甲鮎科(又譯作吸甲鮎科、骨甲鮎科;學名:Loricariidae),是輻鰭魚綱鮎形目的中最大的一科,其中大多為原產於南美的淡水魚。在觀賞魚市場稱之為「異型」的魚種皆屬於這一科,主要分佈在勾鮎亞科、下口鮎亞科及甲鮎亞科。
Quick Facts 科學分類, 亞科 ...
Close
- 大棘甲鮎 Acanthicus adonis Isbrücker & Nijssen, 1988
- 棘甲鮎 Acanthicus hystrix Spix & Agassiz, 1829
- Araichthys loro Zawadzki, Bifi & Mariotto, 2016[3]
- 亞馬遜河德凱鮎 Dekeyseria amazonica Rapp Py-Daniel, 1985
- 短尾德凱鮎 Dekeyseria brachyura (Kner, 1854)
- 雪德凱鮎 Dekeyseria niveata (La Monte, 1929)
- 鏽色德凱鮎 Dekeyseria picta (Kner, 1854)
- Cordylancistrus pijao Provenzano & Villa-Navarro, 2017[4]
- 美麗德凱鮎 Dekeyseria pulchra (Steindachner, 1915)
- 鏟吻德凱鮎 Dekeyseria scaphirhyncha (Kner, 1854)
- 阿特拉托河長龜鮎 Dolichancistrus atratoensis (Dahl, 1960)
- 卡氏長龜鮎 Dolichancistrus carnegiei (Eigenmann, 1916)
- 委內瑞拉長龜鮎 Dolichancistrus cobrensis (Schultz, 1944)
- 菲氏長龜鮎 Dolichancistrus fuesslii (Steindachner, 1911)
- 小鰭長龜鮎 Dolichancistrus pediculatus (Eigenmann, 1918)
- 多毛長龜鮎 Dolichancistrus setosus (Boulenger, 1887)
- 大眼甲鈎鮎 Etsaputu relictum Lujan, Armbruster & Rengifo, 2011
- 纓艷甲鮎 Exastilithoxus fimbriatus (Steindachner, 1915)
- 霍氏艷甲鮎 Exastilithoxus hoedemani Isbrücker & Nijssen, 1985
- 三角棘身鈎鮎 Hopliancistrus tricornis Isbrücker & Nijssen, 1989
- 高加索毛鈎鮎 Lasiancistrus caucanus
- 波多黎各毛鈎鮎 Lasiancistrus guacharote
- 異棘毛鈎鮎 Lasiancistrus heteracanthus
- 加瑪毛鈎鮎 Lasiancistrus saetiger
- 舍氏毛鈎鮎 Lasiancistrus schomburgkii
- 觸手毛鈎鮎 Lasiancistrus tentaculatus
- 乳色兔甲鮎 Leporacanthicus galaxias
- 異牙兔甲鮎 Leporacanthicus heterodon
- 喬氏兔甲鮎 Leporacanthicus joselimai
- 哥倫比亞兔甲鮎 Leporacanthicus triactis
- 卡氏滑鰭鮎 Lipopterichthys carrioni Norman, 1935
- 布氏石鈎鮎 Lithoxus boujardi
- 博氏石鈎鮎 Lithoxus bovallii
- 賈氏石鈎鮎 Lithoxus jantjae
- 南美石鈎鮎 Lithoxus lithoides
- 蒼斑石鈎鮎 Lithoxus pallidimaculatus
- 普氏石鈎鮎 Lithoxus planquettei
- 斯氏石鈎鮎 Lithoxus stocki
- 蘇里南石鈎鮎 Lithoxus surinamensis
- 秘魯硬皮鈎鮎 Loraxichthys lexa Salcedo, 2013
- 巴爾氏大鈎鮎 Megalancistrus barrae
- 巴拉拿大鈎鮎 Megalancistrus parananus
- 範氏細棘鈎鮎 Micracanthicus vandragti Lujan & Armbruster, 2011[5]
- 短壯尼布鮎 Neblinichthys brevibracchium
- 棘鼻尼布鮎 Neblinichthys echinasus
- 刷齒尼布鮎 Neblinichthys peniculatus
- 多鱗尼布鮎 Neblinichthys pilosus
- 南美尼布鮎 Neblinichthys roraima
- 雅氏尼布鮎 Neblinichthys yaravi
- 斑紋寡鈎鮎 Oligancistrus punctatissimus (Steindachner, 1881)
本屬魚種俗名皆有「皇冠豹」之後綴。
- 安布拉氏巴拉圭鮎 Panaque armbrusteri
- 喜淵巴拉圭鮎 Panaque bathyphilus
- 旋齒巴拉圭鮎 Panaque cochliodon
