Ατούμ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ατούμ ή Τουμ Neb-er-djer, ο Κύριος των δύο χωρών, ήταν αρχέγονη θεότητα της αιγυπτιακής μυθολογίας.
Είμαι ο Ατούμ, ο δημιουργός των πρεσβύτερων θεών
Είμαι εκείνος που γέννησε τον Σου
Είμαι ο μεγάλος Εκείνος-Εκείνη
Είμαι εκείνος που έπραξε ό,τι του φαινόταν καλό να πράξει
Κατέλαβα το χώρο στον τόπο της θέλησής μου
Δικός μου είναι ο χώρος εκείνων που προχωρούν
Στους δρόμους των κύκλων των ερπετών1.
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ατούμ | |
---|---|
Πληροφορίες ασχολίας | |
Οικογένεια | |
Τέκνα | Σου Τεφνούτ |
Γονείς | Νουν |
Σχετικά πολυμέσα | |
δεδομένα |
Ατούμ (j(t)tm) σε ιερογλυφικά |
Το όνομα Ατούμ, Τουμ, Ατούμου και Τούμου, (Neb-er-djer), σύμφωνα με τους θεολόγους της Ηλιόπολης σημαίνει «ο πλήρης». Πρόκειται για την πεποίθηση ότι ο Ατούμ δημιούργησε τον εαυτό του από τα αρχέγονα ύδατα του Νουν, είτε με τη δύναμη της θέλησής του ή προφέροντας το όνομά του, χρησιμοποιώντας δηλαδή τη μαγική δύναμη του λόγου. Αποκαλείτο επίσης «Κύριος των Ορίων» ή Συμπαντικός Θεός. Αυτός ήταν ο ιδρυτής της Ηλιοπολιτικής Εννεάδας και έφερε συχνά το προσωνύμιο Ταύρος της Εννεάδας, πιθανή αναφορά στη ζωική λατρεία του, τον ταύρο Μένβις. Ενίοτε ο Ατούμ θεωρείται όχι μόνον ότι προήλθε ως ερπετό από το Νουν αλλά και ότι πρόκειται να επιστρέψει εκεί στην ίδια μορφή. Όταν όμως το ιερατείο τον ταύτισε με τον Ρα (Ρε) το ερπετό μετατράπηκε σε αντίπαλό του και τούτο φαίνεται στη θηριομορφική του απεικόνιση με κεφάλι ιχνεύμονα. Σύμφωνα με την παράδοση, όταν του επιτέθηκε ένα ερπετό, μεταμορφώθηκε σε ιχνεύμονα για να το καταβροχθίσει.
Ο Νουν, από τον οποίο όλα προέρχονται, είναι η θεότητα του χάους, ο πρωταρχικός Ωκεανός, στον οποίο εμπεριέχονταν πριν από τη δημιουργία, τα σπέρματα όλων των πραγμάτων και όλων των όντων. Στα κείμενα των Πυραμίδων ονομάζεται «πατέρας των θεών», αν και παρέμεινε πάντα απλό πνευματικό δημιούργημα, που δεν απέκτησε ποτέ ναό ή κάποιου είδους λατρεία. Απεικονίζεται μισοβυθισμένος στο νερό, με τα χέρια υψωμένα στον αέρα, να κρατά τους θεούς που έχουν γεννηθεί από αυτόν.
Ή όψη του Ατούμ ως προερχόμενου από το πρωταρχικό χάος ως αρρενοθήλεια ύπαρξη και η δημιουργία των Σου και Τεφνούτ παραδίδεται σε δύο εκδοχές. Η πρωιμότερη, που ανήκει στην εποχή των Πυραμίδων, περιγράφει πώς ο Ατούμ παίρνει τον φαλλό του στα χέρια του και έρχεται σε οργασμό, δημιουργώντας το ζεύγος με το σπέρμα του.
Ένα απόσπασμα από τον πάπυρο Brehmer-Rhind αναφέρει:
«Όλες οι εκδηλώσεις ήλθαν σε ύπαρξη αφότου αναπτύχθηκα...ούτε ο ουρανός μήτε η γη υπήρχε...δημιουργήθηκα από την ίδια μου την ύπαρξη...η γροθιά μου έγινε η σύζυγός μου...και δημιούργησα ...τον Σου και την Τεφνούτ...κατόπιν ο Σου και η Τεφνούτ δημιούργησαν τον Γκεμπ και την Νουτ...ο Γκεμπ και η Νουτ δημιούργησαν τον Ουεσίρ (ελλ: Όσιρις)...τον Σετ, την Ασσέτ (ελλ. Ίσις) και την Νεμπ-Χετ (ελλ. Νέφθυς)...Αυτοί τελικά δημιούργησαν τον πληθυσμό αυτής της γης».