格魯吉亞語語法

格魯吉亞語屬於南高加索語系，其語法與歐洲語言相比，有顯著區別。其語法特徵有諸如部份作格性以及動詞的多重一致等。

名詞

名詞有單複數以及7種變格，但沒有性的區別。格魯吉亞語為部分作格語言，沒有大多數語言中的對格，因此在現在時態中的直接賓語以與格標記。另外，一部分詞語的詞根在變格時會發生例如元音消失等變化^[1]。

格	დედა（母親）		მეფე（王）		ჯილდო（獎）		მწვრთნელი（教練）		მეგობარი（朋友）
	單數	複數	單數	複數	單數	複數	單數	複數	單數	複數
主格	დედა	დედები	მეფე	მეფეები	ჯილდო	ჯილდოები	მწვრთნელი	მწვრთნელები	მეგობარი	მეგობრები
作格	დედამ	დედებმა	მეფემ	მეფეებმა	ჯილდომ	ჯილდოებმა	მწვრთნელმა	მწვრთნელებმა	მეგობარმა	მეგობრებმა
與格	დედას	დედებს	მეფეს	მეფეებს	ჯილდოს	ჯილდოებს	მწვრთნელს	მწვრთნელებს	მეგობარს	მეგობრებს
屬格	დედის	დედების	მეფის	მეფეების	ჯილდოს	ჯილდოების	მწვრთნელის	მწვრთნელების	მეგობრის	მეგობრების
工具格	დედით	დედებით	მეფით	მეფეებით	ჯილდოთ	ჯილდოებით	მწვრთნელით	მწვრთნელებით	მეგობრით	მეგობრებით
狀語格	დედად	დედებად	მეფედ	მეფეებად	ჯილდოდ	ჯილდოებად	მწვრთნელად	მწვრთნელებად	მეგობრად	მეგობრებად
呼格	დედავ	დედებო	მეფევ	მეფეებო	ჯილდოვ	ჯილდოებო	მწვრთნელო	მწვრთნელებო	მეგობარო	მეგობრებო

代詞與形容詞

下表列出了所有六個人稱代詞以及形容詞的變格。需要注意形容詞不因單複數發生變化^[1]。

格	第一人稱		第二人稱		第三人稱（近稱）		第三人稱（中稱）		第三人稱（遠稱）		形容詞
	單數	複數	單數	複數	單數	複數	單數	複數	單數	複數	კარგი（好）
主格	მე	ჩვენ	შენ	თქვენ	ეს	ესენი	ეგ	ეგენი	ის	ისინი	კარგი
作格	მე	ჩვენ	შენ	თქვენ	ამან	ამათ	მაგან	მაგათ	მან	მათ	კარგმა
與格	მე	ჩვენ	შენ	თქვენ	ამას	ამათ	მაგას	მაგათ	მას	მათ	კარგ
屬格	ჩემ	ჩვენ	შენ	თქვენ	ამის	ამათ	მაგის	მაგათ	მის	მათ	კარგი
工具格	ჩემით	ჩვენით	შენით	თქვენით	ამით	ამათით	მაგით	მაგათით	მით	მათით	კარგი
狀語格	ჩემად	ჩვენად	შენად	თქვენად	ამად	ამათად	მაგად	მაგათად	იმად	იმათად	კარგ
呼格			შენ	თქვენ							კარგო

動詞系統

格魯吉亞語動詞需要按照人稱與單複數變成相應的形式。由於格魯吉亞語為黏著語，動詞的詞根前後可以添加許多表示主賓語的人稱、單複數、時態等語法內容的前後綴。例如：აგეშენებინათ（你們曾經建設了它）當中，除了შენ三個字母為詞根以外，其他的字母均為標記語法內容的前後綴^[1]。

動詞可按語法特徵分為四類，在不同時態當中，其主賓語分別需要變成不同的格^[1]。

• I類動詞：大部分及物動詞。
• II類動詞：包括大部分表示狀態變化或被動態的不及物動詞。
• III類動詞：主要為表示動作的不及物動詞。該類型動詞的變化與I類動詞相同。
• IV類動詞：表示感覺、感情、持續狀態的動詞。在語法學上，此種動詞的主語與賓語與其他動詞不同。例如 მიყვარხარ（我愛你）的主語為「你」，直接賓語為「我」。

