Quốc hội Liên bang Đức

Quốc hội Liên bang Đức (tiếng Đức: Bundestag, phát âm tiếng Đức: [ˈbʊndəstaːk]) là hạ viện của Nghị viện Đức, là cơ quan lập hiến, lập pháp tại Đức.

Quốc hội Liên bang Đức Deutscher Bundestag
Quốc hội khóa XX
Lãnh đạo
Chủ tịch	Julia Klöckner, CDU/CSU Từ 25 tháng 3, 2025
Phó Chủ tịch	Josephine Ortleb, Đảng Dân chủ Xã hội Đức Từ 25 tháng 3, 2025
	Andrea Lindholz, CDU/CSU Từ 25 tháng 3, 2025
	Omid Nouripour, Liên minh 90/Đảng Xanh
	Bodo Ramelow, Đảng Cánh tả Đức Từ 25 tháng 3, 2025
	Trống, AfD[a] Từ 25 tháng 3, 2025
Cơ cấu
Số ghế	630
Chính đảng	Chính phủ (328)      CDU/CSU (208)      CDU (164)      CSU (44)      SPD (120) Đối lập (302)      AfD (151)      GRÜNE (85)      Die Linke (64)      Độc lập (2)      SSW (1)      Không đảng phái (1)
Bầu cử
Hệ thống đầu phiếu	Thành viên đại diện theo tỉ lệ
Bầu cử vừa qua	23 tháng 2, 2025
Bầu cử tiếp theo	25 tháng 3, 2029 hoặc sớm hơn
Trụ sở
Tòa nhà Reichstag Mitte, Berlin, Đức
Trang web
www.bundestag.de
Hiến pháp
Luật cơ bản của Cộng hòa Liên bang Đức

Quốc hội Liên bang được lập theo Hiến pháp Đức năm 1949, là cơ quan kế thừa của Reichstag. Quốc hội Liên bang có nhiệm kỳ 4 năm hoặc kết thúc sớm nếu Thủ tướng bị bỏ phiếu bất tín nhiệm và yêu cầu Tổng thống giải tán Quốc hội Liên bang.

Quốc hội Liên bang cùng với Hội đồng Liên bang Đức là các cơ quan lập pháp của Nghị viện Đức. Tòa nhà Reichstag là trụ sở của Quốc hội Liên bang.

Lịch sử

Sau khi Đế quốc Đức được thành lập vào năm 1871, Quốc hội được thành lập tại Berlin. Các đại biểu tại đây được bầu phổ thông đầu phiếu và bình đẳng. Lúc đầu, Reichstag không bầu Thủ tướng cho tới khi cuộc cải cách Quốc hội năm 1918. Sau cách mạng tháng 10 năm 1918 và sự thành lập Cộng hòa Weimar, Hiến pháp mới được ban hành, theo đó phụ nữ có quyền bầu cử và ứng cử, Reichstag có quyền bỏ phiếu bất tín nhiệm đối với Thủ tướng và bất cứ thành viên nào trong Nội các. Sau vụ hỏa hoạn Reichstag, Tổng thống Paul von Hindenburg trao cho Hitler toàn quyền, và thông qua nghị định về việc "Bảo vệ Nhân dân và Nhà nước" và Luật Trao quyền vào năm 1933. Về sau, Quốc hội hiếm khi tổ chức phiên họp, thường thì họp khi "nhất trí" thông qua các nghị định, lệnh của chính phủ. Phiên họp cuối cùng được tổ chức ngày 26 tháng 4 năm 1942.

Sau khi Tây Đức được thành lập vào năm 1949, và Luật cơ bản của Cộng hòa Liên bang Đức được công bố, Quốc hội Liên bang được coi là Quốc hội chính thức của Liên bang Đức. Quốc hội họp tại Bonn. Công dân Tây Đức có quyền bầu cử Quốc hội Liên bang, trừ công dân tại Tây Berlin. Tây Berlin sẽ cử ra 20 đại diện không biểu quyết, bầu gián tiếp lập pháp thành phố, vì Tây Berlin không chính thức thuộc thẩm quyền của Hiến pháp. Trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Quốc hội Liên bang có nhiều lần họp tại Berlin, bị Liên Xô kịch liệt phản đối và sử dụng máy bay đe dọa.

