格鲁吉亚语语法

格鲁吉亚语属于南高加索语系，其语法与欧洲语言相比，有显著区别。其语法特征有诸如部份作格性以及动词的多重一致等。

名词

名词有单复数以及7种变格，但没有性的区别。格鲁吉亚语为部分作格语言，没有大多数语言中的对格，因此在现在时态中的直接宾语以与格标记。另外，一部分词语的词根在变格时会发生例如元音消失等变化^[1]。

格	დედა（母亲）		მეფე（王）		ჯილდო（奖）		მწვრთნელი（教练）		მეგობარი（朋友）
	单数	复数	单数	复数	单数	复数	单数	复数	单数	复数
主格	დედა	დედები	მეფე	მეფეები	ჯილდო	ჯილდოები	მწვრთნელი	მწვრთნელები	მეგობარი	მეგობრები
作格	დედამ	დედებმა	მეფემ	მეფეებმა	ჯილდომ	ჯილდოებმა	მწვრთნელმა	მწვრთნელებმა	მეგობარმა	მეგობრებმა
与格	დედას	დედებს	მეფეს	მეფეებს	ჯილდოს	ჯილდოებს	მწვრთნელს	მწვრთნელებს	მეგობარს	მეგობრებს
属格	დედის	დედების	მეფის	მეფეების	ჯილდოს	ჯილდოების	მწვრთნელის	მწვრთნელების	მეგობრის	მეგობრების
工具格	დედით	დედებით	მეფით	მეფეებით	ჯილდოთ	ჯილდოებით	მწვრთნელით	მწვრთნელებით	მეგობრით	მეგობრებით
状语格	დედად	დედებად	მეფედ	მეფეებად	ჯილდოდ	ჯილდოებად	მწვრთნელად	მწვრთნელებად	მეგობრად	მეგობრებად
呼格	დედავ	დედებო	მეფევ	მეფეებო	ჯილდოვ	ჯილდოებო	მწვრთნელო	მწვრთნელებო	მეგობარო	მეგობრებო

代词与形容词

下表列出了所有六个人称代词以及形容词的变格。需要注意形容词不因单复数发生变化^[1]。

格	第一人称		第二人称		第三人称（近称）		第三人称（中称）		第三人称（远称）		形容词
	单数	复数	单数	复数	单数	复数	单数	复数	单数	复数	კარგი（好）
主格	მე	ჩვენ	შენ	თქვენ	ეს	ესენი	ეგ	ეგენი	ის	ისინი	კარგი
作格	მე	ჩვენ	შენ	თქვენ	ამან	ამათ	მაგან	მაგათ	მან	მათ	კარგმა
与格	მე	ჩვენ	შენ	თქვენ	ამას	ამათ	მაგას	მაგათ	მას	მათ	კარგ
属格	ჩემ	ჩვენ	შენ	თქვენ	ამის	ამათ	მაგის	მაგათ	მის	მათ	კარგი
工具格	ჩემით	ჩვენით	შენით	თქვენით	ამით	ამათით	მაგით	მაგათით	მით	მათით	კარგი
状语格	ჩემად	ჩვენად	შენად	თქვენად	ამად	ამათად	მაგად	მაგათად	იმად	იმათად	კარგ
呼格			შენ	თქვენ							კარგო

动词系统

格鲁吉亚语动词需要按照人称与单复数变成相应的形式。由于格鲁吉亚语为黏著语，动词的词根前后可以添加许多表示主宾语的人称、单复数、时态等语法内容的前后缀。例如：აგეშენებინათ（你们曾经建设了它）当中，除了შენ三个字母为词根以外，其他的字母均为标记语法内容的前后缀^[1]。

动词可按语法特征分为四类，在不同时态当中，其主宾语分别需要变成不同的格^[1]。

• I类动词：大部分及物动词。
• II类动词：包括大部分表示状态变化或被动态的不及物动词。
• III类动词：主要为表示动作的不及物动词。该类型动词的变化与I类动词相同。
• IV类动词：表示感觉、感情、持续状态的动词。在语法学上，此种动词的主语与宾语与其他动词不同。例如 მიყვარხარ（我爱你）的主语为“你”，直接宾语为“我”。