動詞的類型與主賓語的格^[1]

動詞的類型	時態或體	主語	直接賓語	間接賓語
I類動詞、III類動詞	現在式與未來式	主格	與格	與格
	過去式	作格	主格	與格
	完成式	與格	主格	加介詞後綴 -თვის
II類動詞	全部	主格		與格
IV類動詞	全部	與格	主格
特殊動詞（იცის=知道）	現在式	作格	主格
	未來式	與格	主格

動詞的變形（此處為了說明格變化加入人稱代詞，但實際上通常省略）^[1]

		წერს（寫=I類動詞）		მოტყუება（欺騙=II類動詞）		ცხოვრობს（居住=III類動詞）		არის（系詞=特殊變化）
		單數	複數	單數	複數	單數	複數	單數	複數
現在式	第一人稱	მე ვწერ	ჩვენ ვწერთ	მე ვიტყუები	ჩვენ ვიტყუებით	მე ვცხოვრობ	ჩვენ ვცხოვრობთ	მე ვარ	ჩვენ ვართ
	第二人稱	შენ წერ	თქვენ წერთ	შენ იტყუები	თქვენ იტყუებით	შენ ცხოვრობ	თქვენ ცხოვრობთ	შენ ხარ	თქვენ ხართ
	第三人稱	ის წერს	ისინი წერენ	ის იტყუება	ისინი იტყუებიან	ის ცხოვრობს	ისინი ცხოვრობენ	ის არის	ისინი არიან
未來式	第一人稱	მე დავწერ	ჩვენ დავწერთ	მე მოვიტყუები	ჩვენ მოვიტყუებით	მე ვიცხოვრებ	ჩვენ ვიცხოვრებთ	მე ვიქნები	ჩვენ ვიქნებით
	第二人稱	შენ დაწერ	თქვენ დაწერთ	შენ მოიტყუები	თქვენ მოიტყუებით	შენ იცხოვრებ	თქვენ იცხოვრებთ	შენ იქნები	თქვენ იქნებით
	第三人稱	ის დაწერს	ისინი დაწერენ	ის მოიტყუება	ისინი მოიტყუებიან	ის იცხოვრებს	ისინი იცხოვრებენ	ის იქნება	ისინი იქნებიან
過去式	第一人稱	მე დავწერე	ჩვენ დავწერეთ	მე მოვიტყუე	ჩვენ მოვიტყუეთ	მე ვიცხოვრე	ჩვენ ვიცხოვრეთ	მე ვიყავი	ჩვენ ვიყავით
	第二人稱	შენ დაწერე	თქვენ დაწერეთ	შენ მოიტყუე	თქვენ მოიტყუეთ	შენ იცხოვრე	თქვენ იცხოვრეთ	შენ იყავი	თქვენ იყავით
	第三人稱	მან დაწერა	მათ დაწერეს	ის მოიტყუა	ისინი მოიტყუვნენ	მან იცხოვრა	მათ იცხოვრეს	ის იყო	ისინი იყვნენ
完成式	第一人稱	მე დამიწერია	ჩვენ დაგვიწერია			მე მიცხოვრია	ჩვენ გვიცხოვრია	მე ვყოფილვარ	ჩვენ ვყოფილვართ
	第二人稱	შენ დაგიწერია	თქვენ დაგიწერიათ			შენ გიცხოვრია	თქვენ გიცხოვრია	შენ ყოფილხარ	თქვენ ყოფილხართ
	第三人稱	მას დაუწერია	მათ დაუწერიათ			მას უცხოვრია	მათ უცხოვრია	ის ყოფილა	ისინი ყოფილან
IV類動詞	უყვარს（喜歡/愛）：（賓語）喜歡（主語）。						უნდა （想要）	ჰყავს （擁有）	აქვს （具有）
	主語	第一人稱		第二人稱		第三人稱
賓語		單數	複數	單數	複數
第一人稱	單數			მიყვარხარ	მიყვარხართ	მიყვარს	მინდა	მყავს	მაქვს
	複數			გვიყვარხარ	გვიყვარხართ	გვიყვარს	გვინდა	გვყავს	გვაქვს
第二人稱	單數	გიყვარვარ	გიყვარვართ			გიყვარს	გინდა	გყავს	გაქვს
	複數	გიყვარვართ	გიყვარვართ			გიყვართ	გინდათ	გყავთ	გაქვთ
第三人稱	單數	ვუყვარვარ	ვუყვარვართ	უყვარხარ	უყვარხართ	უყვარს	უნდა	ჰყავს	აქვს
	複數	ვუყვარვარ	ვუყვარვართ	უყვარხარ	უყვარხართ	უყვართ	უნდათ	ჰყავთ	აქვთ

