山由话

山由话（越南语：Tiếng Sán Dìu，山由话：Sán Dìu Vả），又称山瑶话，是越南山由族所使用的语言，一般认为其属于粤语钦廉话^[1]。山由族日常交流与唱歌时都使用山由话，不过近些年山由族年轻人讲越南语较多，母语保留状况不太乐观^[1]。

山由话
Tiếng Sán Dìu 山瑶方言 (Phương ngữ Sơn Dao)
Sán Dìu Vả
母语国家和地区	越南
区域	越南北部及西原
族群	山由人
母语使用人数	180 000 (2019)
语系	汉藏语系 汉语族 粤语 / 未分类 钦廉片 / 未分类 (或与东江本地话有关) 山由话
语言代码
ISO 639-1	zh
ISO 639-2	chi （B） zho （T）
ISO 639-3	yue
ISO 639-6	-

数字

单字	山由话	对应汉字
1	ết	一
2	lóang	两
3	sam	三
4	sị	四
5	ngú	五
6	lộc	六
7	sết	七
8	bát	八
9	kíu	九
10	sịp	十
20	nghi sịp	二十
30	sam sịp	三十
100	ết bác	一百
1000 越南盾	xen	仙

艺术创作

民歌

山由话有许多口口相传的民歌。比较出名的是有关婚礼时的歌。以下是男女方见面打招呼时所唱的歌（节录）：^[2]

	山由话歌词	越南话译词
女 唱	Pha lán tạnh chấy ít théo khổng	Lễ nghi họ gái bày trước cửa
	Khống lống bọi sọng ít sông hống	Thiếp hồng nghênh tiếp giữa đường môn
	Dịu dón kim mạn sênh ca chíu	Hôm nay ngày đẹp thành hôn lễ
	Sênh ca chíu lạy ngỏi lán hống	Chào đón qua viên họ trai sang.
男 唱	Hống vún lói chép cao san cạy	Sao sáng đến gặp mây tương ngộ
	Hách vún lói chép ốc dém thói	Một lòng một dạ đến kết duyên
	Dịu don kim mạn sênh ca chíu	Hôm nay ngày đẹp thành hôn lễ
	Leng con sút chép tam lóng thói	Lễ vật dẫn sang kính gia tiên.

接下来唱“开花酒”歌（节录）：

山由话歌词	越南话译词
Láp sọng nhóng món cay báo sác	Đã có bạn trai thương yêu mến
Hông sui dóng dịu dẹp sang sống	ông tơ bà nguyệt se lứa đôi
Dịu dón kim mạn sếnh cô hô chú công.	ngày lành tháng tốt dâng hôn lễ
	hạnh phúc tràn đầy một niềm vui.

然后到“敬祖合唱”（节录）：

山由话歌词	越南话译词
Hoi híu leo	Quan viên hai họ cùng dâng lên
Tam váng tạnh chấy lép váng thói	Dâng chén rượu đào kính gia tiên
Na cọi mói nhín lói cón chíu	Hai nhà thông gia thành hôn lễ
Na cọi tạm lóng ben sút lói.	Hạnh phúc đôi trẻ mãi vững bền