Quốc hội Liên bang họp tại Bonn đến năm 1999, sau khi Đức tái thống nhất và chuyển thủ đô về Berlin.

Nhiệm vụ

Quốc hội Liên bang và Hội đồng Liên bang là các cơ quan lập pháp của Nghị viện Đức.

Mặc dù đa số dự luật được chính phủ nghiên cứu khởi xướng, Quốc hội Liên bang xem nhiệm vụ lập pháp là trách nhiệm quan trọng nhất, tập trung nhiều năng lực để đánh giá và sửa đổi các dự luật trước khi thông qua. Các Ủy ban chuyên trách có nhiệm vụ thảo luận trước khi trình Quốc hội.

Nghị sĩ Quốc hội Liên bang được bầu trực tiếp. Quốc hội Liên bang bầu Thủ tướng, giám sát chính phủ. Phần trực tiếp giám sát kiểm tra của Quốc hội Liên bang với Chính phủ do phe đối lập trong Quốc hội Liên bang tiến hành.

Quyền bãi nhiệm Thủ tướng

Quốc hội Liên bang có quyền bãi nhiệm Thủ tướng bằng cách bỏ phiếu bất tín nhiệm.

Lần đầu tiên trong lịch sử của Đức vấn đề Quốc hội có quyền bỏ phiếu tín nhiệm Thủ tướng được đặt ra tại Điều 54 Hiến pháp dân chủ của Cộng hòa Weimar năm 1919. Tuy nhiên, theo quy định này Quốc hội Liên bang có quyền bất tín nhiệm Thủ tướng, nhưng không quy định nghĩa vụ của Quốc hội Liên bang phải đồng thời tìm ra được một người kế nhiệm thay thế Thủ tướng xứng đáng hơn. Bổ sung Hiến pháp cộng hòa Weimar, Luật cơ bản của Cộng hòa Liên bang Đức sau này tại Điều 67 quy định Quốc hội Liên bang chỉ có thể bỏ phiếu bất tín nhiệm Thủ tướng khi đã bầu ra được một Thủ tướng kế nhiệm mới với tỷ lệ đa số tuyệt đối. Quy định này được gọi là bỏ phiếu tín nhiệm mang tính xây dựng. Về thủ tục, theo Điều 67 tổ chức Quốc hội thì đề nghị bỏ phiếu tín nhiệm phải do một phần tư số nghị sĩ ký tên đề nghị và trong đề nghị đó phải đề cử được thủ tướng kế nhiệm để Quốc hội Liên bang bầu.^[1]

Cho đến nay ở Đức có hai lần Quốc hội Liên bang tiến hành bỏ phiếu tín nhiệm Thủ tướng, là vào năm 1974 và 1982, nhưng chỉ có một lần thành công vào năm 1982. Năm 1982, Thủ tướng Helmut Schmidt bị Quốc hội Liên bang bỏ phiếu bất tín nhiệm và người kế nhiệm là Helmut Kohl được bầu làm Thủ tướng.

Bầu cử

Nhiệm kỳ của mỗi khóa Quốc hội Liên bang là 4 năm, trừ phi Tổng thống giải tán Quốc hội Liên bang theo yêu cầu của Thủ tướng. Theo điều 67 và 68 về bỏ phiếu tín nhiệm và bất tín nhiệm, Quốc hội Liên bang có thể không bị giải tán nếu bầu được Thủ tướng mới bằng đa số biểu quyết trong Quốc hội Liên bang.