动词的类型与主宾语的格^[1]

动词的类型	时态或体	主语	直接宾语	间接宾语
I类动词、III类动词	现在式与未来式	主格	与格	与格
	过去式	作格	主格	与格
	完成式	与格	主格	加介词后缀 -თვის
II类动词	全部	主格		与格
IV类动词	全部	与格	主格
特殊动词（იცის=知道）	现在式	作格	主格
	未来式	与格	主格

动词的变形（此处为了说明格变化加入人称代词，但实际上通常省略）^[1]

		წერს（写=I类动词）		მოტყუება（欺骗=II类动词）		ცხოვრობს（居住=III类动词）		არის（系词=特殊变化）
		单数	复数	单数	复数	单数	复数	单数	复数
现在式	第一人称	მე ვწერ	ჩვენ ვწერთ	მე ვიტყუები	ჩვენ ვიტყუებით	მე ვცხოვრობ	ჩვენ ვცხოვრობთ	მე ვარ	ჩვენ ვართ
	第二人称	შენ წერ	თქვენ წერთ	შენ იტყუები	თქვენ იტყუებით	შენ ცხოვრობ	თქვენ ცხოვრობთ	შენ ხარ	თქვენ ხართ
	第三人称	ის წერს	ისინი წერენ	ის იტყუება	ისინი იტყუებიან	ის ცხოვრობს	ისინი ცხოვრობენ	ის არის	ისინი არიან
未来式	第一人称	მე დავწერ	ჩვენ დავწერთ	მე მოვიტყუები	ჩვენ მოვიტყუებით	მე ვიცხოვრებ	ჩვენ ვიცხოვრებთ	მე ვიქნები	ჩვენ ვიქნებით
	第二人称	შენ დაწერ	თქვენ დაწერთ	შენ მოიტყუები	თქვენ მოიტყუებით	შენ იცხოვრებ	თქვენ იცხოვრებთ	შენ იქნები	თქვენ იქნებით
	第三人称	ის დაწერს	ისინი დაწერენ	ის მოიტყუება	ისინი მოიტყუებიან	ის იცხოვრებს	ისინი იცხოვრებენ	ის იქნება	ისინი იქნებიან
过去式	第一人称	მე დავწერე	ჩვენ დავწერეთ	მე მოვიტყუე	ჩვენ მოვიტყუეთ	მე ვიცხოვრე	ჩვენ ვიცხოვრეთ	მე ვიყავი	ჩვენ ვიყავით
	第二人称	შენ დაწერე	თქვენ დაწერეთ	შენ მოიტყუე	თქვენ მოიტყუეთ	შენ იცხოვრე	თქვენ იცხოვრეთ	შენ იყავი	თქვენ იყავით
	第三人称	მან დაწერა	მათ დაწერეს	ის მოიტყუა	ისინი მოიტყუვნენ	მან იცხოვრა	მათ იცხოვრეს	ის იყო	ისინი იყვნენ
完成式	第一人称	მე დამიწერია	ჩვენ დაგვიწერია			მე მიცხოვრია	ჩვენ გვიცხოვრია	მე ვყოფილვარ	ჩვენ ვყოფილვართ
	第二人称	შენ დაგიწერია	თქვენ დაგიწერიათ			შენ გიცხოვრია	თქვენ გიცხოვრია	შენ ყოფილხარ	თქვენ ყოფილხართ
	第三人称	მას დაუწერია	მათ დაუწერიათ			მას უცხოვრია	მათ უცხოვრია	ის ყოფილა	ისინი ყოფილან
IV类动词	უყვარს（喜欢/爱）：（宾语）喜欢（主语）。						უნდა （想要）	ჰყავს （拥有）	აქვს （具有）
	主语	第一人称		第二人称		第三人称
宾语		单数	复数	单数	复数
第一人称	单数			მიყვარხარ	მიყვარხართ	მიყვარს	მინდა	მყავს	მაქვს
	复数			გვიყვარხარ	გვიყვარხართ	გვიყვარს	გვინდა	გვყავს	გვაქვს
第二人称	单数	გიყვარვარ	გიყვარვართ			გიყვარს	გინდა	გყავს	გაქვს
	复数	გიყვარვართ	გიყვარვართ			გიყვართ	გინდათ	გყავთ	გაქვთ
第三人称	单数	ვუყვარვარ	ვუყვარვართ	უყვარხარ	უყვარხართ	უყვარს	უნდა	ჰყავს	აქვს
	复数	ვუყვარვარ	ვუყვარვართ	უყვარხარ	უყვარხართ	უყვართ	უნდათ	ჰყავთ	აქვთ