- 黑線巴拉圭鮎 Panaque nigrolineatus
- Panaque nigrolineatus laurafabianae Ortega-Lara & Lujan, 2020[6]
- 謝弗氏巴拉圭鮎 Panaque schaeferi
- 藍眼巴拉圭鮎 Panaqua suttonorum
- 甲鱗巴拉圭鮎 Panaqua titan
- 橘色副鈎鮎 Parancistrus aurantiacus
- 裸腹副鈎鮎 Parancistrus nudiventris
- 炭色擬石鈎鮎 Pseudolithoxus anthrax
- 南美擬石鈎鮎 Pseudolithoxus dumus
- 黃橫帶擬石鈎鮎 Pseudolithoxus kelsorum
- Pseudolithoxus kinja Bifi, de Oliveira, Rapp Py-Daniel & Collins, 2018 [7]
- 尼氏擬石鈎鮎 Pseudolithoxus nicoi
- 虎斑擬石鈎鮎 Pseudolithoxus tigris
- 金色銼鈎甲鮎 Scobinancistrus aureatus
- Scobinancistrus raonii Chaves, de Oliveira, Gonçalves, Sousa & Rapp Py-Daniel, 2023[8]
- 巴西銼鈎甲鮎 Scobinancistrus pariolispos
- 斯氏索羅蒙鮎 Soromonichthys stearleyi Lujan & Armbruster, 2011
- 無斑似鼠甲鮎 Spectracanthicus immaculatus
- Spectracanthicus javae Chamon, Pereira, Mendonca & Akama, 2018[9]
- 巴西似鼠甲鮎 Spectracanthicus murinus
- 托坎廷斯河似鼠甲鮎 Spectracanthicus tocantinensis
- 祖氏似鼠甲鮎 Spectracanthicus zuanoni
- 鰻尾三角下口鮎 Delturus angulicauda
- 巴西三角下口鮎 Delturus brevis
- 龍首三角下口鮎 Delturus carinotus
- 駝背三角下口鮎 Delturus parahybae
- 鮈形半下口鮎 Hemipsilichthys gobio
- 巴西半下口鮎 Hemipsilichthys nimius
- 乳突半下口鮎 Hemipsilichthys papillatus
- 哥倫比亞蜓狀鮎 Acestridium discus
- 南美蜓狀鮎 Acestridium dichromum
- 盤蜓狀鮎 Acestridium discus
- 裸腹蜓狀鮎 Acestridium gymnogaster
- 馬丁蜓狀鮎 Acestridium martini
- 楯蜓狀鮎 Acestridium scutatum
- 砂棲蜓狀鮎 Acestridium triplax
- Curculionichthys coxipone Roxo, Silva, Ochoa & Oliveira, 2015
- Curculionichthys hera Gamarra, Calegari & Reis, 2019
- Curculionichthys insperatus (Britski & Garavello, 2003)
- Curculionichthys itaim Roxo, Dias, Silva & Oliveira, 2017
- Curculionichthys jumaorum (Dias, Silva, Oliveira & Roxo, 2018)
- Curculionichthys karipuna Silva, Roxo, Melo & Oliveira, 2016[10]
- Curculionichthys luteofrenatus (Britski & Garavello, 2007)
- Curculionichthys monolechis de Morais, Gamarra & Reis, 2024[11]
- Curculionichthys oliveirai (Roxo, Zawadzki & Troy, 2014)
- Curculionichthys paresi (Roxo, Zawadzki & Troy, 2014)
- Curculionichthys piracanjuba (Martins & Langeani, 2012)
- Curculionichthys sabaji Roxo, Silva, Ochoa & Oliveira, 2015
- Curculionichthys sagarana Roxo, Silva, Ochoa & Oliveira, 2015
- Curculionichthys scaius Calegari, Gamarra & Reis, 2018[12]
- Curculionichthys tukana Roxo, Dias, Silva & Oliveira, 2017
- 巴西裸甲鮎 Gymnotocinclus anosteos Carvalho, Lehmann A. & Reis, 2008