Điều 67 Bỏ phiếu bất tín nhiệm

1. Quốc hội Liên bang chỉ có thể bày tỏ sự thiếu tín nhiệm đối với Thủ tướng Liên bang bằng cách bầu ra một người kế nhiệm qua việc biểu quyết của đa số thành viên Quốc hội Liên bang và yêu cầu Tổng thống Liên bang phế truất Thủ tướng Liên bang.Tổng thống Liên bang phải tuân thủ yêu cầu đó và chỉ định người được bầu.
2. Có một thời hạn 48 giờ giữa lúc đề nghị và biểu quyết.

Điều 68 Bỏ phiếu tín nhiệm

1. Nếu một đề nghị của Thủ tướng Liên bang cho một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm không được hỗ trợ bởi đa số thành viên của Quốc hội Liên bang, Tổng thống Liên bang có thể giải tán Quốc hội Liên bang trong vòng 21 ngày theo đề nghị của Thủ tướng Liên bang. Quyền giải tán sẽ mất hiệu lực ngay khi Quốc hội Liên bang bầu ra một Thủ tướng Liên bang khác bằng biểu quyết của đa số thành viên Quốc hội Liên bang.
2. Có một thời hạn 48 giờ giữa lúc đề nghị và biểu quyết.

Trong lịch sử có hai lần Quốc hội định bãi nhiệm Thủ tướng nhưng chỉ có 1 lần thành công năm 1982 khi Thủ tướng Helmut Schmidt và được thay bằng Helmut Kohl.

Thủ tướng có thể đề nghị một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm trong Quốc hội. Nếu Thủ tướng liên bang thua trong cuộc bỏ phiếu tín nhiệm này, thì Thủ tướng liên bang sẽ mất đi một phần đa số ủng hộ trong chính phủ. Khi đó quyết định giải tán Quốc hội liên bang và bầu quốc hội mới sẽ nằm trong tay Tổng thống Liên bang. Tổng thống Liên bang có thể yêu cầu các đảng có đại diện trong Quốc hội liên bang tìm cách lập chính phủ mới.

Trong lịch sử Cộng hòa liên bang Đức chưa từng có một thất bại thật sự trong một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm. Tuy nhiên đã 3 lần xảy ra thất bại đã được thỏa thuận trước: các nghị sĩ của các đảng trong chính phủ hoặc các bộ trưởng không bỏ phiếu để lật đổ chính phủ (1972, 1982, 2005). Cách thức này được tiến hành để có thể bầu được Quốc hội liên bang trước thời hạn, một việc mà theo quy định của Luật cơ bản không thể thực hiện được. Chỉ có thể thực hiện được cách thức này với sự chấp thuận của Tổng thống liên bang và không phải không có những ý kiến pháp lý tranh cãi xung quanh cách thức này.

Phân phối ghế trong Quốc hội Liên bang

Phiếu bầu Quốc hội Liên bang: Lá phiếu bầu ứng cử viên bên trái, lá phiếu bầu đảng bên phải

Một nửa số nghị sĩ Quốc hội Liên bang 299 đại biểu được bầu trực tiếp tại 299 khu vực bầu cử 16 bang (lá phiếu thứ nhất), nửa còn lại được bầu theo danh sách ứng viên các Đảng tại các bang (lá phiếu thứ hai).

Các đảng phải có trên 5% số phiếu bầu mới được tham gia vào Quốc hội Liên bang, hoặc có ít nhất 3 người được bầu trực tiếp, tránh tình trạng quốc hội bị phân chia thành nhiều nhóm nhỏ. Trong trường hợp sau các đảng nhỏ mà chỉ tập trung vào một khu vực được biệt đãi.