句法

介詞

格魯吉亞語有不少介詞，大多都直接接在名詞之後連成一體。與俄語、德語等語言類似，介詞對之前的名詞也有格的要求^[1]。

前接名詞的格	介詞	意思	მწვრთნელი（教練）
			單數	複數
與格	-ზე	在〜之上、為了〜、與〜相關	მწვრთნელზე	მწვრთნელებზე
	-თან	在〜附近、與〜一起	მწვრთნელთან	მწვრთნელებთან
	-ში	在〜之中	მწვრთნელში	მწვრთნელებში
	-ვით	像〜一樣、與〜類似	მწვრთნელივით	მწვრთნელებივით
屬格	-თვის	為了〜	მწვრთნელისთვის	მწვრთნელებისთვის
	-ებრ	像〜一樣、與〜類似	მწვრთნელისებრ	მწვრთნელებისებრ
	-კენ	向〜的方向離去	მწვრთნელისკენ	მწვრთნელებისკენ
	-გან	從〜的方向而來	მწვრთნელისგან	მწვრთნელებისგან
工具格	-დან	從〜的時候起	მწვრთნელიდან	მწვრთნელებიდან
	-ურთ	與〜一起	მწვრთნელითურთ	მწვრთნელებითურთ
狀語格	-მდე	〜直到、到〜為止	მწვრთნელამდე	მწვრთნელებამდე

疑問句

部分格魯吉亞語疑問代詞如下：

格魯吉亞語	漢語
რა	什麼
ვინ	誰
რამდენი	多少
რომელი	哪個
როგორ	怎麼
რატომ	為什麼
რისთვის	為了什麼
სად	在哪裡
როდის	什麼時候

參考資料

• Aronson, Howard I. 1990. Georgian : a reading grammar. Corrected edition. Columbus, Ohio: Slavica Publishers.
• Harris, Alice C. & Smeets, Rieks (eds.) 1996. The languages of the Caucasus : indigenous languages and their speakers. Edinburgh University Press.
• Hewitt, B. G. Georgian: a structural reference grammar. Amsterdam: John Benjamins. 1995.
• Hewitt, B. G. Georgian: a Learner's Grammar. London: Routledge. 1996.
• Kiziria, Dodona. Beginner's Georgian with 2 Audio CDs. New York: Hippocrene. 2009. ISBN 0-7818-1230-5.
• Kraveishvili, M. & Nakhutsrishvili, G. Teach Yourself Georgian for English Speaking Georgians. Tbilisi: The Georgian Society for Cultural Relations with Compatriots Abroad. 1972.
• Kurtsikidze, Shorena. 2006. Essentials of Georgian Grammar With Conjugation Tables of 250 Most Commonly Used Verbs. Lincom Europa.
• Tschenkéli, Kita. 1958. Einführung in die georgische Sprache. 2 vols. Zürich: Amirani Verlag.
• Tschenkéli, Kita. 1965-1974. Georgisch-Deutsch Wörterbuch, 3 vols. Zürich: Amirani Verlag.

參見

• 格魯吉亞語
• 多重一致
• 黏着語