Danh sách quân chủ Navarra
bài viết danh sách Wikimedia From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Dưới đây là danh sách vua và nữ vương của vương quốc Pamplona, sau là vương quốc Navarra. Vương quốc Pamplona tồn tại với tư cách là một vương quốc độc lập ở miền Bắc bán đảo Iberia cho đến khi tiến hành thiết lập liên minh với vương quốc Aragón kế cận (1076–1134). Tuy vậy, cái tên Pamplona vẫn được tiếp tục sử dụng với tư cách là tên gọi chính thức của vương quốc cho đến cuối thế kỷ thứ 12, mặc dù tên gọi vương quốc Navarra cũng được sử dụng từ sau thế kỷ thứ 10.

Remove ads
Nhà Íñiguez (824? – 905)
Nhà Íñiguez thành lập nên vương quốc Pamplona vào khoảng năm 824 nhằm chống lại bất kỳ nỗ lực nào nhằm gia tăng ảnh hưởng của người Frank ở miền Bắc Iberia khi đó. Các nguồn sử liệu của người Cordoba cho rằng vương quốc chỉ là một thuộc quốc thường xuyên nổi loạn của Hồi quốc, nhiều hơn việc nghĩ đến chuyện vương quốc với tư cách là một nền quân chủ Công giáo nằm ngoài tầm kiểm soát của họ. Vương triều tồn tại được đến năm 905, khi liên minh chống Cordoba thành công trong việc thay thế gia tộc đang cầm quyền vương quốc bằng nhà Jiménez.
- Một cuốn hiến chương cổ ghi lại hai người cuộc hôn nhân này trùng tên với ông (không có ghi họ là Íñiguez) ghi lại tên vợ là Urraca, và với việc một trong những đứa con của họ tên Fortún, một trong những cái tên phổ biến trong vương triều Banu Qasi (cũng là tên của một trong số những người họ hàng bên nội của ông) mà ông này có thể đã liên minh bằng cách cưới một trong những người con gái của ông này (đương thời có thể là con của người đứng đầu vương triều Banu Qasi khi đó là Musa ibn Musa al-Qasawi) khi có mặt tại triều đình của vương triều này. Tuy nhiên một số nhà sử học chỉ ra rằng đó có thể là tên ghi chép cuộc hôn nhân khác, có thể là của García Sánchez II xứ Pamplona và vợ là Urraca Fernández.
Remove ads
Nhà Jiménez (905 – 1234)
Năm 905, một liên minh của các nhà nước kế cận đánh bại và buộc Fortún Garcés thoái vị để về sống tại tu viện. Vương triều cũ cũng chấm dứt, nhường chỗ cho một gia tộc mới cai trị vương quốc. Danh xưng Navarra cũng bắt đầu được sử dụng cho vương quốc mới này thay cho tên gọi đang tồn tại lúc bấy giờ là Pamplona.
Sau khi Sancho IV xứ Navarra bị ám sát vào năm 1076, lãnh thổ Navarra bị chia cắt bởi hai người chú họ của ông này là Alfonso VI xứ Castilla và Sancho Ramírez xứ Aragon. Hai người sau này trở thành vua, mở đầu thời kỳ hơn nửa thế kỷ vùng đất là thuộc quốc của Aragon.
Cái chết của Alfonso I xứ Aragon mà không có có con hay người chỉ định nối dõi gây ra một cuộc khủng hoảng kế vị trên toàn xứ Aragon. Lợi dụng điều này, giới quý tộc xứ Navarra khôi phục lại nền độc lập của vương quốc bằng việc đưa cháu trai (của một người anh trai không hợp pháp) của Sancho IV lên ngôi vua.
Remove ads
Nhà Champagne (1234 – 1284)
Sau cái chết của Sancho VII, vị vua nhà Jiménez cuối cùng cai trị Navarra, ngai vàng của vương quốc được trao cho con của Blanca Sánchez xứ Navarra, lúc này đang là bá tước phu nhân xứ Champagne. Bà từ đây bắt đầu quá trình nhiếp chính trên phần lớn thời kỳ cai trị của em trai tại các vùng đất Champagne và Navarra.
Vương triều Capet (1284 – 1441)
Nhà Capet (1284 – 1349)
Cái chết bất ngờ của Enrique I buộc Juana I xứ Navarra phải lên thừa kế ngai vàng. Mẹ của Juana là Blanche xứ Artois theo đó tiến hành nhiếp chính trong khoảng thời gian 10 năm tiếp theo. Năm 1384, Juana cưới vua Pháp là Philippe IV, kết thúc quá trình nhiếp chính mà mẹ của Juana đã tiến hành. Philippe thừa kế ngai vàng Pháp vào năm sau và theo đó lên ngôi với danh hiệu "Vua của Pháp và xứ Navarra"
Nhà Évreux (1328 – 1441)
Sau cái chết của Loius cùng đứa con trai Jean, các em trai của ông là Philippe và Charles thay nhau cai trị nước Pháp đến khi mất. Sau đó, ngai vàng nước Pháp được trao cho Philippe xứ Valouis, một người họ hàng xa không cùng chung huyết thống với những đứa con của Joan I, ngai vàng xứ Navarra được trao cho Joan II (Tiếng Tây Ban Nha: Juana), con gái duy nhất còn sống của Charles IV Công bằng. Bà nhiếp chính cùng chồng cho đến lúc chồng mất năm 1343 rồi từ đó tự mình nhiếp chính đến lúc bà mất năm 1349.
Xem thêm: Nhà Évreux
Remove ads
Nhà Trastámara (1425 – 1479)
Blanche II cai trị cùng chồng là Juan, lúc này đang là công tước xứ Montblach. Năm 1458, Juan thừa kế ngôi vương từ người anh trai Alifonso V của mình; ngai vàng Navarra lúc đó được trao cho Leonor, đứa con gái duy nhất của ông với Blanca khi đó; trong khi ngai vàng xứ Aragon được trao cho Ferrando II của Aragón, con trai của Juan và người vợ thứ hai là Juana Enríquez.
Tuyên bố ngai vàng
Sau cái chết của Blanca I, Juan giữ ngai vàng cho riêng mình cho đến khi ông mất vào 38 năm sau đó, giữ ngai vàng không rơi vào tay của Carlos IV và Blanca II là hai con của ông. Xung đột lợi ích sau đó dẫn đến cuộc nội chiến Navarra. Một vài nguồn dẫn hai đứa con nói trên của Juan là những người cai trị hợp pháp của vương quốc; Juan tuy vậy vẫn giữ ngôi vương trên thực tế cho đến khi ông chết và Leonor lên kế vị. Trước khi ông chết, Leonor cũng không tham gia vào quá trình tranh đoạt ngôi báu trước khi cha của bà mất.
Remove ads
Nhà Foix (1479 – 1517)
Leonor, người liên minh cùng vua cha chống lại hai người anh chị em của chính cha mình, chỉ sống được lâu hơn cha có 3 tuần lễ. Lúc này thì bà vẫn còn là một góa phụ của Gaston IV, Bá tước xứ Foix, và con trai lớn nhất của họ là Gaston xứ Foix, Vương tử xứ Viana cũng không còn sống nữa. Đo đó, cháu trai Francis của Leonor kế thừa ngôi vương xứ Navarra.
Remove ads
Nhà Albret (1484 – 1516)
Catherine cai trị cùng người chồng John của mình cai trị cùng nhau cho đến khi chồng chết. Sau đó, bà tự mình cai trị được thêm 8 tháng nữa sau thì bà cũng mất luôn. Trong thời kỳ cai trị của mình, vương quốc Navarra bị Fernando II xứ Aragon đánh bại, buộc phải để mất vùng lãnh thổ phía Nam dãy Pyrenees, kể cả thủ đô Pamplona. Fernando sau đó đăng quang ngai vàng xứ Navarra, và đưa danh hiệu "Vua xứ Navarra" vào trong triều đại của mình và những vị vua kế cận (cả xứ Aragon lẫn Tây Ban Nha sau này). Catalina cùng Juan cai trị phần Hạ Navarra, một phần nhỏ lãnh thổ phía Bắc dãy Pyrenees của vương quốc Navarra mà về sau bị người Pháp sát nhập.
