Τσιτσέν Ιτζά
προκολομβιανή αρχαιολογική περιοχή στο Μεξικό / From Wikipedia, the free encyclopedia
Το Τσιτσέν Ιτζά[1] (Chichén Itzá, ισπανική προφορά ΔΦΑ: Chichén Itzá [tʃiˈtʃen iˈtsa], αγγλική: ΔΦΑ [tʃiːˈtʃɛn iːˈtsɑː] [2] ) (από την γλώσσα των Μάγια: «στο στόμιο του φρεατίου των Ιτζά») είναι μια μεγάλη προκολομβιανή αρχαιολογική περιοχή που χτίστηκε από τον πολιτισμό των Μάγια και που βρίσκεται στο βόρειο κέντρο της χερσονήσου Γιουκατάν, στο σημερινό Μεξικό.
Αρχαιολογικός τόπος: Προϊσπανική πόλη του Τσιτσέν Ιτζά | |
---|---|
Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ. | |
Χώρα μέλος | Μεξικό |
Τύπος | Πολιτισμικό |
Κριτήρια | i, ii, iii |
Ταυτότητα | 483 |
Περιοχή | Λατινική Αμερική και Καραϊβική |
Ιστορικό εγγραφής | |
Εγγραφή | 1988 (12η συνεδρίαση) |
Το Τσιτσέν Ιτζά ήταν σημαντικό περιφερειακό κέντρο στα βόρεια πεδινά των Μάγια από την ύστερη κλασική εποχή (περίπου 600-900 μ.Χ.) μέσω του τέλους της κλασικής εποχής (περ. 800-900 μ.Χ.) και εώς τα αρχικά στάδια της πρώιμης μετακλασικής περιόδου (περίπου 900 μ.Χ. –1200). Η περιοχή εκθέτει ένα πλήθος αρχιτεκτονικών μορφών, από αυτές που καλούνται «μεξικανικές» και θυμίζουν της μορφές που βλέπουμε στο κεντρικό Μεξικό και στο αρχιτεκτονικό στυλ Πουούκ και Τσένες των Μάγια των βόρειων πεδινών περιοχών. Η παρουσία των κεντρικών μεξικανικών μορφών θεωρούνταν κάποτε ως αντιπροσωπευτική της άμεσης μετανάστευσης ή ακόμα και της κατάκτησης από το κεντρικό Μεξικό, αλλά οι περισσότερες σύγχρονες ερμηνείες βλέπουν την παρουσία αυτών των μορφών που δεν είναι των Μάγια περισσότερο ως αποτέλεσμα της πολιτιστικής διάχυσης.
Το Τσιτσέν Ιτζά ήταν μια από τις μεγαλύτερες πόλεις των Μάγια και ήταν πιθανό να ήταν μια από τις μυθικές μεγάλες πόλεις, ή Τολλάν, που αναφέρεται στη μεταγενέστερη μεσοαμερικανική λογοτεχνία.[3] Η πόλη μπορεί να είχε τον πιο διαφοροποιημένο πληθυσμό στον κόσμο των Μάγια, ένας παράγοντας που θα μπορούσε να συνεισφέρει στην ποικιλία των αρχιτεκτονικών στυλ στην τοποθεσία.[4]
Τα αρχαιολογικά στοιχεία, όπως τα στοιχεία πυρκαγιάς σε διάφορες σημαντικές δομές και αρχιτεκτονικά συγκροτήματα, υποδεικνύουν ότι η κατάρρευση του Τσιτσέν Ιτζά ήταν βίαιη.[5] Μετά από την πτώση της ηγεμονίας των Ιτζά, ως περιφερειακή δύναμη του Γιουκατάν, μετατοπίστηκαν σε ένα νέο κέντρο στο Μαγιαπάν.[6]
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ανθρωπολογική Ένωση, τα ερείπια του Τσιτσέν Ιτζά είναι ομοσπονδιακή ιδιοκτησία, και η διαχείριση της περιοχής ανήκει στο Εθνικό Ίδρυμα Ανθρωπολογίας και Ιστορίας (Instituto Nacional de Antropología e Historia, INAH) του Μεξικού. Το έδαφος κάτω από τα μνημεία ήταν ιδιόκτητο μέχρι τις 29 Μαρτίου 2010, όταν αγοράστηκε από την πολιτεία του Γιουκατάν.[7]
Το Τσιτσέν Ιτζά είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς αρχαιολογικούς χώρους στο Μεξικό[8] με πάνω από 2,1 εκατομμύρια καταγεγραμμένες επισκέψεις το 2017.[9]