Danh sách Quốc hội Liên bang các khóa

Phân phối ghế trong Quốc hội Liên bang (đầu phiên họp)
Quốc hội Liên bang	Khóa	Ghế	CDU/CSU	SPD	FDP	Liên minh 90/ Đảng Xanh1	Cánh tả2	AfD	Khác Sonstige
Quốc hội Liên bang lần thứ 1	1949–1953	402	139	131	52	–	–	17	633
Quốc hội Liên bang lần thứ 2	1953–1957	487	243	151	48	–	–	15	304
Quốc hội Liên bang lần thứ 3	1957–1961	497	270	169	41	–	–	17	–
Quốc hội Liên bang lần thứ 4	1961–1965	499	242	190	67	–	–	–	–
Quốc hội Liên bang lần thứ 5	1965–1969	496	245	202	49	–	–	–	–
Quốc hội Liên bang lần thứ 6	1969–1972	496	242	224	30	–	–	–	–
Quốc hội Liên bang lần thứ 7	1972–1976	496	225	230	41	–	–	–	–
Quốc hội Liên bang lần thứ 8	1976–1980	496	243	214	39	–	–	–	–
Quốc hội Liên bang lần thứ 9	1980–1983	497	226	218	53	–	–	–	–
Quốc hội Liên bang lần thứ 10	1983–1987	498	244	193	34	27	–	–	–
Quốc hội Liên bang lần thứ 11	1987–1990	497	223	186	46	42	–	–	–
Quốc hội Liên bang lần thứ 12	1990–1994	662	319	239	79	8	17	–	–
Quốc hội Liên bang lần thứ 13	1994–1998	672	294	252	47	49	30	–	–
Quốc hội Liên bang lần thứ 14	1998–2002	669	245	298	43	47	36	–	–
Quốc hội Liên bang lần thứ 15	2002–2005	603	248	251	47	55	2	–	–
Quốc hội Liên bang lần thứ 16	2005–2009	614	226	222	61	51	54	–	–
Quốc hội Liên bang lần thứ 17	2009–2013	622	239	146	93	68	76	–	–
Quốc hội Liên bang lần thứ 18	2013–2017	630	311	192	–	63	64	–	–
Quốc hội Liên bang lần thứ 19	2017–2021	709	246	153	80	67	69	92	2
Quốc hội Liên bang lần thứ 20	2021–	736	197	206	92	39	118	83	1

  Liên minh cầm quyền

¹ 1983-1994 Đảng Xanh và 1990-1994 Liên minh 90, từ 1994 Liên minh 90/Đảng Xanh
² 1990-2005 PDS, 2005-2007 Cánh tả.PDS, từ 2007 Cánh tả
³ BP 17, KPD 15, WAV 12, Đảng Trung tâm 10, DKP-DRP 5, SSW 1, Độc lập 3
⁴ GB-BHE 27, Đảng Trung tâm 3

Phân phối ghế trong Quốc hội Liên bang (Đầu phiên).Đồ thị biểu thị tỉ lệ % trong Quốc hội Liên bang. Đen: CDU/CSU, Đỏ: SPD, Vàng: FDP, Lục: Xanh, Hồng: PDS/Cánh tả, Nâu: Đảng Đức, Ghi: khác.

Chủ tịch Quốc hội Liên bang

Quốc hội Liên bang bầu Chủ tịch, Phó Chủ tịch và thư ký.

Chủ tịch Quốc hội Liên bang thực thi toàn quyền quản lý và bảo vệ trong tòa nhà Quốc hội Liên bang. Không được khám xét hoặc thu giữ tại các cơ sở của Quốc hội Liên bang khi chưa có sự cho phép của Chủ tịch.^[2]

