Echte mottn

D' echte mottn (Tineidae) zyn e famielje van schubvleuglign uut de superfamielje Tineoidea. De famielje telt weirldwyd bykans 2 400 sôortn, verdêeld oovre mêer of drieoenderd geslachtn. 't Typegeslacht van de famielje is Tinea.

Dat artikel es geschreevn in 't Noordelik West-Vlams.

---

Echte mottn
Taxonomische indêlienge
Domein: Eucaryota (Eukaryootn) Ryk: Animalia (Bêestn) Stamme: Arthropoda (Gelêedpôotign) Klasse: Insecta (Insektn) Orde: Lepidoptera (Schubvleuglign)
Famielje
Tineidae Latreille, 1810

Kenmerkn

De mêeste sôorten zyn klêene toe middelgrôot. Ze zyn êenkleurig bruun of beige, somtyds mêt e schôone goedglanze. Z' ên oarvormige schubbn ip undre kop en e klêene roltoenge (of zeifs ginne). Z' ên smolle vleugls, die in ruste schuun boovn 't achterlyf wordn goedn. De vleugle-spanwydte varjeert van 0,2 toe 2 cm.

Leefwyze

Veele sôorten wordn lik schoadlik oendrevoenn. 't Voedsle van de rupsen bestoat oovreweegnd uut dôod orgoaniesch materjoal. De vulwassn dieren mottn eetn of vliegn mêesta nie, mo gebruukn lievre undre lange pôotn, zeifs o ze bedreigd wordn.

Vôortplantienge

De 30 tot 80 eiers wordn ofgezet oovre e tydsperjôode van 3 weekn.

Verspreidienge en leefgebied

De sôorten zyn inêems in Europa en oenbedoeld deur de mens oovre hêel de wiereld verspreid. Ze leevn in rottend oet, zwammn, droog orgoaniesch materjoal, wulle, textiel en gedroogd voedsl.

E poar sôortn

Sterrneemlemotte (Euplocamus anthracinalis)

Egoal kykgatje (Monopis imella)

Zustremotte (Monopis monachella)

Gilwe kykgatje (Monopis obviella)

Elfnbanksjemotte (Morophaga choragella)

Gespikkld kroeskoptje (Nemapogon granella)

Nemapogon quercicolella

Pringleophaga marioni

Geweune pelsmotte (Tinea pellionella)

Auroramotte (Tinea semifulvella)

Klêernmotte (Tineola biselliella)

Zwammnmotte (Triaxomera parasitella)

Roomtiptje (Trichophaga tapetzella)

• Euplocamus anthracinalis - Sterrneemlemotte
• Monopis imella - Egoal kykgatje
• Monopis monachella - Zustremotte
• Monopis obviella – Gilwe kykgatje
• Morophaga choragella - Elfnbanksjemotte
• Nemapogon granella - Gespikkld kroeskoptje
• Niditinea fuscella - Bruungevlekte kleernmotte
• Tinea pellionella - Geweune pelsmotte
• Tinea semifulvella - Auroramotte
• Tineola biselliella - Kleernmotte
• Triaxomera parasitella - Zwammnmotte
• Trichophaga tapetzella - Roomtiptje

Oendrefamieljes en geslachtn

• Acrolophinae
  • Acrolophus
  • Amydria
  • Drastea
  • Exoncotis
  • Ptilopsaltis

