Tiong-hoâ Bîn-kok
Tang-a ê kok-ka From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Tiong-hôa Bîn-kok (Hàn-jī: 中華民國; Eng-gí: Republic of China, kán-chheng ROC) sī tng-teh thóng-tī Tâi-oân, Phêⁿ-ô͘, Kim-mn̂g, Má-chó͘-tó kap hù-kīn sió-tó ê kok-ka, kok-chè it-poaⁿ kiò i Tâi-oân (臺灣)[4]. I ê chèng-hú chú-tiuⁿ Tiong-hôa Bîn-kok sī 1 ê chú-khoân kok-ka, m̄-koh sè-kài toā-pō͘-hūn ê kok-ka lóng bô kā sêng-jīm, pō͘-hūn Tâi-oân to̍k-li̍p ūn-tōng ê lí-lūn-ka mā bô tông-ì chit ê chú-tiuⁿ. Nā kóng tio̍h koè-khì, Tiong-hôa Bîn-kok bat sī í Tiong-kok tāi-lio̍k kah Tiong-kok-lâng chiàm chú-iāu pō͘-hūn ê kok-ka. 1912 nî, Tiong-kok-lâng thui-hoan Chheng-tè-kok, kiàn-li̍p Tiong-hôa Bîn-kok, M̄-kò tī 1949 nî, sìn kiōng-sán-chú-gī ê jîn-bîn kā chèng-hú thui-hoan. Í goân-pún tōa-hūn ê chū-bîn tī Tiong-kok tāi-lio̍k tiông-sin kiàn-li̍p Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok. Chhun--ê lâng tō kè-sio̍k í Tiong-hôa Bîn-kok ê miâ-gī, tī 1949 nî chó͘-iū hun-phoe so͘-khai kàu Tâi-oân têng khiā-khí.
這篇文章有漢字兮版本。 參考這篇文章兮漢字版本。 |
- Chia kài-siāu ê sī tī 1912 nî kiàn-li̍p ê Tang-A kok-ka, nā 1949 í-āu Tiong-hôa Bîn-kok chèng-hú chú-iàu khòng-chè ê tē-khu, khòaⁿ "Tâi-oân"; nā í-chêng thóng-tī Tiong-kok tāi-lio̍k ê sî-kî, khòaⁿ "Tiong-hoâ Bîn-kok (1912–1949 nî)"; nā khah hâm-hô͘ ê Tiong-kok kài-liām, khòaⁿ "Tiong-kok (iōng-gí)"
Remove ads
Miâ-chheng
Se-hong ê mûi-thé khah chē kā "Tâi-oân" tòng-chò sī "Tiong-hôa Bîn-kok" ê tông-gī-sû, ah "Tiong-kok" tòng-chò sī Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok ê kán-chheng. Tiong-hôa Bîn-kok ê tōa-pō͘-hūn mûi-thé kap chèng-hú mā kā "Tâi-oân", "Tiong-hôa Bîn-kok" tòng-chò sio-siâng, put-jî-kò mā sī ū pō͘-hūn mûi-thé kiò "Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok" chò "Tiong-kok". Tī Léng-chiàn sî-tāi, Tiong-hôa Bîn-kok mā hō͘-chò Chū-iû Tiong-kok (自由中國).
Tī kok-chè siōng, in-ūi m̄ sī phó͘-phiàn hō͘ lâng sêng-jīn ê chú-khoân kok-ka, tiāⁿ-tiāⁿ ko͘-put-jî-chiong, ēng kî-thaⁿ ê miâ lâi chham-ú kok-chè sū-bū, phì-lūn-kóng tī Olympic Ūn-tōng-hoē, hō-chò "Tiong-hôa Tâi-pak" (中華臺北, Eng-gí: Chinese Taipei), tī Sè-kài Bō͘-e̍k Cho͘-chit, hō-chò "Tâi Phêⁿ Kim Má Kok-pia̍t Koan-sòe Léng-he̍k" (臺澎金馬個別關稅領域, Eng-gí: Separate Customs Territory of Taiwan, Penghu, Kinmen and Matsu) [5].