- Gymnotocinclus canoeiro Roxo, Silva, Ochoa & Zawadzki, 2017[13]
- 細尾小美腹鮎 Microlepidogaster arachas
- 巴西小美腹鮎 Microlepidogaster bourguyi
- 瘦身小美腹鮎 Microlepidogaster dimorpha
- 長項小美腹鮎 Microlepidogaster longicolla
- 大孔小美腹鮎 Microlepidogaster perforatus
- 弗氏神女鮎 Niobichthys ferrarisi
- 雙棲耳盾鮎 Otothyropsis biamnicus
- 巴西耳盾鮎 Otothyropsis marapoama
- 光刺耳盾鮎 Otothyropsis piribebuy
- 密齒耳盾鮎 Otothyropsis polyodon
- 巴西彎牙甲鮎 Plesioptopoma curvidens
- 秀美擬幽鮎 Pseudotocinclus juquiae
- 副駝背擬幽鮎 Pseudotocinclus parahybae
- 巴西擬幽鮎 Pseudotocinclus tietensis
- 熱內擬盾甲鮎 Pseudotothyris janeirensis
- 鈍頭擬盾甲鮎 Pseudotothyris obtusa
- 喜砂筆甲鮎 Aphanotorulus ammophilus Armbruster & Page, 1996
- Aphanotorulus rubrocauda Oliveira, Py-Daniel & Zawadzki, 2017 [14]
- 單氏筆甲鮎 Aphanotorulus unicolor (Steindachner, 1908)
- 安氏盔甲鮎 Corymbophanes andersoni
- 凱氏盔甲鮎 Corymbophanes kaiei
- Isorineloricaria acuarius Ray & Armbruster, 2016[15]
- 強棘等銼甲鮎 Isorineloricaria spinosissima (Steindachner, 1880),其基異名為:Plecostomus spinosissimus Steindachner, 1880
- 細鈎甲鮎 Leptoancistrus canensis (Meek & Hildebrand, 1913)
- 科爾多瓦細鈎甲鮎 Leptoancistrus cordobensis Dahl, 1964
- 暗色鬚蓋鮎 Pogonopoma obscurum Quevedo & Reis, 2002
- 駝背鬚蓋鮎 Pogonopoma parahybae (Steindachner, 1877)
- 南美鬚蓋鮎 Pogonopoma wertheimeri (Steindachner, 1867)
- 頰鬚擬銼鱗鮎 Pseudorinelepis genibarbis (Valenciennes, 1840)
- 委內瑞拉石星鮎 Lithogenes valencia
- 絨毛石星鮎 Lithogenes villosus
- 石星鮎 Lithogenes wahari
- 康氏偽甲鮎 Apistoloricaria condei
- 拉氏偽甲鮎 Apistoloricaria laani
- 光吻偽甲鮎 Apistoloricaria listrorhinos
- 小眼偽甲鮎 Apistoloricaria ommation
- 繁齒甲鮎 Aposturisoma myriodon Isbrücker, Britski, Nijssen & Ortega, 1983[16]
- 阿根廷突牙甲鮎 Brochiloricaria chauliodon
- 大突牙甲鮎 Brochiloricaria macrodon
- 玻利維亞穗甲鮎 Crossoloricaria bahuaja
- 大頭穗甲鮎 Crossoloricaria cephalaspis
- 雷氏穗甲鮎 Crossoloricaria rhami
- 巴拿馬穗甲鮎 Crossoloricaria variegata
- 委內瑞拉穗甲鮎 Crossoloricaria venezuelae
- 斑紋梳甲鮎 Cteniloricaria maculata
- 厄斯特河梳甲鮎 Cteniloricaria napova
- 蘇里南梳甲鮎 Cteniloricaria platystoma
- 巴拿馬髯甲鮎 Dasyloricaria capetensis
- 長絲髯甲鮎 Dasyloricaria filamentosa
- 寬尾髯甲鮎 Dasyloricaria latiura
- 半裸髯甲鮎 Dasyloricaria seminuda
- 圖伊拉髯甲鮎 Dasyloricaria tuyrensis
- 岩棲方氏甲鮎 Fonchiiichthys rupestris (Schultz, 1944)
- 棘尾方氏甲鮎 Fonchiiichthys uracanthus (Kner, 1863)
- 矮齒方奇氏甲鮎 Fonchiiloricaria nanodon Rodriguez, Ortega & Covain, 2011
- 諾氏叉牙甲鮎 Furcodontichthys novaesi
