Ìpínlẹ̀ Kaduna

Ìpínlẹ̀ Kàdúná jẹ́ ọ̀kan nínú àwọn Ìpínlẹ̀ mẹ́rìdínlógójì ní orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. Ìpínlẹ̀ Kàdúná jẹ́ ọkan lára ìpínlẹ̀ tó wà ní apá Àríwá orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. Olú-ìlú ìpínlẹ̀ yìí ń bá a jórúkọ, ìlú Kàdúná, èyí tí ó jẹ́ ìlú kẹ́jọ tí ó tóbi jù ní orílẹ̀-èdè yìí ní ọdún 2006. Wọ́n dá ìpínlẹ̀ yìí sílẹ̀ gẹ́gẹ́ bí Ìpínlẹ̀ àárín-gbùngbùn Àríwá ní ọdún 1967, èyí tí ó yíká Ìpínlẹ̀ Katsina òde-òní. Ní ọdún 1987 ní Ìpínlẹ̀ Kàdúná ṣẹ ààlà-ọ̀nà wọn. Ìnagijẹ Kàdúná ní Center of learnig (Ilé fún ẹ̀kọ́). Orúkọ yìí ṣe rẹ́gí wọn Nítorí ọ̀pọ̀ ilé-ẹ̀kọ́ tó ní kìmí ni ó wà ní ìpínlẹ̀ náà, àpẹẹrẹ ní Ahmadu Bello University.^[2]

Kaduna State
State
Nickname(s):  Centre of Learning
Location of Kaduna State in Nigeria
Country	Nigeria
Date created	27 May 1967
Capital	Kaduna
Government
• Governor (List)	Nasir Ahmad El-Rufai (APC)
Area
• Total	46,053 km2 (17,781 sq mi)
Area rank	3rd of 36
Population  (2006 census)1
• Total	6,066,562
• Rank	3rd of 36
• Density	130/km2 (340/sq mi)
GDP (PPP)
• Year	2007
• Total	$10.33 billion[1]
• Per capita	$1,666[1]
Time zone	UTC+01 (WAT)
ISO 3166 code	NG-KD
^1 Preliminary results

Ìpínlẹ̀ Kàdúná òde-òní jẹ́ ilé ìṣura fún àwọn ohun ìlàjú ilẹ̀ Áfíríkà, kódà, Nok civilization tí ó gbèrú láti c.1500 BC sí c. 500 AD náà wà ní bẹ̀.^[3][4] Ní séntúrì 9th, òwúlẹ̀-wútàn tí orúkọ rẹ̀ ń jẹ́ Ya'qubi ṣe àkọsílẹ̀ ìwàláyé Ìjọba Hausa, èyí tí ó wà kí wón tó sọ ọ́ di Sokoto Caliphate ní ọdún 1800 lẹ́yìn ìjà àwọn Fulani.^[5] Ní àkókò ìmúnisìn, àwọn olùdarí ilẹ̀- Britain sọ Kàdúná di olú-ìlú Àbọ̀ ní Àríwá orílẹ̀-èdè Nàìjíríà.