Chủ tịch Quốc hội Liên bang

	Tên	Đảng	Bắt đầu	Kết thúc	Thời gian
1	Erich Köhler* (1892–1958)	CDU	7/9/1949	18/10/1950	1 năm, 41 ngày
2	Hermann Ehlers** (1904–1954)	CDU	19/10/1950	29/10/1954	4 năm, 10 ngày
3	Eugen Gerstenmaier*** (1906–1986)	CDU	16/11/1954	31/1/1969	14 năm, 76 ngày
4	Kai-Uwe von Hassel (1913–1997)	CDU	5/2/1969	13/12/1972	3 năm, 312 ngày
5	Annemarie Renger° (1919–2008)	SPD	13/12/1972	14/12/1976	4 năm, 1 ngày
6	Karl Carstens§ (1914–1992)	CDU	14/12/1976	31/5/1979	2 năm, 168 ngày
7	Richard Stücklen (1916–2002)	CSU	31/5/1979	29/3/1983	3 năm, 363 ngày
8	Rainer Barzel*** (1924–2006)	CDU	29/3/1983	25/10/1984	1 năm, 210 ngày
9	Philipp Jenninger*** (1932–2018)	CDU	5/11/1984	11/11/1988	4 năm, 6 ngày
10	Rita Süssmuth (1937)	CDU	25/11/1988	26/10/1998	9 năm, 335 ngày
11	Wolfgang Thierse (1943)	SPD	26/10/1998	18/10/2005	6 năm, 357 ngày
12	Norbert Lammert (1948)	CDU	18/10/2005	24/10/2017	12 năm, 6 ngày
13	Wolfgang Schäuble (1942)	CDU	24/10/2017	26/10/2021	4 năm, 2 ngày
14	Bärbel Bas (1968)	SPD	26/10/2021	đương nhiệm	4 năm, 5 ngày

*từ chức vì lý do sức khỏe
**mất khi đương nhiệm
***tứ chức vì lý do chính trị
°Phụ nữ đầu tiên giữ chức
§ từ chức vì trở thành Tổng thống Đức

Tổ chức

Phòng họp chính

Fraktionen

Fraktionen còn được gọi là nhóm lập pháp, được hình thành từ các liên minh các đảng chính trị trong nghị viện thành. Đại diện của Fraktionen được phân bổ trong các Ủy ban của Quốc hội Liên bang. Fraktionen không phải cơ quan tổ chức của Quốc hội, mục đích thành lập chỉ mang tích chất phe nhóm.

Lãnh đạo của các Fraktionen trong Quốc hội Liên bang là lãnh đạo Đảng nghị viện, một số Phó lãnh đạo Đảng trong nghị viện, và Ủy ban điều hành.

Cơ quan điều hành

Cơ quan điều hành của Quốc hội Liên bang là Hội đồng Trưởng lão và Đoàn Chủ tịch. Cơ quan bao gồm thành viên của Quốc hội Liên bang và các đại diện cao nhất của Fraktionen.

Hội đồng Trưởng lão

Hội đồng trưởng lão bao gồm Chủ tịch Quốc hội Liên bang, Phó Chủ tịch và 23 thành viên được Quốc hội Liên bang bầu, trong đó có các thư ký của các nhóm lập pháp. Hội đồng Trưởng lão có nhiệm vụ quản lý công việc nội bộ của Quốc hội Liên bang. Là cơ quan quyết định nghị trình phiên họp.

Hội đồng Trưởng lão có chức năng

• Giúp Chủ tịch trong việc tiến hành công việc và đảm bảo các nhóm lập pháp đạt được thỏa thuận.
• Quyết định về các vấn đề nội bộ của Quốc hội Liên bang, giải quyết các hoạt động như vậy không cần thẩm quyền của Chủ tịch.

Vào đầu kỳ họp Hội đồng Trưởng lão đạt thỏa thuận với các nhóm lập pháp để xem xét thành viên của các Ủy ban Quốc hội Liên bang và được Quốc hội Liên bang thông qua.

Đoàn Chủ tịch

Đoàn Chủ tịch là cơ quan thường trực của Quốc hội Liên bang. Bao gồm các hoạt động ghi chép và tìm kiếm. Đoàn Chủ tịch bao gồm Chủ tịch và Phó Chủ tịch.

