẩm thực Thụy Điển. Cá hồi nuôi từ Na Uy đang trở nên phổ biến hơn. và cá trích muối, ngọt, inlagd sill, là món khai vị truyền thống nhất của Thụy Điển. Tôm và tôm hùm là đặc sản của vùng bờ biển Skagerrak. Surströmming là món cá trích Baltic lên men mà có mùi hắc nên có cả người ghét và thích.

Món tráng miệng

Bánh và đồ ngọt

Kaffebröd (bánh mì cà phê)

Đồ ngọt

Kẹo

Cá gelatin cam thảo mặn, một loại kẹo điển hình của Thụy Điển

Các loại kẹo truyền thống khác của Thụy Điển bao gồm:

Kẹo	Định nghĩa
Saltlakrits	Kẹo cam khảo có hương vị với amoni chloride.
Polkagris	Kẹo que bạc hà truyền thống từ Gränna, cũng có thêm các hương vị khác.
Ahlgrens bilar	Kẹo marshmallow có hình ô tô. Được tiếp thị là "loại ô tô được mua nhiều nhất của Thụy Điển" (tiếng Thụy Điển: Sveriges mest köpta bil).
Sockerbitar	Giống như một kiểu marshmallow vuông, dai.
Geléhallon	Một loại kẹo gelatin.
Daim	Trước đây được gọi là Dime ở Anh Quốc.

Đồ uống

Đồ uống giáng sinh

Đồ uống ngọt

Một cốc súp việt quất xanh, (blåbärssoppa) phủ với ngũ cốc

Tiếng Thụy Điển	Tiếng Việt	Định nghĩa
Blåbärssoppa		Súp hoăc đồ uống ngọt làm từ việt quất đen, dùng nóng hoặc lạnh
Enbärsdricka		Đồ ngọt từ việt quất juniper
Sockerdricka	"Nước uống đường"	Nước uống chua ngọt (có ga)
Fruktsoda		Nước ngọt từ chanh truyền thống (có ga)
Champis		nước ngọt hoặc rượu vang (có ga)
Pommac
Trocadero		Nước ngọy với vị táo hoặc cam, có nguồn gốc từ bắc Thụy Điển
Julmust		Nước ngọt có ga theo mùa (jul nghĩa là Giáng Sinh ở tiếng Thụy Điển)
Lingondricka		Nước vaccinium vitis-idaea
Nyponsoppa		Súp nụ tầm xuân

Súp hoa quả

Súp nụ tầm xuân

Người Thụy Điển thường ăn súp hoa quả, đặc biệt là súp nụ tầm xuân và súp việt quất đen nóng vào mùa đông

Rượu

Bia

Xem thêm

• Cổng thông tin Thực phẩm

• Ẩm thực Sami
• Ẩm thực Phần Lan
• Ẩm thực Na Uy
• Văn hóa Thụy Điển
• Ẩm thực Đan Mạch
• Ẩm thực Iceland
• Danh sách món ăn Giáng Sinh