• Dryadaulinae
  • Brachydoxa
  • Dryadaula

• Erechthiinae

Anastathma Callicerastis Comodica Erechthias Mecomodica

Petula Phthinocola Pisistrata Pontodryas Thuriostoma

• Euplocaminae
  • Euplocamus

• Hapsiferinae

Agorarcha Briaraula Callocosmeta Chrysocrata Cimitra

Colobocrossa Cubitofusa Cynomastix Dasyses Hapsifera

Hapsiferona Paraptica Parochmastis Phyciodyta Pitharcha

Rhinophyllis Tiquadra Trachycentra Zygosignata

• Harmacloninae
  • Harmaclona
  • Micrerethista

• Hieroxestinae

Amphixystis Archemitra Asymplecta Kermania Mitrogona

Oinophila Opogona Phaeoses Phruriastis Wegneria

• Meessiinae
• Myrmecozelinae

• Nemapogoninae

Archinemapogon Gaedikeia Hyladaula Nemapogon Nemaxera

Neurothaumasia Peritrana Triaxomasia Triaxomera Vanna

• Perissomasticinae

Cylicobathra Ectabola Edosa Hyperbola

Neoepiscardia Perissomastix Phalloscardia Theatrochora

• Scardiinae

Afrocelestis Afroscardia Amorophaga Bythocrates Cnismorectis

Coniastis Cranaodes Daviscardia Diataga Dorata

• Setomorphinae
  • Lindera
  • Prosetomorpha
  • Setomorpha

• Siloscinae
  • Autochthonus
  • Organodesma
  • Silosca

• Stathmopolitinae
  • Stathmopolitis

• Teichobiinae
  • Dinochora
  • Ectropoceros
  • Psychoides

• Tineinae

Acridotarsa Anomalotinea Asymphyla Ceratobia Ceratophaga Ceratuncus Crypsithyris Crypsithyrodes Eccritothrix Elatobia

Enargocrasis Graphicoptila Hippiochaetes Kangerosithyris Lipomerinx Metatinea Miramonopis Monopis Nearolyma Niditinea

Ocnophilella Phereoeca Praeacedes Pringleophaga Proterodesma Proterospastis Reisserita Stemagoris Tetrapalpus Thomintarra

Tinea Tinemelitta Tineola Tineomigma Trichophaga Tryptodema Wyoma Xerantica

• incertae sedis

Acanthocheira Acritotilpha Afghanotinea Amathyntis Ancystrocheira Antigambra Antipolistes Antitinea Apreta Archyala Argyrocorys Astrogenes Axiagasta Barymochtha Basanasca Bascantis Brithyceros Catalectis Catapsilothrix Catazetema Cervaria Chionoreas Clepticodes Colpocrita Compsocrita Cosmeombra Cryphiotechna Crypsitricha Cubotinea Cycloponympha Dasmomorpha Dicanica

Dolerothera Drastea Drosica Dyotopasta Ellochotis Endeixis Endophthora Endromarmata Ephedroxena Episyrta Eremicola Eretmobela Eriozancla Erysimaga Eschatotypa Eucrotala Eugennaea Euprora Glaucostolella Gourbia Habrophila Hapalothyma Harmotona Hecatompeda Heloscopa Hilaroptera Histiovalva Homalopsycha Homodoxus Hoplocentra Hyalaula Hypoplesia

Leptonoma Lepyrotica Leucophasma Liopycnas Lithopsaestis Lysiphragma Marmaroxena Melodryas Monachoptilas Mythoplastis Nesophylacella Nonischnoscia Nothogenes Ochetoxena Ogmocoma Orocrypsona Otochares Pachydyta Panthytarcha Pedaliotis Pelecystola Peristactis Pezetaera Philagraulella Phryganeopsis Plaesiostola Plemyristis Polypsecta Probatostola Proboloptila Protagophleps Protaphreutis

Prothinodes Psecadioides Pyloetis Randominta Ranohira Rungsiodes Sagephora Scardia Sciomystis Setiarcha Stryphnodes Syncraternis Syngeneta Syrmologa Taeniodictys Tephrosara Tetanostola Thallostoma Thisizima Thomictis Thyrsochares Tomara Trachyrrhopala Trachytyla Transmixta Trichearias Trierostola Trithamnora Xylesthia Xystrologa Zonochares Zymologa

Bitje voddr kykn

• (en) Burnie, David 2001 : Animals, Dorling Kindersley Limited, London. ISBN 90-18-01564-4 (Needrlanse vertoalienge deur Jaap Bouwman en Henk J. Nieuwenkamp).

Zied ook noa

• Mottn

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Tineidae van Wikimedia Commons.