- 鱘形半齒甲鮎 Hemiodontichthys acipenserinus
- 灰銼體鮎 Limatulichthys griseus (Eigenmann, 1909),基異名為Loricaria griseus Eigenmann, 1909
- Limatulichthys nasarcus Londoño-Burbano, Lefebvre & Lujan, 2014[17]
- 蘇里南後甲鮎 Metaloricaria nijseni
- 少齒後甲鮎 Metaloricaria paucidens
- 奇異若甲鮎 Paraloricaria agastor
- 似康氏若甲鮎 Paraloricaria commersonoides
- 南美若甲鮎 Paraloricaria vetula
- 隱齒平甲鮎 Planiloricaria cryptodon
- 灰體原甲鮎 Proloricaria prolixa
- 光滑擬甲鮎 Pseudoloricaria laeviuscula
- 小眼鱘體鮎 Pterosturisoma microps
- 梅氏箱甲鮎 Pyxiloricaria menezesi
- 大唇柔甲鮎 Rhadinoloricaria macromystax (Günther, 1869)[18]
- Rhadinoloricaria papillosa Crispim-Rodrigues, Bernt, Waltz, Silva, Benine, Oliveira, Covain & Roxo, 2023[19]
- 哥倫比亞鱘甲鮎 Sturisomatichthys caquetae
- 巴拿馬鱘甲鮎 Sturisomatichthys citurensis
- Sturisomatichthys guaitipan Londoño-Burbano & Reis, 2019[20]
- 萊頓氏鱘甲鮎 Sturisomatichthys leightoni
- 太蒙那鱘甲鮎 Sturisomatichthys tamanae
- 巴西伊斯甲鮎 Isbrueckerichthys alipionis
- 裸露伊斯甲鮎 Isbrueckerichthys calvus
- 達氏伊斯甲鮎 Isbrueckerichthys duseni
- 南美伊斯甲鮎 Isbrueckerichthys epakmos
- 礫棲伊斯甲鮎 Isbrueckerichthys saxicola
- 貪食新吸口鮎 Neoplecostomus bandeirante
- 博圖卡圖新吸口鮎 Neoplecostomus botucatu
- 魅形新吸口鮎 Neoplecostomus corumba
- 巴西新吸口鮎 Neoplecostomus espiritosantensis
- 南美新吸口鮎 Neoplecostomus franciscoensis
- 圭亞那新吸口鮎 Neoplecostomus granosus
- 蘭格氏新吸口鮎 Neoplecostomus langeanii
- 小眼新吸口鮎 Neoplecostomus microps
- 巴拉那新吸口鮎 Neoplecostomus paranensis
- 里貝拉新吸口鮎 Neoplecostomus ribeirensis
- 月形新吸口鮎 Neoplecostomus selenae
- 雜色新吸口鮎 Neoplecostomus variipictus
- 雅浦新吸口鮎 Neoplecostomus yapo
- 短吻銼頰鮎 Pareiorhina brachyrhyncha
- 巴西銼頰鮎 Pareiorhina carrancas
- 纖尾銼頰鮎 Pareiorhina cepta
- 突脊銼頰鮎 Pareiorhina hyptiorhachis
- 魯道夫銼頰鮎 Pareiorhina rudolphi
- Afrocascudo saharaensis Brito, Dutheil, Gueriau, Keith, Carnevale, Britto, Meunier, Khalloufi, King, de Amorim & Costa, 2024[21]
- Hirtella carinata Pereira, Zanata, Cetra & Reis, 2014[23]
- Microplecostomus forestii Silva, Roxo, Orrego & Oliveira, 2016 [24]
- 埃利氏倭甲鮎 Nannoplecostomus eleonorae Ribeiro, Lima & Pereira, 2012
- Yaluwak primus Lujan, Armbruster & Werneke
Ribeiro, A.C., Lima, F.C.T. & Pereira, E.H.L. (2012): A New Genus and Species of a Minute Suckermouth Armored Catfish (Siluriformes: Loricariidae) from the Rio Tocantins Drainage, Central Brazil: The Smallest Known Loricariid Catfish. Copeia, 2012 (4): 637-647.
