Η Σοβιετική απόπειρα πραξικοπήματος του 1991, επίσης γνωστό ως Πραξικόπημα του Αυγούστου (ρωσικά: Августовский путч "Αυγουστιάτικο Πραξικόπημα"), ήταν μια προσπάθεια από μέλη της κυβέρνησης της ΕΣΣΔ να αναλάβουν τον έλεγχο της χώρας από τον Σοβιετικό Πρόεδρο και Γενικό ΓραμματέαΜιχαήλ Γκορμπατσόφ. Οι ηγέτες του πραξικοπήματος ήταν σκληροπυρηνικά μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης (ΚΚΣΕ), οι οποίοι ήταν αντίθετοι με το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα του Γκορμπατσόφ και τη νέα ενωσιακή συνθήκη που είχε διαπραγματευτεί στην οποία είχε αποκεντρώσει μεγάλο μέρος των εξουσιών της κεντρικής κυβέρνησης στις δημοκρατίες. Δεν έλαβαν λαϊκή υποστήριξη, ιδίως στη Μόσχα με μια σύντομη αλλά αποτελεσματική εκστρατεία πολιτικής αντίστασης[11] η οποία καθοδηγήθηκε από τον Ρώσο πρόεδρο Μπόρις Γέλτσιν, ο οποίος ήταν σύμμαχος και επικριτής του Γκορμπατσόφ. Αν και το πραξικόπημα κατέρρευσε μέσα σε δύο μόνο ημέρες και ο Γκορμπατσόφ επέστρεψε στην εξουσία, η εκδήλωση αποσταθεροποίησε την ΕΣΣΔ και θεωρείται ευρέως ότι συνέβαλε τόσο στη διάλυση του ΚΚΣΕ και τη διάλυση της ΕΣΣΔ.
Διεθνές Μέτωπο (Εσθονική ΣΣΔ) Διεθνές Μέτωπο του Εργαζόμενου Λαού της Λετονίας Γιεντινστβο (Λιθουανική ΣΣΔ) Κίνημα Ενότητας για Ισότητα στα Δικαιώματα (Μολδαβική ΣΣΔ) Διεθνές Κίνημα του Ντονμπάς
Κομμουνιστικό Κόμμα της Ρωσικής ΣΟΣΔ Κομμουνιστικό Κόμμα Εσθονίας Κομμουνιστικό Κόμμα Λετονίας Κομμουνιστικό Κόμμα Λιθουανίας Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης[3]
Ρώσοι εθνικιστές και μοναρχιστές Κόμμα Λαϊκού Μετώπου του Αζερμπαϊτζάν Λαϊκό Μέτωπο της Λευκορωσίας Ουκρανική Εθνοσυνέλευση – Ουκρανική Λαϊκή Αυτοάμυνα
Ο στρατιωτικός σύμβουλος του ΓκορμπατσώφΣεργκέι Αχρομέγιεφ αυτοκτόνησε
Ο Διευθυντής των Υποθέσεων της Κεντρικής Επιτροπής Νικολάι Κρούτσινα αυτοκτόνησε[9][10]
3 άμαχοι σκοτώθηκαν στις 21 Αυγούστου
Κλείσιμο
Μετά τη συνθηκολόγηση της Κρατικής Επιτροπής για την Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης (GKChP), ευρέως γνωστή ως η "Συμμορία των Οκτώ", το Ανώτατο Δικαστήριο της Ρωσικής Σοβιετικής Ομοσπονδιακής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας και ο Πρόεδρος της ΕΣΣΔ Μιχαήλ Γκορμπατσόφ περιέγραψε τις δράσεις τους ως απόπειρα πραξικοπήματος.