La krenelo aŭ murdento estas masonita surmetaĵo sur brustŝirmilo.
Laŭ Francisko Azorín krenelo estas Ĉiu envicigita prismeto, kiu ofte kronas fortikaĵan muron por formi, kun la aliaj, parapeton, protektilon por la defendantaj pafistoj.[1] Li indikas etimologion el la latina crena (fendaĵo). Kaj li aldonas la terminojn kreneleto, krenelego, krenelejo kaj krenelvojo; krome per bildoj diferencigas inter la diversaj tipoj, nome ĥaldea, romana, araba kaj romanika.[2]
En sia origina formo la ĉirkaŭ homalta krenelo havis la taskon protekti la defendantojn sur la defendkoridoro aŭ defendplatformo kontraŭ sagoj aŭ aliaj distancarmiloj. La inter la kreneloj situantaj aperturoj (nomataj embrazuro aŭ ŝuttruo aŭ “paftruo“) atingas interne ĝis la alteco de parapeto. Kelkloke oni povas fermi ĝin per lignaj ŝutroj. Embrazuroj estis ĉiam tiel larĝa, ke arkpafisto aŭ arbalestisto havas sufiĉe da loko por pafi. La larĝeco de krenelo varias inter 0,76 kaj 2,35 m kaj la alteco estas inter unu kaj du metrojn.[3] Se la muro havas sur sia tuta longeco krenelojn oni nomas tion krenelkrono.
Kreneloj estas konstruitaj en la eŭropa antikvo kaj mezepoko ĉe fortikaĵoj kiel urbomuroj aŭ burgo.
Historio
.jpg)
Kreneloj en Eŭropo
rektangulaj kreneloj sur la urbomuro de Lenzburg
hirundvostaj kreneloj sur la Ponte Scaligero
tegmentaj kreneloj kun tendotegmento ĉe la “Torre del Oro” en Sevilla
segildenta kreneko ce la kastelo Jindřichův Hradec
rondarkaj kreneloj ĉe la burga ruino Chojnik
Kreneloj en Magrebo kaj Hindujo
La fortikaĵoj en la persa – hinda regiono estas metitaj tre mallarĝe unu apud la alia. Ili estas ofte ornamitaj kaj tre variita.
.jpg)
Referencoj
Literaturo
Vidu ankaŭ
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
