Kho quẹt

Kho quẹt (còn gọi là mắm kho quẹt hay nước mắm kho quẹt) là một món ăn dân dã của người Việt Nam, đặc biệt phổ biến ở Nam Bộ. Đây là món ăn rất rẻ tiền, dễ chế biến và rất đưa cơm; một đĩa kho quẹt nhỏ đôi khi có thể đủ cho cả một bữa ăn gia đình. Chính vì tính kinh tế, kho quẹt ngày xưa từng là món ăn phổ biến của các gia đình nghèo. ^[1]

Thố khô quẹt

Nguồn gốc tên gọi kho quẹt chưa được giải thích chính xác., Theo một số ý kiến, từ "kho" xuất phát từ cách chế biến giống kho và "quẹt" có thể liên quan đến thói quen ăn, khi dùng đũa lấy một ít kho quẹt rồi quẹt vào cơm hay rau.^[2]

Lịch sử

Kho quẹt xuất phát từ thói quen ăn uống giản dị của người dân miền Tây sông nước, đặc biệt là nông dân. Vào những ngày mưa dài, khi không thể ra đồng, họ thường dùng các nguyên liệu sẵn có trong nhà như tóp mỡ, tôm tép khô, cùng các gia vị như nước mắm, muối, bột ngọt,... nấu thành một hỗn hợp sền sệt, rồi ra vườn hái vội một hai nắm rau luộc lên ăn với cơm trắng. Do kho quẹt rất mặn, nên có thể nấu một lần và ăn được nhiều ngày mà không sợ thiu.

Đặc điểm

Kho quẹt là món ăn có mùi thơm đặc trưng, rất mặn, đôi khi hơi ngọt hoặc không tùy cách chế biến. Món này có thể có mùi khét nhẹ, có màu vàng sẫm hoặc vàng nâu. Kho quẹt thường được dùng ăn kèm với cơm, cháo trắng hoặc dùng để chấm các loại rau củ luộc.^[1]

Nguyên liệu

Nguyên liệu làm món kho quẹt khá đơn giản, bao gồm nước mắm, một chút đường, tiêu và hành tím phi thơm. Hỗn hợp được cho vào nồi đất hoặc chảo (nồi đất thường giúp món ăn ngon hơn), đảo vài lần rồi giữ lửa riu riu cho đến khi nước mắm cô đặc, tạo thành một hỗn hợp vàng nâu và có mùi rất thơm.

Ở một số vùng, người ta kho lâu hơn để nước mắm bay hơi hết, chỉ còn lại phần muối cô đặc, được cho là sẽ giúp món này ngon hơn. Ngày nay, một số cách chế biến còn bổ sung tóp mỡ, tôm khô,... giúp món ăn đa dạng hơn. Kho quẹt cũng được nhiều nhà hàng sử dụng và cải tiến, thường ăn kèm với rau, bún, cơm...^[2]

Hình ảnh

• 
  Một bát kho quẹt
• 
  Nồi kho quẹt với thịt ba chỉ, tôm khô, tóp mỡ, hành khô, tỏi khô, hạt tiêu, ớt, nước mắm, đường, hành hoa
• 
  Nồi kho quẹt với thịt ba chỉ, tôm khô và hành khô
• 
  Cơm cháy ăn với kho quẹt và rau củ quả luộc