Шахмат
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ша́хмат (фарсы. شاه مات ‘шах мат’, «шаһ үлде»[1]) — сәнғәт (в части шахмат төҙөлөшө ), фән һәм спорт элементтарын берләштергән 64 шаҡмаҡлы таҡтала уйнала торған логик өҫтәл уйыны [2]. Шахматты бер нисә төркөм кеше бер-береһенә ҡаршы, йәки бер кешегә ҡаршы уйнай ала ; бындай уйындар ғәҙәттә консультация уйындары тип атала. Бер көсөлө шахматсы бер нисә кешегә ҡаршы айырым таҡталарҙа уйнау бер ваҡытта уйнау сеансы тип атала . Уйын билдәле ҡағиҙәләргә буйһона; рәсми турнирҙарҙа ФИДЕ ҡағиҙәләре ҡулланыла[3][4], улар фигураларҙың йөрөшөнә генә түгел, судья хоҡуғы, уйынсыларҙың тәртибенә лә ҡағыла . Хат , телефон аша, интернета уйнауҙың үҙ ҡағиҙәләре бар . Шахмат төрлө ҡағиҙәле, фигуралы булыуы мөмкин , таҡта ҙурлығы буйынса ла айырыла . Шахмат төҙөлөшөнөң бер бүлеге — әкиәт шахматы. Математикала шахмат уйынының төрлө аспекты, шулай уҡ компьютер моделләүе аша, өйрәнелә (мәҫәлән, классик « Ат йөрөшө тураһында мәсьәлә» и « Һигеҙ ферзь тураһында мәсьәлә»).
Шахмат | |
Жанр | интеллектуальная игра[d] һәм абстрактная стратегическая игра[d] |
---|---|
Илһам сығанағы | шатрандж[d] |
Минимальное число игроков | 2 |
Максимальное число игроков | 2 |
Регулируется | ФИДЕ |
Һештег | chess |
Вики-проект | Проект:Шахматы[d] һәм Проект:Математика[d] |
Социаль селтәрҙә күҙәтеүселәр | 696 206 һәм 459 838 |
Stack Exchange сайты | chess.stackexchange.com |
Был датанан һуңыраҡ | 1470 |
Шахмат Викимилектә |