Đoàn Chủ tịch hiện nay gồm có

Chủ tịch	Nhiệm kỳ	Đảng
Bärbel Bas	2021−Đương nhiệm	CDU
Phó Chủ tịch	Nhiệm kỳ	Đảng
Aydan Özoğuz Yvonne Magwas Petra Pau Katrin Göring-Eckardt Wolfgang Kubicki	2021−Đương nhiệm 2021−Đương nhiệm 2006−Đương nhiệm 2021−Đương nhiệm 2017−Đương nhiệm	SPD CDU Die Linke Bündnis 90/Die Grünen FDP

Đoàn Chủ tịch còn giám sát Cảnh sát Quốc hội Đức, là lực lượng vũ trang chịu trách nhiệm bảo vệ Quốc hội Liên bang.

Ủy ban

Hầu hết các công việc trong Quốc hội Liên bang đều được các Ủy ban thường trực đảm trách. Số lượng Ủy ban gần tương đương các Bộ Liên bang và các chức năng cũng gần tương tự. Số lượng Ủy ban được Quốc hội Liên bang quyết định thay đổi theo khóa. Ủy ban thường trực hiện nay gồm 23 Ủy ban có nhiệm kỳ 2013-2017.

23 Ủy ban của Quốc hội Liên bang khóa XVIII:

Ủy ban	Chủ tịch	Thành viên	Liên minh Dân chủ Kitô giáo Đức / Liên minh Xã hội Kitô giáo Bayern	Đảng Dân chủ Xã hội	Đảng Cánh tả Đức	Liên minh 90/ Đảng Xanh
Ủy ban Lao động và Xã hội[3]	Kerstin Griese	41	20	13	4	4
Ủy ban Đối ngoại[4]	Norbert Röttgen	37	18	11	4	4
Ủy ban Giáo dục, Nghiên cứu và Đánh giá Công nghệ[5]	Patricia Lips	34	17	11	3	3
Ủy ban Nghị sự công nghệ cao[6]	Jens Koeppen	16	7	5	2	2
Ủy ban Thực phẩm và Nông nghiệp[7]	Gitta Connemann	34	17	11	3	3
Ủy ban về Liên minh châu Âu[8] ngoài ra còn có 16 thành viên của Liên minh châu Âu	Gunther Krichbaum	34	17	11	3	3
[Ủy ban về gia đình, người cao tuổi, phụ nữ và thanh niên[9]	Paul Lehrieder	36	17	11	4	4
Ủy ban Tài chính[10]	Ingrid Arndt-Brauer	37	18	11	4	4
Ủy ban về Y tế[11]	Edgar Franke	37	18	11	4	4
Ủy ban Ngân sách[12]	Gesine Lötzsch	41	20	12	4	4
Ủy ban Nội vụ[13]	Wolfgang Bosbach	37	18	11	4	4
Ủy ban Văn hóa và truyền thông[14]	Siegmund Ehrmann	18	8	4	2	2
Ủy ban về Nhân quyền và viện trợ nhân đạo[15]	Michael Brand	16	7	5	2	2
Ủy ban Dân nguyện[16]	Kersten Steinke	26	12	8	3	3
Ủy ban về các vấn đề pháp lý và Bảo vệ người tiêu dùng[17]	Renate Künast	39	18	12	4	4
Ủy ban Thể dục Thể thao[18]	Dagmar Freitag	18	9	5	2	2
Ủy ban về Du lịch[19]	Heike Brehmer	18	9	5	2	2
Ủy ban về Môi trường, Bảo tồn, Xây dựng và An toàn hạt nhân[20]	Bärbel Höhn	36	17	11	4	4
Ủy ban Giao thông vận tải và cơ sở hạ tầng[21]	Martin Burkert	41	20	13	4	4
Ủy ban Quốc phòng[22]	Hans-Peter Bartels	32	16	10	3	3
Ủy ban Bầu cử, Miễn trách nhiệm và Quy tắc thủ tục[23]	Johann Wadephul	14	7	5	1	1
Ủy ban Kinh tế và Năng lượng[24]	Peter Ramsauer	46	22	14	5	5
Ủy ban Hợp tác và Phát triển Kinh tế[25]	Dagmar Wöhrl	21	10	7	2	2

  Chủ tịch thuộc Đảng chính trị