Remove ads
Nhà Trastámara (1512 – 1516)
Vương quốc bị phân chia
Hạ Navarra
Năm 1530, Carlos IV quyết định từ bỏ mọi yêu sách đối với vùng phía Bắc vương quốc Navarra vì không thể bình định được vùng[3][4] và cũng vì Enrique II vẫn đang cai trị tốt vùng đất này. Tuy vậy, ông (Charles V) và mẹ là Juana III vẫn tiếp tục cai trị vùng Thượng Navarra
Catalina và Juan III tiếp tục cai trị phần lãnh thổ vương quốc phía Bắc dãy Pyreness, sau thì vùng đất sát nhập với nước Pháp.
Nhà Albert (1517 – 1572)
Nhà Bourbon (1572 – 1620)
Juana III cai trị cùng chồng là Antoine đến khi chồng mất thì tự mình cai trị và mất không lâu sau đó. Người con trai Enrique của họ trở thành vua của Pháp năm 1589, khi chiến sự trong chiến tranh tôn giáo Pháp dần đi đến hồi kết. Sau đó, ngôi vua xứ Navarra được thêm vào danh xưng của các vị vua Pháp. Năm 1620, Pháp sát nhập toàn bộ vùng Hạ Navarra, tuy vậy, các vị vua Pháp vẫn giữ danh xưng Vua của Navarra cho đến tận cách mạng Pháp và sau đó là thời kỳ Phục Hoàng Bourbon.
Vua trên danh nghĩa xứ Navarra (1620 – 1830)
Phục hoàng (1814 – 1815, 1815 – 1830)
Thượng Navarra
Nhà Trastámara (1516 – 1555)[5]
Nhà Áo (1516 – 1700)
Nhà Borbón (1700 – 1833)
Nhiếp chính
Remove ads
Những người yêu sách hiện tại
- Louis Alphonse, Công tước xứ Anjou, người đòi ngai vàng phe Légitimistes của vương quốc Pháp và Navarra. Yêu sách ngai vàng xứ Navarra được ông đưa ra với lý do là sự hợp nhất ngai vàng Pháp và xứ Navarra dưới thời Louis XIII, bỏ qua những người phụ nữ được quyền nối ngôi.
- Jean, Công tước Paris, người đòi yêu sách ngai vàng của Pháp và xứ Navarra của phe Orléaniste. Yêu sách ngai vàng xứ Navarra được ông đưa ra cũng với lý do là sự hợp nhất ngai vàng Pháp và xứ Navarra dưới thời Louis XIII, bỏ qua những người phụ nữ được quyền nối ngôi.
- Felipe VI của Tây Ban Nha, người sử dụng danh xưng ‘Vua xứ Navarra’ trong danh xưng tước hiệu theo sau của mình, thừa hưởng tước hiệu từ các vị quân chủ Tây Ban Nha trước đó (xứ Castilla và Aragon), đồng thời cũng dựa trên việc chinh phục được phần lớn vương quốc Navarra cũ bởi Fernando II xứ Aragon.
- Sixte Henry nhà Bourbon-Parma tuyên bố danh xưng ‘Vua xứ Navarra’ như là danh xưng hoàng gia Tây Ban Nha dựa trên việc chinh phục vương quốc Navarra cũ của Fernando II xứ Aragon. Ông khẳng định mình là người kế vị hợp pháp dựa trên bộ luật truyền thống của Hoàng gia Công giáo ở Tây Ban Nha của Carlos María Isidro.
- Vương tử Pedro, Công tước xứ Calabria, hiện đang là người thừa kế của vương quốc Navarra dựa trên luật riêng của vương quốc cho phép phụ nữ có quyền được nối ngôi, không như luật Salic của Pháp.
Remove ads
Xem thêm
- Danh sách hôn phối vương thất Navarra
- Cây phả hệ hoàng gia Navarra
- Vua xứ Viguera
- Danh sách vua Tây Ban Nha
Tham khảo
Liên kết ngoài
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads