Sulfer (element)

Sulfer of zwoavel is e chemisch element me atoomnummer 16. 't Behoort toe de zuurstofgroep en de ni-metaaln. 't Symbool van sulfer is S.

Periodiek système
Algemêen
Noame	Sulfer
Symbool	S
Atoomnummer	16
Groep	Zeurstofgroep
Periode	Periode 3
Blok	p-blok
Reekse	Niet-metoaln
Kleur	Geel
Chemische eignschapn
Atoommassa (u)	32,06
Elektronconfiguroatie	[Ne]3s23p4
Oxidoatietoestandn	-2, +4, +6
Elektronegativiteit (Pauling)	2,58
Atoomstroale (pm)	103
1e ionisoatiepotentioal (kJ×mol-1)	999,60
2e ionisoatiepotentioal (kJ×mol-1)	2251,78
3e ionisoatiepotentioal (kJ×mol-1)	3356,75
Fysische eigenschapn
Dichtheid (kg·m-3)	2070
Smeltpunt (K)	386
Kookpunt (K)	718
Aggregoatietoestand	Vaste
Smeltwarmte (kJ·mol-1)	1,7175
Verdampiengswarmte (kJ·mol-1)	9,62
Vanderwaalsstroale (pm)	180
Kristalstructuur	Ortho
Molair volume (m3·mol-1)	15,49
Specifieke warmte (J·kg-1·K-1)	710
Elektrische weerstand (μΩcm)	2×1023
Warmtegeleidboarheid (W·m-1·K-1)	0,205
SI-êenheedn en standoardtemperateure en -druk wordn gebruukt, of 't zou moetn zyn dat et er anders stoat.

Ipbouw

E sulferatôom bestoat in de regel ut 16 protoonn, 16 neutroonn, en 16 elektroonn. De 3 stabiele isotoopn zyn ³³S, ³⁴S en ³⁶S. In totoal zyn der 18 isotoopn, woavan datter mo 3 zyn die e halfweirdetyd en die langer is of drie secoendn.

• 
  Boann met elektroonn round den atoomkern van zwoavel
• 
  Zwoavelpoeier

Vôorkomn

Sulfer is e toamelik courante groundstoffe. De belangrykste bronn zyn sulferoudende mineraaln. Doarin wordt er nog e verschil gemakt tussen sulfoatoudende (SO₄) en sulfietoudende (SO₃). Vodder komt da ook nog vôorn in orgoanische sulferverbiendiengn en gasn (gelik vulkoanische gasn).

Sulfer komt ôok vôorn in de mêeste eiwittn, deur disulfidebrugn te maken elp et mee vo de correcte opvouwieng te garandeern. 't Es verantwôordelik vôor de reuke van dermgoaze, eirdgoaze en van eiers. Oat een ei begunt te vorten komt 'r vergiftigde woaterstofsulfide (H₂S) vry, 'tgêen gebreukt wirdt vôor stienkbommen.

Bereidienge

Elementair sulfer is ni zo moeilik te maakn. 't Voordêel is da we da geweun zuver uut de ground kunn aaln, of toch byna zuver (99,5% oungeveer). Da wordt op e speciale maniere gedoan, 't Frasch-proces genoamd. Je ku ook sulfer aaln uut verbiendiengn, gelik (eird)olie. Ze zettn da eerst omme in woaterstofsulfide (da straf riekt en giftig is), en tonne zetn ze da omme in SO₂, woaruut da ze utendelik zuvere sulfer kunn aaln.

Toepassiengn

Sulfer wordt in 'n industrie vele gebruukt. 't Dient als groundstoffe vo vele verbiendiengn. E poar voorbeeldn zyn mest, sulferzeur (H₂SO₄), poer (buskruut), vierwerk en batteryen. Dankzy sulfer en zuurstoffe kant de natuurlikke wêke catchou gevulkaniseerd weirdn, 't gêen toeloat om de gewilde sterkte en artehie van den industriële catchou te bekommn.

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Sulfur van Wikimedia Commons.