句法

介词

格鲁吉亚语有不少介词，大多都直接接在名词之后连成一体。与俄语、德语等语言类似，介词对之前的名词也有格的要求^[1]。

前接名词的格	介词	意思	მწვრთნელი（教练）
			单数	复数
与格	-ზე	在〜之上、为了〜、与〜相关	მწვრთნელზე	მწვრთნელებზე
	-თან	在〜附近、与〜一起	მწვრთნელთან	მწვრთნელებთან
	-ში	在〜之中	მწვრთნელში	მწვრთნელებში
	-ვით	像〜一样、与〜类似	მწვრთნელივით	მწვრთნელებივით
属格	-თვის	为了〜	მწვრთნელისთვის	მწვრთნელებისთვის
	-ებრ	像〜一样、与〜类似	მწვრთნელისებრ	მწვრთნელებისებრ
	-კენ	向〜的方向离去	მწვრთნელისკენ	მწვრთნელებისკენ
	-გან	从〜的方向而来	მწვრთნელისგან	მწვრთნელებისგან
工具格	-დან	从〜的时候起	მწვრთნელიდან	მწვრთნელებიდან
	-ურთ	与〜一起	მწვრთნელითურთ	მწვრთნელებითურთ
状语格	-მდე	〜直到、到〜为止	მწვრთნელამდე	მწვრთნელებამდე

疑问句

部分格鲁吉亚语疑问代词如下：

格鲁吉亚语	汉语
რა	什么
ვინ	谁
რამდენი	多少
რომელი	哪个
როგორ	怎么
რატომ	为什么
რისთვის	为了什么
სად	在哪里
როდის	什么时候

参考资料

• Aronson, Howard I. 1990. Georgian : a reading grammar. Corrected edition. Columbus, Ohio: Slavica Publishers.
• Harris, Alice C. & Smeets, Rieks (eds.) 1996. The languages of the Caucasus : indigenous languages and their speakers. Edinburgh University Press.
• Hewitt, B. G. Georgian: a structural reference grammar. Amsterdam: John Benjamins. 1995.
• Hewitt, B. G. Georgian: a Learner's Grammar. London: Routledge. 1996.
• Kiziria, Dodona. Beginner's Georgian with 2 Audio CDs. New York: Hippocrene. 2009. ISBN 0-7818-1230-5.
• Kraveishvili, M. & Nakhutsrishvili, G. Teach Yourself Georgian for English Speaking Georgians. Tbilisi: The Georgian Society for Cultural Relations with Compatriots Abroad. 1972.
• Kurtsikidze, Shorena. 2006. Essentials of Georgian Grammar With Conjugation Tables of 250 Most Commonly Used Verbs. Lincom Europa.
• Tschenkéli, Kita. 1958. Einführung in die georgische Sprache. 2 vols. Zürich: Amirani Verlag.
• Tschenkéli, Kita. 1965-1974. Georgisch-Deutsch Wörterbuch, 3 vols. Zürich: Amirani Verlag.

参见

• 格鲁吉亚语
• 多重一致
• 黏着语