Ρενιέ του Μομφερράτου

Ο Ρενιέ του Μομφερράτου (ιταλικά: Ranieri, 1162 - 1183) από τον Οίκο των Αλεράμιτσι, ήταν Καίσαρας στην Κωνσταντινούπολη, ως σύζυγος της Μαρίας Κομνηνής, κόρης του Μανουήλ Α΄ Αυτοκράτορα των Ρωμαίων.

Ρενιέ του Μομφερράτου
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1162 Πεδεμόντιο
Θάνατος	1183[1] Κωνσταντινούπολη
Αιτία θανάτου	δηλητήριο
Χώρα πολιτογράφησης	Βυζαντινή Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πολιτικός
Οικογένεια
Σύζυγος	Μαρία Κομνηνή πορφυρογέννητη
Γονείς	Γουλιέλμος Ε', Μαρκήσιος του Μομφερά και Ιουδήθ του Μπάμπενμπεργκ
Αδέλφια	Αζαλαΐς του Μομφερράτου Γουλιέλμος του Μομφερράτου Κορράδος του Μομφερράτου Βονιφάτιος ο Μομφερατικός Βεατρίκη του Μομφερράτου
Οικογένεια	Οίκος των Αλεράμιτσι
δεδομένα

Μικρογραφία που παρουσιάζει την κατάληψη της εξουσίας από τον Ανδρόνικο Κομνηνό και την δολοφονία του Ρενιέ, της Μαρίας Κομνηνής και της αντιβασίλισσας Μαρίας της Αντιόχειας

Βιογραφία

Ήταν ο πέμπτος γιος του Γουλιέλμου Ε΄, μαρκήσιου του Μομφερράτου και της Ιουδήθ του Μπάμπενμπερκ, κόρης του Λεοπόλδου Γ΄ μαργράβου της Αυστρίας. Ο Μανουήλ Α΄ Κομνηνός Αυτοκράτορας των Ρωμαίων είχε προτείνει το 1179 στον Γουλιέλμο Ε΄ μαρκήσιο του Μομφερράτου το γάμο της κόρης του Μαρίας Κομνηνής με έναν γιο του. Από τους γιους του Γουλιέλμου Ε΄, ο Γουλιέλμος του Μομφερράτου είχε αποβιώσει, ο Κορράδος του Μομφερράτου και ο Βονιφάτιος ο Μομφερρατικός ήταν ήδη νυμφευμένοι και ο Φρειδερίκος είχε ακολουθήσει εκκλησιαστική σταδιοδρομία. Έμενε ο 17 ετών Ρενιέ, που έφτασε στην Κωνσταντινούπολη το ίδιο έτος. Ο Νικήτας Χωνιάτης τον περιγράφει ως «αγένειο, ξανθό και όμορφο». Ο Ρενιέ έφτασε το φθινόπωρο του 1179 στην Κωνσταντινούπολη και ακολούθησε τον Αυτοκράτορα Μανουήλ Α΄ σε μία στρατιωτική του εκστρατεία. Τον Φεβρουάριο του 1180 πραγματοποιήθηκε ο γάμος του με την 27χρονη Μαρία στην Παναγία των Βλαχερνών και ακολούθησαν μεγαλοπρεπείς γιορτές στον Ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης. Παρών ήταν ο Γουλιέλμος της Τύρου Λατίνος πατριάρχης της Ιερουσαλήμ, που αναφέρει ότι οι λαμπροί εορτασμοί περιλάμβαναν θεάματα στον Ιππόδρομο.^[2]