Cláudio H. Zawadzki, A. G. Bifi & S. Mariotto. 2016. Araichthys loro, A New Genus and Species of Suckermouth Armored Catfish from the upper rio Tapajós basin, Brazil (Siluriformes: Loricariidae). Ichthyological Exploration of Freshwaters. 27(4); 361–372.
Francisco R. Provenzano and Francisco A. Villa-Navarro. 2017. A New Species of the Catfish Genus Cordylancistrus (Siluriformes, Loricariidae) from the Magdalena River, Tolima, Colombia. Zootaxa. 4294(5); 522–530. DOI: 10.11646/zootaxa.4294.5.2
Lujan, N. K.; Armbruster, J. W. (2011). Two new genera and species of Ancistrini (Siluriformes: Loricariidae) from the Western Guiana Shield. Copeia. 2011(2): 216-225.
Armando Ortega-Lara and Nathan K. Lujan. 2020. Panaque nigrolineatus laurafabianae, A New, Commercially exploited Subspecies of Ornamental Wood-eating Pleco (Loricariidae: Hypostominae) from the Guaviare River Basin in Colombia. Zootaxa. 4732(3); 393–408. DOI: 10.11646/zootaxa.4732.3.3
Rupert A. Collins, Alessandro G. Bifi, Renildo R. de Oliveira, Emanuell D. Ribeiro, Nathan K. Lujan, Lúcia H. Rapp Py-Daniel and Tomas Hrbek. 2018. Biogeography and Species Delimitation of the Rheophilic Suckermouth Catfish Genus Pseudolithoxus (Siluriformes: Loricariidae), with the Description of A New Species from the Brazilian Amazon. Systematics and Biodiversity. DOI: 10.1080/14772000.2018.1468362
Mateus S. Chaves, Renildo R. de Oliveira, Alany P. Gonçalves, Leandro M. Sousa and Lúcia H. Rapp Py-Daniel. 2023. A New Species of Armored Catfish of the Genus Scobinancistrus (Loricariidae: Hypostominae) from the Xingu River Basin, Brazil. Neotrop Ichthyol. 21(3):e230038. www.ni.bio.br/1982-0224-2023-0038 DOI: 10.1590/1982-0224-2023-0038
C. C. Chamon, T. N. A. Pereira, M. B. Mendonca and A. Akama. 2018. New Species of the Genus Spectracanthicus (Loricariidae, Hypostominae, Ancistrini) from the Rio Javaיs (Rio Araguaia Basin), with A Description of Gross Brain Morphology. Journal of Fish Biology. DOI: 10.1111/jfb.13526
Gabriel S. C. Silva, Fábio F. Roxo, Bruno F. Melo and Claudio Oliveira. 2016. New Species of Curculionichthys (Siluriformes: Loricariidae) from the eastern Guiana Shield. Zootaxa. 4175(3); 281–291. DOI: 10.11646/zootaxa.4175.3.7
Andressa de Morais, Suelen P. Gamarra, Roberto E. Reis. 2024. A New Species of Curculionichthys (Siluriformes: Loricariidae) from the Saramacca and Marowijne River Basins, Suriname and French Guiana. Ichthyology & Herpetology. 112(1):60-68. DOI: 10.1643/i2023051
Bárbara B. Calegari, Suelen P. Gamarra, and Roberto E. Reis. 2018. A New Species of Curculionichthys (Siluriformes: Hypoptopomatinae) from the Western Border of the Brazilian Shield, Madeira River Basin, Brazil. Copeia. 106(4); 663-670. DOI: 10.1643/CI-18-133
Fábio F. Roxo, Gabriel S. C. Silva, Luz E. Ochoa and Cláudio H. Zawadzki. 2017. Description of A New Species of Gymnotocinclus from the rio Tocantins Basin with Phylogenetic Analysis of the Subfamily Hypoptopomatinae (Siluriformes: Loricariidae). Zootaxa. 4268(3); 337–359. DOI: 10.11646/zootaxa.4268.3.2
Andreza S. Oliveira, Lúcia Rapp Py-Daniel and Cláudio H. Zawadzki. 2017. A New Species of Aphanotorulus (Siluriformes: Loricariidae) from the rio Aripuanã basin, Brazil. Neotropical Ichthyology. 15(1); e160034. DOI: 10.1590/1982-0224-20160034.
