Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô
người đứng đầu chính phủ của Liên Xô From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô (chữ Nga: Председатель Совета Министров СССР) là cách xưng hô chính thức của người đứng đầu chính phủ Liên Xô, tương đương với thủ tướng nội các, thường gọi là Thủ tướng Liên Xô. Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô là chỉ cơ quan chấp hành và ban bố mệnh lệnh tối cao của quyền lực nhà nước Liên Xô, tức là chính phủ Liên Xô. Tiền thân là Ủy ban nhân dân Liên Xô được kiến lập sau thắng lợi cách mạng Tháng Mười năm 1917, vào tháng 3 năm 1946 kì họp lần thứ nhất Xô-viết Tối cao Liên Xô khoá II quyết định đem nó đổi tên thành hội đồng bộ trưởng. Tháng 12 năm 1990, Đại hội đại biểu nhân dân Liên Xô lần thứ tư lại sửa đổi hiến pháp lần nữa, đổi Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô thành Nội các Liên Xô, trực tiếp lệ thuộc vào tổng thống Liên Xô.
Người đứng đầu chính phủ được bổ nhiệm đầu tiên của Liên Xô là Lenin, ông đến nhậm chức chủ tịch Ủy ban nhân dân sau khi kí kết Hiệp ước thành lập Liên Xô vào năm 1922. Khoảng thời gian từ lúc thành lập Liên Xô cho đến giải thể Liên Xô, có tổng cộng 12 người đã lần lượt đảm nhiệm chức vụ này, trong đó có hai người Lenin và Stalin vì nguyên nhân tự nhiên mà qua đời lúc tại nhiệm, Khrushchev vì nguyên do "chính biến không đổ máu" mà bị cưỡng bức thôi chức nghỉ hưu,[1] ba người chủ động xin từ chức (Kosygin, Tikhonov và Silayev). Trong đó, có ba người Lenin, Stalin và Khrushchev lúc đương giữ chức thủ tướng Liên Xô, từng đồng thời đảm nhiệm người lãnh đạo tối cao Liên Xô. Sau khi Khrushchev bị bãi miễn, Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô thông qua nghị quyết cấm chỉ thủ tướng Liên Xô kiêm nhiệm tổng bí thư Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô. Kosygin là chủ tịch có thời gian công tác dài nhất, tại nhiệm hơn 16 năm, hơn nữa là một vị lãnh đạo nội các chính phủ Liên Xô hai khoá duy nhất, ông ngay lập tức qua đời sau khi nghỉ hưu không lâu vào năm 1980. Silayev là chủ tịch có thời gian công tác ngắn nhất, chỉ có 126 ngày (trong năm 1991).
Remove ads
Khái quát chức vụ
Cấu tạo thành viên
Từ trước tháng 12 năm 1988, Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô do Xô viết Tối cao Liên Xô hợp thành ở trong hội nghị liên tịch của Viện liên minh và Viện dân tộc. Thành viên của nó có: một vị chủ tịch, phó chủ tịch thứ nhất và các phó chủ tịch, bộ trưởng mỗi bộ, chủ tịch uỷ ban mỗi nhà nước, chủ tịch hội đồng bộ trưởng các nước cộng hoà gia nhập liên minh cùng với các nhà lãnh đạo của cơ quan và tổ chức khác của Liên Xô thông qua sự đề cử của chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng và do Xô-viết Tối cao Liên Xô phê chuẩn.
Chức quyền
Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô giữ trách nhiệm và báo cáo công tác trước Xô-viết Tối cao, trong khoảng thời gian Xô-viết Tối cao kết thúc hội nghị, giữ trách nhiệm và báo cáo công tác trước đoàn chủ tịch Xô-viết Tối cao. Chức quyền của nó chủ yếu có: thực hành lãnh đạo về việc xây dựng kinh tế quốc dân và văn hoá xã hội, ban bố mệnh lệnh và nghị quyết lại còn kiểm tra tình hình chấp hành của nó, chế định và chấp hành kế hoạch phát triển kinh tế và dự toán nhà nước, bảo vệ an ninh quốc gia, lãnh đạo xây dựng lực lượng vũ trang, lãnh đạo sự vụ ngoại giao, thiết lập uỷ ban, tổng cục và ban ngành chủ quản khác đặt dưới sự quản lí của hội đồng bộ trưởng trong tình huống cần thiết. Cơ quan thường trực là đoàn chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô do chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, phó chủ tịch thứ nhất và các phó chủ tịch hợp thành.
Diễn dịch
Vào tháng 12 năm 1988, căn cứ vào hiến pháp Liên Xô sau sửa đổi, thiết lập Đại hội đại biểu nhân dân Liên Xô là cơ quan quyền lực tối cao của nhà nước. Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô sửa đổi thành giữ trách nhiệm và báo cáo công tác trước Đại hội đại biểu nhân dân và Xô-viết Tối cao. Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô do Đại hội đại biểu nhân dân phê chuẩn và Xô-viết Tối cao ra lệnh bổ nhiệm. Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô do Xô-viết Tối cao căn cứ vào sự đề cử và phê chuẩn của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng mà hợp thành.
Vào tháng 3 năm 1990, Liên Xô thiết lập chực vị tổng thống Liên Xô. Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô sửa đổi thành do tổng thống Liên Xô đề cử và Xô-viết Tối cao ra lệnh bổ nhiệm; việc bổ nhiệm và cách chức thành viên Hội đồng Bộ trưởng do tổng thống và chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng sau khi thương lượng quyết định, đem nó báo cáo Xô-viết Tối cao để phê chuẩn. Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô, mỗi năm ít nhất một lần báo cáo công tác lên Xô-viết Tối cao và báo cáo công tác định kì lên tổng thống. Xô-viết Tối cao Liên Xô căn cứ vào kiến nghị trong kì họp của mình hoặc căn cứ vào kiến nghị của tổng thống, lấy đa số phiếu của 2/3 thành viên biểu thị bất tín nhiệm đối với chính phủ Liên Xô, thúc đẩy chính phủ từ chức. Hiến pháp Liên Xô cũng đã làm ra một số thay đổi về chức quyền của Hội đồng Bộ trưởng.
Remove ads
Danh sách Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Remove ads
Xem thêm
- Phó thủ tướng Liên Xô
- Phó thủ tướng thứ nhất của Liên Xô
- Danh sách người đứng đầu nhà nước Liên Xô
- Danh sách các nhà lãnh đạo của Liên Xô
Chú thích
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads