Tổng cục Tiếp vận, Bộ Tổng tham mưu Quân lực Việt Nam Cộng hòa

Tổng cục Tiếp vận (1964 - 1975), trực thuộc Bộ Tổng tham mưu, là một ngành có nhiệm vụ quản lý tất cả chiến cụ, quân trang, quân dụng, phương tiện vận chuyển, vật tư tổng hợp v.v... trong Quân lực Việt Nam Cộng hòa. Từ đó, tiếp nhận quân viện và điều hành phân phối theo nhu cầu, theo thời hạn đến tất cả các Quân, Binh chủng trong Quân lực. Bộ chỉ huy nằm trong Bộ Tổng tham mưu. Tổng cục trưởng đồng thời kiêm luôn chức vụ Tham mưu phó Tiếp vận Liên quân, sau đổi là Tham mưu phó Tiếp vận Bộ tổng tham mưu. Tổng cục chia ra thành nhiều đơn vị nhỏ và theo hệ thống hàng dọc để việc điều hành và phân phối được nhanh gọn hơn.

Tổng cục Tiếp vận Việt Nam Cộng hòa
Quân kỳ
Hoạt động	1964 - 1975
Quốc gia	Việt Nam Cộng hòa
Phục vụ	Quân lực Việt Nam Cộng hòa
Phân loại	Đơn vị Yểm trợ
Bộ phận của	Bộ Tổng Tham mưu
Khẩu hiệu	Hữu hiệu - Tiết kiệm
Các tư lệnh
Chỉ huy nổi tiếng	- Bùi Hữu Nhơn - Đồng Văn Khuyên

Lịch sử hình thành

Từ thượng tuần tháng 11 năm 1964 trở về trước, các cơ cấu tiếp vận đều thuộc quyền điều động của Phòng 4 Bộ Tổng Tham mưu.

Khuôn khổ này không đáp ứng với thực tại chiến trường đã biến đổi từ du kích chiến sang chiến tranh quy ước.

Chiến trường đã mở rộng hàng chục cây số với sự tham chiến của nhiều Sư đoàn cơ giới, đại pháo, chiến xa yểm trợ. Chiến tranh Việt Nam bắt đầu mang hình thức quy ước chiến của Đệ nhị Thế chiến ở Âu Châu. Yếu tố tiếp vận trở thành chủ yếu đối với các trận chiến.

Ngày 16 tháng 11 năm 1964, Tổng cục Tiếp vận được thành lập để thay thế Phòng 4 Bộ Tổng Tham mưu trong nhiệm vụ kết hợp 8 Cục Tiếp vận, điều hoà 5 Vùng Tiếp vận được chỉ huy bởi các Bộ Chỉ huy Tiếp vận, phối trí đều khắp 4 Quân khu như Đà Nẵng, Quy Nhơn, Nha Trang (về sau là Cam Ranh), Sài Gòn, Cần Thơ và yểm trợ tiếp vận về quân dụng chung luôn cho 2 Quân chủng Hải và Không quân.

Bộ chỉ huy Tổng cục tháng 4/1975

Stt	Họ và Tên	Cấp bậc	Chức vụ	Chú thích
1	Đồng Văn Khuyên Võ khoa Thủ Đức K1[1]	Trung tướng	Tổng cục trưởng	kiêm Tham mưu trưởng Bộ Tổng tham mưu
2	Phạm Kỳ Loan[2] Võ khoa Thủ Đức K1[3]	Đại tá	Tổng cục phó
3	Phạm Bá Hoa[4] Võ khoa Thủ Đức K5		Tham mưu trưởng

Đơn vị trực thuộc Tổng cục tháng 4/1975

Stt	Đơn vị	Họ và Tên	Cấp bậc	Chức vụ	Chú thích
1	Cục Quân y	Phạm Hà Thanh Đại học Quân y Hà Nội	Chuẩn tướng	Cục trưởng
2	Cục Công binh	Nguyễn Văn Chức Võ bị Địa phương Nam Việt Vũng Tàu K2			Ngày 29/4/1975, tướng Khuyên di tản, tướng Chức đảm nhiệm chức vụ Tổng cục trưởng Tổng cục Tiếp vận. Đại tá Nguyễn Thiện Nghị thay thế chức vụ Cục trưởng Cục Công binh</ref>
3	Cục Truyền tin	Bùi Trọng Huỳnh[5] Võ khoa Nam Định[6]	Đại tá
4	Cục Quân nhu	Đỗ Trọng Cương Võ bị Đà lạt K7
5	Cục Quân cụ	Từ Nguyên Quang[7] Võ bị Đà Lạt K3
6	Cục Quân vận	Nguyễn Tử Khanh[8] Võ khoa Thủ Đức K1
7	Cục Quân Tiếp vụ	Tô Đăng Mai[9] Võ khoa Thủ Đức K1
8	Cục Mãi dịch	Nguyễn Hữu Điền[10] Võ khoa Thủ Đức K1
9	Lục quân Công xưởng	Huỳnh Thu Toàn[11] Võ bị Đà Lạt K3		Chỉ huy trưởng
10	Tổng kho Long Bình	Trương Đình Liệu[12] Võ bị Đà Lạt K8
11	Trung tâm Điện toán	Nguyễn Thành Huê Võ khoa Thủ Đức
12	Bộ Chỉ huy Tiếp vận 1	Ngô Minh Châu[13] Võ khoa Thủ Đức K4			Bộ chỉ huy đặt tại Đà Nẵng
13	Bộ Chỉ huy Tiếp vận 2	Phạm Thanh Nghị[14] Võ khoa Nam Định			Bộ chỉ huy ban đầu đặt tại Quy Nhơn, sau chuyển về Nha Trang
14	Bộ Chỉ huy Tiếp vận 3	Trần Quốc Khang[15] Võ khoa Nam Định			Bộ chỉ huy đặt tại Biên Hoà
15	Bộ Chỉ huy Tiếp vận 4	Nguyễn Văn Nhỏ Võ bị Huế K1			Bộ chỉ huy đặt tại Cần Thơ
16	Bộ chỉ huy Tiếp vận 5	Mai Duy Thưởng[16] Võ khoa Nam Định			Bộ chỉ huy đặt tại Cam Ranh (Đại tá Mai Duy Thưởng kiêm Quân trấn trưởng Cam Ranh)

Trước tháng 11 năm 1964 quân số ngành Tiếp vận có khoảng 50.000 người. Sau khi thành lập Tổng cục và mở rộng quy chế đã tăng lên đến 153.000 người (duy trì tới tháng 4 năm 1975), trong đó 19.000 người thuộc Tiếp vận Không quân và 11.000 người thuộc Tiếp vận Hải quân.

Nhiệm vụ của những sĩ quan, binh sĩ trong ngành Tiếp vận rất nặng nề và gian truân. Tuy nhiên, họ vẫn luôn làm đúng chức năng và tròn trách nhiệm của mình, luôn kịp thời mỗi khi yểm trợ tiếp vận trong bất cứ hoàn cảnh nào, kể cả có phải băng qua vùng chiến trận bom đạn.

Tổng cục trưởng qua các thời kỳ

Stt	Họ và Tên	Cấp bậc	Tại chức	Chú thích
1	Bùi Hữu Nhơn Võ bị Liên quân Viễn Đông Đà Lạt K1	Chuẩn tướng[17]	1964-1966	Giải ngũ năm 1968 ở cấp Thiếu tướng
2	Đào Ngọc Thọ[18] Võ khoa Thủ Đức K1	Đại tá	1966-1967
3	Đồng Văn Khuyên		1967-1975
4	Nguyễn Văn Chức Võ bị Địa phương Nam Việt Vũng Tàu K2	Chuẩn tướng	29-30/4/1975	Thay thế Trung tướng Khuyên đã rời bỏ nhiệm sở

1975

Ngành Tiếp vận cũng như tất cả các đơn vị trong Quân lực Việt Nam Cộng hòa, vào những ngày cuối cùng của tháng 3 (Quân khu 1 và 2) và cuối tháng 4 năm 1975 (Quân khu 3 và 4), đã tự rã ngũ và di tản.