Ο Ρενιέ βαπτίσθηκε Ορθόδοξος με το όνομα Ιωάννης και οι δυτικές πηγές αναφέρουν πως του δόθηκε η Θεσσαλονίκη ως Πρόνοια.^[3] Η Μαρία έγινε η δεύτερη σε σειρά για τη διαδοχή στον Βυζαντινό θρόνο, όταν γεννήθηκε ο μικρότερος ετεροθαλής αδελφός της Αλέξιος Β΄ Κομνηνός. Τον Σεπτέμβριο του 1180 απεβίωσε ο Μανουήλ Α΄ και τον διαδέχθηκε ο 11ετής γιος του Αλέξιος Β΄ Κομνηνός με τη μητέρα του Μαρία των Πουατιέ ως αντιβασίλισσα, μητριά της πρωτότοκης Μαρίας Κομνηνής. Η αντιβασίλισσα είχε σύμβουλο τον ανιψιό τού συζύγου της Αλέξιο Κομνηνό, που φήμες τον ήθελαν εραστή της. Το σκάνδαλο αυτό και η Λατινόφιλη πολιτική της προκάλεσαν τη δυσφορία του κόσμου και σχεδιάστηκε η ανατροπή της. Ο Ρενιέ μπήκε στο παιχνίδι της διαδοχής. Η συνωμοσία αποκαλύφθηκε και μερικοί συνελήφθησαν. Η Μαρία Κομνηνή και ο Ρενιέ-Ιωάννης κατέφυγαν στην Αγία Σοφία με 150 υποστηρικτές τους, όπου ακολούθησαν αψιμαχίες, αλλά τελικά στους συνωμότες δόθηκε αμνηστία. Εν τω μεταξύ ο εξάδελφος του Μανουήλ Α΄ Ανδρόνικος Α΄ Κομνηνός ήλθε με στρατό και η Μαρία Κομνηνή ζήτησε τη βοήθειά του. Ο Ανδρόνικος Α΄ μπήκε στην Κωνσταντινούπολη και ακολούθησε σφαγή των Λατίνων. Ωστόσο όλοι έπεσαν θύματα της φιλοδοξίας του Ανδρόνικου Α΄: η αντιβασίλισσα σκοτώθηκε· η Μαρία και ο Ρενιέ απεβίωσαν μάλλον δηλητηριασμένοι, αν και ο θάνατος του υπάρχει σε ελάχιστες πηγές.^[4][5] Ο μικρός Αλέξιος Β΄ πιέστηκε να αναγνωρίσει τον θείο του Ανδρόνικο σαν Αυτοκράτορα και αργότερα δολοφονήθηκε. Οι Λατίνοι στην Δ΄ Σταυροφορία 20 χρόνια αργότερα δεν ξέχασαν την σφαγή τους από τον Ανδρόνικο, κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη και ίδρυσαν την Λατινική Αυτοκρατορία. Ο μεγαλύτερος αδελφός του Ρενιέ, ο Βονιφάτιος ο Μομφερρατικός έγινε βασιλιάς της Θεσσαλονίκης επικαλούμενος τα κληρονομικά δικαιώματα του αδελφού του.^[6]

Οικογένεια

Με τον γάμο του με τη Μαρία Κομνηνή, κόρη του Μανουήλ Α΄ Αυτοκράτορα των Ρωμαίων, ο Ρενιέ δεν απέκτησε απογόνους.

Παραπομπές

1. Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003. I00027233. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
2. William of Tyre, Historia Transmarina 22.4
3. Robert of Torigni, Chronicle, 1844 edition σ. 528; Sicard of Cremona, Chronicle, 1903 edition σ. 173.
4. Niketas Choniates σ. 260 van Dieten
5. Sicard of Cremona, Chronicle, 1903 edition σ. 172
6. E.g. Salimbene de Adam, Chronicle, 1966 Τόμ. 2 σ. 790. Cf. (Runciman 1951–1954, Τόμ. 3 σ. 125) και για πλήρη συζήτηση (Haberstumpf 1995, σσ. 56–67)

Πηγές

• Νικήτας Χωνιάτης, Historia, ed. J.-L. Van Dieten, 2 vols., Berlin and New York, 1975; trans. as O City of Byzantium, Annals of Niketas Choniates, by H.J. Magoulias, Detroit; Wayne State University Press, 1984, ISBN 0-8143-1764-2

Βιβλιογραφία

• Brand, Charles M. Byzantium Confronts the West, 1968, ISBN 0-7512-0053-0
• Garland, Lynda, & Stone, Andrew, "Maria Porphyrogenita, daughter of Manuel I Comnenus", De Imperatoribus Romanis Αρχειοθετήθηκε 2010-12-02 στο Wayback Machine. (external link)
• Haberstumpf, Walter (1995), Dinastie europee nel Mediterraneo orientale. I Monferrato e i Savoia nei secoli XII–XV, Torino, http://centri.univr.it/RM/biblioteca/scaffale/volumi.htm#Walter%20Haberstumpf, ανακτήθηκε στις 2017-06-23
• Queller, Donald E. & Madden, Thomas F. The Fourth Crusade: The Conquest of Constantinople (2nd Edition, 1999) ISBN 0-8122-1713-6
• Runciman, Steven (1951–1954), A history of the Crusades, Cambridge: Cambridge University Press
• Usseglio, Leopoldo. I Marchesi di Monferrato in Italia ed in Oriente durante i secoli XII e XIII, 1926.

Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Renier of Montferrat της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).