Remove ads
Le̍k-sú
Tùi 1911 nî khai-sí, Tiong-hôa Bîn-kok sêng-sio̍k Chheng Tè-kok ê thóng-tī, niá-thó͘ hoān-ûi pau-koat Se-chōng, Sin-kiang, Bông-kó͘, tān-sī kî-si̍t bô-hoat-tō͘ khòng-chè Se-chông
1921 nî Bōng-kó͘ soan-pò͘ thoat-lî Tiong-kok.
1949 nî Tiong-kok Kiōng-sán-tóng kong-chiàm Tiong-kok tāi-lio̍k, Tiong-hôa Bîn-kok chèng-hú hőng thui-hoan, thè-siú Tâi-oân-séng kah Hok-kiàn-séng ê Kim-mn̂g, Má-chó͘.
Niá-thó͘
Bōng-kó͘ tī 1922 nî soan-pò͘ to̍k-li̍p, jī-chhiáⁿ tit-tio̍h So͘-liân ê chi-chhî. Chóng--sī Tiong-hôa Bîn-kok ê chèng-hú kàu-kah 1945 nî chiah sêng-jīm, bô joā kú koh hoan-thâu m̄ kā sêng-jīm, it-ti̍t kàu 2003 nî Bîn-chìn-tóng chip-chèng ê sî-chūn chiah-koh kā sêng-jīm. Kóng sī "1945-nî í-keng sêng-jīm koè".
Kú-tn̂g í-lâi, it-poaⁿ jīn-ûi Tiong-hôa Bîn-kok ê hiàn-hoat "I kî kò͘-iú chi kiong-he̍k" (依其固有之疆域) ê niá-thó͘ hoān-ûi pau-hâm Bōng-kó͘ kap Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok jīn-tēng ê niá-thó͘ (mā pau-koat Tâi-oân).
Chèng-tī
Tiong-iong chèng-hú
Tiong-hôa Bîn-kok Chèng-hú chhái-chhú ngó͘-koân hun-li̍p (五權分立) ê chè-tō͘, i ê tiong-iong chèng-hú ū chóng-thóng, Hêng-chèng-īⁿ, Li̍p-hoat-īⁿ, Su-hoat-īⁿ, Kàm-chhat-īⁿ kah Khó-chhì-īⁿ.
Tē-hng chū-tī
Hêng-chèng-īⁿ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ti̍t-hat-chhī | Séng | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Séng-hat-chhī | Koān | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Goân-chū-bîn khu | Khu | Koān-hat-chhī | Tìn | Hiong | Soaⁿ-tē-hiong | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Lí | Chhun | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Lîn | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tē-hng chū-tī hong-bīn,Tiong-hoâ Bîn-kok si̍t-chè koán-hat 2 ê séng (í-keng hi-kip-hòa) kap 6 ê ti̍t-hat-chhī:
- Tâi-oân-séng: (í-keng hi-kip-hòa)
- 11 ê koān
- 3 ê séng-hat-chhī
- Hok-kiàn-séng: goân Chheng-kok Hok-kiàn-séng ê chió-sò͘ pō͘-hūn, í-keng hi-kip-hòa
- 2 ê koān: Kim-mn̂g (pau-koat O͘-khiu) kap Liân-kang (kan-taⁿ Má-chó͘ lia̍t-tó)
- Ti̍t-hat-chhī
Gōa-kau
Bo̍k-chiân, Tiong-hôa Bîn-kok ū 12 ê pang-kau-kok.[6]
Kok-hông
Tiong-hôa Bîn-kok Kok-kun sī Tiong-hôa Bîn-kok ê bú-chong le̍k-liōng.
Remove ads
Siā-hōe
Cho̍k-kûn
Gí-giân
Tiong-hôa Bîn-kok Hiàn-hoat bô kui-tēng koaⁿ-hong gí-giân. Sui-jiân Kok-ka Gí-giân Hoat-tián Hoat kui-tēng, Hôa-gí, Tâi-gí, Kheh-ka-gí kah Goân-chū-bîn-cho̍k gí-giân lóng sī kok-ka gí-giân, m̄-koh Hoâ-gí (koh hō͘-chò Tiong-hôa Bîn-kok Kok-gí) sī si̍t-chè-siōng î-it ê koaⁿ-hong gí-giân.
Koh khoàⁿ
Chham-khó bûn-hiàn
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads