ژینگەخوازی
From Wikipedia, the free encyclopedia
ژینگەخوازی یان ئێکۆلۆژیزم (بە ئینگلیزی: Ecologism یان Environmentalism) ئایدیۆلۆژییەکی سیاسی و بزاڤیکی جڤاکییە داوای ھاوسەنگیی ژینگە و فراژووتنی جێگیر دەکات. شێواندنی ھاوسەنگیی ژینگە زیان ھەم لە سروشت دەدات ھەم لە مرۆڤ. لەبەر ئەوە دەبێ ڕێکخستنی جڤات بە جۆرێک بێت کەمترین کاریگەریی ھەبێت لەسەر سروشت.
ئایدۆلۆژیای سیاسی بەشێکە لە وتارەکانی سیاسەت |
---|
ئەنارکیزم |
مەسیحی دیموکرات |
کۆمۆنیزم |
مارکسیزم |
شۆپپارێزی |
فاشیزم |
فێمینیزم |
ژینگەخوازی |
ئیسلامی سیاسی |
لیبرالیزم |
ناسیۆنالیزم |
سۆسیالدیموکراسی |
سۆسیالیزم |
فەیلەسووفی نۆروێژی ئارنە نێس (Arne Dekke Eide Næss (1912-2009 لەم بوارەدا سیستەمێکی فەلسەفی سەرلەبەری داڕشتووە و ناوی ناوە ئێکۆسۆفی Ekosofi.
لە نێو پارتگەلی ئێکۆلۆژیستاندا Die Grünen «کەسکەکان» ی ئەڵمانی جێی سیاسیی ھەرە بەھێزیان گرتووە. لە یەکگرتنەوەی ئەڵمانیادا، کەسکەکان، لە پەرلەماندا داھێزران، لەبەر ئەوەی ئەمان دژی یەکگرتنەوەکە وەستان و ئومێدیان وابوو بیروڕای ئێکۆلۆژیستانە لە DDR ێکی نوێدا جێی خۆی بکاتەوە. لە سکاندیناڤیا پارتی De gröna «کەسکەکان» ی فینلاند، لە ھەموان زووتر جێی خۆی لە پەرلەماندا کردەوە. لە نۆروێژ و دانمارک پارتە چەپە سۆسیالیستەکان بەرنامەی ئێکۆلۆژیستانەیان ھەڵگرتەوە.