Tiếng Xibe

Tiếng Xibe (ᠰᡳᠪᡝ ᡤᡳᠰᡠᠨ, chuyển tự: sibe gisun, còn gọi là tiếng Sibe, tiếng Sibo hay tiếng Tích Bá) là một ngôn ngữ Tungus, bản ngữ của dân tộc Xibe sống ở Tân Cương miền Tây Bắc Trung Quốc.

Tiếng Xibe
Tiếng Sibe
ᠰᡳᠪᡝ ᡤᡳᠰᡠᠨ sibe gisun
Phát âm	[ɕivə kisun][1]
Sử dụng tại	Trung Quốc
Khu vực	Tân Cương[2]
Tổng số người nói	30.000 (2000)
Dân tộc	189.000 người Xibe (2000)
Phân loại	Tungus Nam Mãn Tiếng Xibe
Hệ chữ viết	Chữ Xibe (biến thể của chữ Mãn)
Mã ngôn ngữ
ISO 639-3	sjo
Glottolog	xibe1242[3]
ELP	Xibe

Âm vị học

Tiếng Xibe thông hiểu được với tiếng Mãn.^[4] Nó có hệ thống 8 nguyên âm thay vì 6 nguyên âm của tiếng Mãn; ngoài ra, hai ngôn ngữ còn có nét khác biệt về hình thái và tiếng Xibe có hệ thống hài hoà nguyên âm phức tạp hơn.^[5]

Phu âm

		Môi	Chân răng	Quặt lưỡi	Chân răng-vòm	Ngạc mềm	Lưỡi gà
Tắc	vô thanh	p	t			k	q
	bật hơi	pʰ	tʰ			kʰ	qʰ
Tắc xát	vô thanh		t͡s	ʈ͡ʂ	t͡ɕ
	bật hơi		t͡sʰ	ʈ͡ʂʰ	t͡ɕʰ
Xát	vô thanh	f	s	ʂ	ɕ	x	χ
	hữu thanh	v		ʐ
Mũi		m	n			ŋ
R			r
Tiếp cận		w	l		j

• Hai âm xát /x, χ/ thường hữu thanh hoá thành [ɣ, ʁ] khi đứng sau âm vang (mũi, nước và tiếp cận).
• /s, ɕ/ thường hữu thanh hoá thành [z, ʑ] khi xuất hiện ở giữa từ.
• /m/ có thể trở thành âm môi-răng [ɱ] khi đứng trước /v/.

Nguyên âm

	Trước		Giữa	Sau
Đóng	i	y		u
Vừa			ə	o
Nửa mở	ɛ	œ
Mở			a

• Tha âm của /œ/, /ə/, /o/ lần lượt là [ø], [ɤ], [ɔ].^[6]