C.K. Ray and J.W. Armbruster. 2016. The Genera Isorineloricaria and Aphanotorulus (Siluriformes: Loricariidae) with Description of A New Species. Zootaxa. 4072(5): 501–539. DOI: 10.11646/zootaxa.4072.5.1
Isbrücker, I. J. H.; Britski, H. A.; Nijssen, H.; Ortega, H. (1983). Aposturisoma myriodon, une espèce et un genre nouveaux de Poisson-Chat cuirassé, tribu Farlowellini Fowler, 1958 du Bassin du Rio Ucayali, Pérou (Pisces, Siluriformes, Loricariidae). Revue française d'Aquariologie Herpétologie. 10 (2): 33-42.
Londoño-Burbano, A., Lefebvre, S.L. & Lujan, N.K. 2014. A New Species of Limatulichthys Isbrücker & Nijssen (Loricariidae, Loricariinae) from the western Guiana Shield. Zootaxa. 3884(4): 360–370.
Francisco Provenzano-Rizzi and Ramiro Barriga-Salazar. 2020. New Finding of Rhadinoloricaria macromystax (Siluriformes: Loricariidae): Redescription of the Genus and Description of A New Species from Ecuador. Zootaxa. 4779(4); 485–500. DOI: 10.11646/zootaxa.4779.4.2
Jefferson L. Crispim-Rodrigues, Maxwell J. Bernt, Brandon T. Waltz, Gabriel S. C. Silva, Ricardo C. Benine, Claudio Oliveira, Raphaël Covain and Fábio F. Roxo. 2023. A New Species of Mailed Catfish of Genus Rhadinoloricaria (Siluriformes: Loricariidae: Loricariinae) from Rio Negro Basin, Brazil. Journal of Fish Biology. DOI: 10.1111/jfb.15402
Alejandro Londoño-Burbano and Roberto E. Reis. 2019. A Taxonomic Revision of Sturisomatichthys Isbrücker and Nijssen, 1979 (Loricariidae: Loricariinae), with Descriptions of Three New Species. Copeia. 107(4); 764-806. DOI: 10.1643/CI-19-226
Paulo M. Brito, Didier B. Dutheil, Pierre Gueriau, Philippe Keith, Giorgio Carnevale, Marcelo Britto, François J. Meunier, Bouziane Khalloufi, Andrew King, Pedro F. de Amorim and Wilson J.E.M. Costa. 2024. A Saharan Fossil and the Dawn of Neotropical Armoured Catfishes in Gondwana. Gondwana Research. In Press. DOI: 10.1016/j.gr.2024.04.008
Pereira, E. H. L.; Zanata, A.; Cetra, M.; Reis, R. E. (2014). A Remarkable Sexually Dimorphic New Genus and Species of Neoplecostomine Catfish (Siluriformes, Loricariidae) from a Coastal Drainage of Eastern Brazil. Copeia. 2014(4): 673-681.
Edson H. L. Pereira, Angela Zanata, Maurício Cetra, and Roberto E. Reis. 2014. A Remarkable Sexually Dimorphic New Genus and Species of Neoplecostomine Catfish (Siluriformes, Loricariidae) from a Coastal Drainage of Eastern Brazil. Copeia. 2014(4):673-681. DOI: 10.1643/CI-14-075
Gabriel S.C. Silva, Fábio F. Roxo, Luz E. Orrego and Claudio Oliveira. 2016. Description of A New Catfish Genus (Siluriformes, Loricariidae) from the Tocantins River Basin in central Brazil, with Comments on the Historical Zoogeography of the New Taxon. ZooKeys. 598: 129-157. DOI: 10.3897/zookeys.598.7400