Quan Sơn (huyện)

Bài này viết về huyện cũ thuộc tỉnh Thanh Hóa, giải thể năm 2025. Đối với các định nghĩa khác, xem Quan Sơn (định hướng).

Quan Sơn là một huyện miền núi nằm ở phía tây tỉnh Thanh Hóa, Việt Nam.

Quan Sơn
Huyện
Huyện Quan Sơn
Từ trên xuống dưới: Một góc thị trấn Sơn Lư, Đồn biên phòng Cửa khẩu quốc tế Na Mèo
Hành chính
Quốc gia	Việt Nam
Vùng	Bắc Trung Bộ
Tỉnh	Thanh Hóa
Trung tâm hành chính	Thị trấn Sơn Lư
Phân chia hành chính	1 thị trấn, 11 xã
Tổ chức lãnh đạo
Chủ tịch UBND	Lê Hồng Quang
Chủ tịch HĐND	Lương Thị Hạnh
Bí thư Huyện ủy	Lương Thị Hạnh
Địa lý
Tọa độ: 20°15′17″B 104°51′58″Đ
Bản đồ huyện Quan Sơn Quan Sơn Vị trí huyện Quan Sơn trên bản đồ Việt Nam
Diện tích	926,62 km²[1]
Dân số (2022)
Tổng cộng	43.764 người[1]
Thành thị	5.444 người (12,44%)
Nông thôn	38.320 người (87,56%)
Mật độ	47 người/km²
Dân tộc	Thái, Kinh, Mường, Mông,...
Khác
Mã hành chính	387[2]
Mã bưu chính	420xx
Biển số xe	36-BH
Website	quanson.thanhhoa.gov.vn
x t s

Địa lý

Địa hình Quan Sơn chủ yếu là đồi núi

Quan Sơn là một huyện miền núi nằm ở phía tây bắc tỉnh Thanh Hóa, có vị trí địa lý:

• Phía đông nam và phía đông giáp huyện Lang Chánh
• Phía đông bắc giáp huyện Bá Thước
• Phía bắc giáp huyện Quan Hóa
• Phía tây bắc, phía tây, và tây nam là biên giới Việt - Lào.

Huyện Quan Sơn có diện tích tự nhiên 926,62 km², dân số năm 2022 là 43.764 người, mật độ dân số đạt 47 người/km².^[1] Dân số năm 2019 là 40.526 người, mật độ dân số đạt 44 người/km².^[3]

Trên địa bàn huyện có sông Luồng là nhánh đầu nguồn của sông Mã, chảy theo hướng Tây - Đông, ngoài ra còn có sông Lò, chảy từ mường (huyện) Sầm Tớ của nước Lào vào xã Tam Thanh rồi qua xã Tam Lư, thị trấn Sơn Lư, các xã Trung Thượng, Trung Tiến, Trung Hạ, Trung Xuân rồi đổ vào sông Mã tại thị trấn Hồi Xuân. Diện tích tự nhiên của huyện Quan Sơn là 943,45 km²^[4].

Quốc lộ 217 là tuyến đường huyết mạch chạy qua huyện Quan Sơn

Cột mốc biên giới phía Việt Nam tại cửa khẩu Na Mèo

Tại biên giới Việt - Lào thuộc huyện Quan Sơn có Cửa khẩu Na Mèo.

Lịch sử

Huyện Quan Sơn được thành lập theo Nghị định số 72-CP ngày 18 tháng 11 năm 1996 của Chính phủ trên cơ sở tách 9 xã: Trung Thượng, Trung Hạ, Trung Xuân, Sơn Thủy, Sơn Điện, Sơn Hà, Sơn Lư, Tam Lư và Tam Thanh thuộc huyện Quan Hóa.^[5]

Ngày 5 tháng 8 năm 1999, Chính phủ ban hành Nghị định 65/1999/NĐ-CP.^[6] Theo đó:

• Thành lập xã Na Mèo trên cơ sở 12.195 ha diện tích tự nhiên và 2.605 nhân khẩu của xã Sơn Thủy
• Thành lập xã Mường Mìn trên cơ sở 8.190 ha diện tích tự nhiên và 2.115 nhân khẩu của xã Sơn Điện.

Ngày 6 tháng 11 năm 2003, thành lập thị trấn Quan Sơn (thị trấn huyện lỵ huyện Quan Sơn) trên cơ sở 579,40 ha diện tích tự nhiên và 2.820 nhân khẩu của xã Sơn Lư.^[7]

Ngày 23 tháng 12 năm 2008, thành lập xã Trung Tiến trên cơ sở điều chỉnh 4.405,5 ha diện tích tự nhiên và 2.935 nhân khẩu của xã Trung Thượng.^[8]

Ngày 1 tháng 12 năm 2019, sáp nhập xã Sơn Lư và thị trấn Quan Sơn để thành lập thị trấn Sơn Lư.^[9]

Huyện Quan Sơn có 1 thị trấn và 11 xã như hiện nay.

Hành chính

Huyện Quan Sơn có 12 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, bao gồm thị trấn Sơn Lư (huyện lỵ) và 11 xã: Mường Mìn, Na Mèo, Sơn Điện, Sơn Hà, Sơn Thủy, Tam Lư, Tam Thanh, Trung Hạ, Trung Thượng, Trung Tiến, Trung Xuân.

Danh sách các đơn vị hành chính trực thuộc huyện Quan Sơn
Tên Diện tích (km²) Dân số (người) Thị trấn (01) Sơn Lư 54,02 5.444 Xã (11) Mường Mìn 89,21 3.099 Na Mèo 127,44 4.244 Sơn Điện 94,37 5.065 Sơn Hà 88,96 2.298	Tên Diện tích (km²) Dân số (người) Sơn Thủy 131,58 3.992 Tam Lư 61,76 3.386 Tam Thanh 99,24 4.227 Trung Hạ 34,73 4.193 Trung Thượng 56,18 2.591 Trung Tiến 40,05 3.351 Trung Xuân 49,08 1.874
Nguồn: Phương án tổng thể sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2025 của tỉnh Thanh Hóa[1]