Bern

Bern (tiếng Đức: [bɛrn] ^ⓘ) hay Berne (tiếng Pháp: [bɛʁn]; tiếng Ý: Berna [ˈbɛrna]; tiếng Romansh: Berna [ˈbɛrnɐ]^ⓘ; tiếng Đức Bern: Bärn [b̥æːrn]) là thủ đô trên thực tế của Thụy Sĩ, được người Thụy Sĩ gọi (bằng tiếng Đức) là Bundesstadt, tức "thành phố liên bang".^{[3][note 1]} Với dân số 142.656 (tháng 3 năm 2018), Bern là thành phố đông dân thứ bốn Thụy Sĩ.^[4] Đô thị Bern, bao gồm 36 vùng chính quyền địa phương, có dân số 406.900 người năm 2014.^[5] Vùng đô thị rộng hơn nữa có dân số 660.000 người (năm 2000).^[6] Bern cũng là thủ phủ của bang Bern, bang đông dân thứ nhì của Thụy Sĩ.

Bern Berne
Khung cảnh Thành cổ Bern
Hiệu kỳ Huy hiệu
Bern Berne Xem bản đồ Thụy Sĩ Bern Berne Xem bản đồ Bang Bern
Quốc gia	Thụy Sĩ
Bang	Bern
Huyện	Bern-Mittelland
Chính quyền
• Hành pháp	Gemeinderat với 5 thành viên
• Thị trưởng	Stadtpräsident (danh sách) Alec von Graffenried GFL (tính tới January 2017)
• Nghị viện	Stadtrat với 80 thành viên
Diện tích[1]
• Tổng cộng	51,62 km2 (1,993 mi2)
Độ cao (Bahnhofplatz)	540 m (1,770 ft)
Độ cao cực đại (Könizberg)	674 m (2,211 ft)
Độ cao cực tiểu (Aare gần Eymatt)	481 m (1,578 ft)
Dân số (2017-12-31)[2]
• Tổng cộng	133.798
• Mật độ	26/km2 (67/mi2)
Tên cư dân	tiếng Anh: Bernese, tiếng Đức: Berner(in), tiếng Pháp: Bernois(e)
Múi giờ	UTC+1, UTC+2
Mã bưu chính	3000–3030
Mã SFOS	031
Thành phố kết nghĩa	Viên, Salzburg, Vaduz, Benevento, Santo Domingo, New Bern, Bernville, Kyiv, Dnipro
Địa phương trực thuộc	Altenberg, Aaregg, Bümpliz, Bethlèhem, Beudenfeld, Bottingen, Breitenrain, Breitfeld, Brunnadern, Bottingen, Dählhözli, Engeried, Gäbelbach, Grosser Bremgartenrwald, Gryphenhübeli, Felsenau, Holligen, Innere Stadt, Kirchenfeld, Könizbergwald, Länggasse, Lorrain, Muesmatt, Murifeld, Neufeld, Sandrain, Schosshalde, Spitalacker, Stöckacker, Tiefenau, Wankdorf, Weissenbühl, Weissenstein
Giáp với	Bremgarten bei Bern, Frauenkappelen, Ittigen, Kirchlindach, Köniz, Mühleberg, Muri bei Bern, Neuenegg, Ostermundigen, Wohlen bei Bern, Zollikofen
Website	www.bern.ch SFSO statistics

Ngôn ngữ chính thức của Bern là tiếng Đức chuẩn Thụy Sĩ, còn ngôn ngữ thông dụng nhất là tiếng Đức Bern, một phương ngữ tiếng Đức Thụy Sĩ.

Năm 1983, khu phố cổ Bern (tiếng Đức: Altstadt) ở trung tâm của Bern đã được UNESCO công nhận là Di sản thế giới. Bern cũng được xếp hạng trong số mười thành phố hàng đầu thế giới về chất lượng cuộc sống tốt nhất (2014).^[7]

Khí hậu

Theo phân loại khí hậu Köppen, Bern có khí hậu lục địa ẩm (Dfb),^[8] gần ranh giới với khí hậu đại dương (Cfb).

Dữ liệu khí hậu của Bern
Tháng	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Năm
Cao kỉ lục °C (°F)	15.9 (60.6)	18.5 (65.3)	23.0 (73.4)	28.2 (82.8)	31.4 (88.5)	33.7 (92.7)	36.8 (98.2)	37.0 (98.6)	31.6 (88.9)	25.5 (77.9)	20.8 (69.4)	19.1 (66.4)	37.0 (98.6)
Trung bình ngày tối đa °C (°F)	2.8 (37.0)	4.7 (40.5)	9.5 (49.1)	13.4 (56.1)	18.2 (64.8)	21.6 (70.9)	24.3 (75.7)	23.7 (74.7)	19.1 (66.4)	13.8 (56.8)	7.3 (45.1)	3.5 (38.3)	13.5 (56.3)
Trung bình ngày °C (°F)	−0.4 (31.3)	0.7 (33.3)	4.7 (40.5)	8.1 (46.6)	12.7 (54.9)	16.0 (60.8)	18.3 (64.9)	17.7 (63.9)	13.7 (56.7)	9.3 (48.7)	3.7 (38.7)	0.6 (33.1)	8.8 (47.8)
Tối thiểu trung bình ngày °C (°F)	−3.6 (25.5)	−3.1 (26.4)	0.2 (32.4)	3.0 (37.4)	7.4 (45.3)	10.5 (50.9)	12.5 (54.5)	12.3 (54.1)	8.9 (48.0)	5.4 (41.7)	0.4 (32.7)	−2.3 (27.9)	4.3 (39.7)
Thấp kỉ lục °C (°F)	−21.8 (−7.2)	−23.0 (−9.4)	−15.6 (3.9)	−7.9 (17.8)	−2.2 (28.0)	0.9 (33.6)	3.6 (38.5)	3.5 (38.3)	−0.8 (30.6)	−5.5 (22.1)	−13.9 (7.0)	−20.5 (−4.9)	−23.0 (−9.4)
Lượng Giáng thủy trung bình mm (inches)	60 (2.4)	55 (2.2)	73 (2.9)	82 (3.2)	119 (4.7)	111 (4.4)	106 (4.2)	116 (4.6)	99 (3.9)	88 (3.5)	76 (3.0)	74 (2.9)	1.059 (41.7)
Lượng tuyết rơi trung bình cm (inches)	12.8 (5.0)	13.1 (5.2)	7.0 (2.8)	0.8 (0.3)	0.0 (0.0)	0.0 (0.0)	0.0 (0.0)	0.0 (0.0)	0.0 (0.0)	0.1 (0.0)	5.5 (2.2)	13.3 (5.2)	52.6 (20.7)
Số ngày giáng thủy trung bình (≥ 1.0 mm)	9.6	9.0	10.6	10.4	12.6	11.1	10.8	10.7	8.9	10.4	10.2	9.9	124.2
Số ngày tuyết rơi trung bình (≥ 1.0 cm)	4.1	3.5	2.0	0.3	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	1.1	3.1	14.1
Độ ẩm tương đối trung bình (%)	84	79	73	71	73	71	71	73	79	84	85	85	77
Số giờ nắng trung bình tháng	64	87	137	159	182	205	236	217	165	113	68	49	1.682
Phần trăm nắng có thể	29	35	41	42	42	47	53	53	49	38	30	23	42
Nguồn 1: MeteoSwiss[9]
Nguồn 2: KNMI[10]