波斯語詞彙

波斯語詞彙（波斯語：واژگان فارسی；Persian vocabulary）波斯語屬於印歐語系，現代波斯語使用中的許多詞彙都源自原始的印歐語系。波斯語廣泛使用詞綴的技術（例如詞綴附加及詞綴複合詞）從詞根派生出新詞。波斯語也與其他語言有相當多的接觸，導致產生出許多的借詞。

原生詞彙構詞法

波斯語在構詞方面的功能非常強大，並且可以通過組合詞綴、詞幹、名詞以及形容詞來進行新建構詞。可以由許多詞綴（超過一百個）構成新詞彙，並且能夠從名詞構建出詞綴和特殊前綴，^[1]波斯語也被稱為^{[2][3][4][5][6][7]}以及證明^{[8][9][10][11]}為一種黏著語，因為波斯語也經常從名詞、形容詞及動詞詞幹使用延伸語言黏著特性而形成新詞彙。新詞彙也廣泛地通過複合機制來構成——即從兩個現有的單詞組合成一個新詞彙，這在德語、梵語及大多數的印度語言中很常見。馬哈茂德·赫薩比(Mahmoud Hessaby)教授證明過波斯語可以延伸出超過2.26億個單詞。^{[9][10][11][12][13]}

現在式詞幹結合詞綴

一組源自現在式詞幹並結合一些適用詞綴的示例詞：

波斯語	組成架構式	英語	中文	詞類
dān دان	dān دان	dānestan (to know) 的現在式詞幹	知道	動詞詞幹
dāneš دانش	dān + -eš دان + ش	knowledge	知識	名詞
dānešmand دانشمند	dān + -eš + -mand دان + ش + مند	Scientist	科學家	名詞
dānešgāh دانشگاه	dān + -eš + -gāh دان + ش + گاه	university	大學	名詞
dānešgāhi دانشگاهی	dān + -eš + -gāh + -i دان + ش + گاه + ی	pertaining to university; scholar; scholarly	附屬於大學； 學者；學術的	形容詞
hamdānešgāhi هم‌دانشگاهی	ham- + dān + -eš + -gāh + -i هم + دان + ش + گاه + ی	university-mate	大學同學	名詞
dāneškade دانشکده	dān + -eš + -kade دان + ش + کده	faculty	學院	名詞
dānešju دانشجو	dān + -eš + -ju دان + ش + جو	student	學生	名詞
dānā دانا	dān + -ā دان + ا	wise, learned	聰明，有學問	形容詞
dānāi دانایی	dān + -ā + -i دان + ا + ی	wisdom	智慧、慧心	名詞
nādān نادان	nā- + dān نا + دان	ignorant; foolish	愚昧; 愚蠢的	形容詞
nādāni نادانی	nā- + dān + -i نا + دان + ی	ignorance; foolishness	無知; 愚蠢	名詞
dānande داننده	dān + -ande دان + نده	one who knows	所知道的	形容詞
dānandegi دانندگی	dān + -ande + -gi دان + نده + گی	knowing	會心、知道的	名詞

過去式詞幹結合詞綴

一組源自過去式詞幹並結合一些適用詞綴的示例詞：

波斯語	成分	英語	中文	詞類
did دید	did دید	didan (to see)的過去式詞幹	看到、查看	動詞詞幹
did دید	did دید	sight; vision	視力； 想像	名詞
didan دیدن	did + -an دید + ن	to see	看到、查看	不定詞
didani دیدنی	did + -an + -i دید + ن + ی	worth seeing	有看頭、值得看	形容詞
didār دیدار	did + -ār دید + ار	visit; act of meeting	訪問; 會議行為	名詞
didāri دیداری	did + -ār + -i دید + ار + ی	visional, of the sense of sight	有遠見的，視覺的	形容詞
dide دیده	did + -e دید + ه	seen; what seen	看過； 看到了什麼	過去分詞；名詞
nādide ندیده	nā- + did + -e ن + دید + ه	what unseen	看不見的什麼	名詞
didgāh دیدگاه	did + -gāh دید + گاه	point of view	觀點、看法	名詞
didebān دیدبان	dide + -bān دید + ه + بان	watchman	守望者、看守者	名詞
didebāni دیدبانی	dide + -bān + -i دید + ه + بان + ی	watchman-ship	守望	名詞