یوگسلاوی
کشوری ازهمپاشیده در شبه جزیره بالکان / From Wikipedia, the free encyclopedia
یوگسلاوی (به صربیکرواتی: Југославија)، نام سه موجودیت سیاسی بود که در بخش عمده سده بیستم میلادی بهصورت پیدرپی در جنوب شرقی اروپا و اروپای مرکزی وجود داشتند. این ۳ کشور، پادشاهی یوگسلاوی، جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی و جمهوری فدرال یوگسلاوی بودند. واژهٔ یوگسلاوی از دو بخش یوگ (jug به معنی جنوب) و اسلاوی (slaveni، اشاره به مردم اسلاو جنوبی) تشکیل شدهاست.
یوگسلاوی Jugoslavija Југославија Yugoslavia | |||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
۱۹۹۲–۱۹۱۸ ۱۹۴۵–۱۹۴۱: اشغال محور | |||||||||||||||||||||||
'سرود: '۱۹۱۹–۱۹۴۱: Himna Kraljevine Jugoslavije Химна Краљевине Југославије "سرود ملی پادشاهی کرواسی" ۱۹۴۳–۱۹۹۲: Hej, Slaveni (غیررسمی) Хеј, Словени «آهای، اسلاوها» | |||||||||||||||||||||||
پایتخت | بلگراد | ||||||||||||||||||||||
زبان(های) رایج | ۱۹۲۱–۱۹۴۵: زبان صربیکرواتی[a] ۱۹۴۵–۱۹۹۲: صربیکرواتی اسلونیایی مقدونی | ||||||||||||||||||||||
حکومت | پادشاهی مشروطه (۱۹۱۸–۱۹۲۹; ۱۹۳۱–۱۹۴۵) پادشاهی مطلقه (۱۹۲۹–۱۹۳۱) جمهوری فدرال دولت سوسیالیستی جمهوری (۱۹۴۵–۱۹۹۲) | ||||||||||||||||||||||
تاریخ | |||||||||||||||||||||||
۱ دسامبر ۱۹۱۸ | |||||||||||||||||||||||
۶ آوریل ۱۹۴۱ | |||||||||||||||||||||||
• الغای سلطنت | ۲۹ نوامبر ۱۹۴۵ | ||||||||||||||||||||||
۲۷ آوریل ۱۹۹۲ | |||||||||||||||||||||||
واحد پول | کرون یوگسلاوی (۱۹۱۸–۱۹۲۰) دینار یوگسلاوی (۱۹۲۰–۱۹۹۲) | ||||||||||||||||||||||
پیششماره تلفنی | ۳۸ | ||||||||||||||||||||||
دامنه سطحبالا | .yu | ||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
امروز بخشی از | صربستان کرواسی بوسنی و هرزگوین مونتهنگرو اسلوونی مقدونیه شمالی کوزوو[b] | ||||||||||||||||||||||
|
یوگسلاوی پس از جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۸، با ادغام دولت اسلوونی، کرواسی و صربستان (که پیش از این بخشی از مناطق امپراتوری اتریش - مجارستان بودند) با پادشاهی صربستان، اولین اتحادیه مردم اسلاو جنوبی، پس از قرنها که این منطقه بهدست عثمانیها و سپس اتریش - مجارستان بود، با نام پادشاهی، صربستان، کرواسی و اسلوونی اعلام موجودیت کرد. پتر یکم نخستین شاه این کشور جدید بود. این پادشاهی در ۱۳ ژوئیه ۱۹۲۲ در اجلاس سفیران متفقین در پاریس به رسمیت شناخته شد.[1] نام رسمی این کشور در ۱۳ اکتبر ۱۹۲۹ به پادشاهی یوگسلاوی تغییر یافت.
با شروع جنگ جهانی دوم، یوگسلاوی در ۶ آوریل ۱۹۴۱ مورد حمله نیروهای محور قرار گرفت. در سال ۱۹۴۳، جمهوری فدرال دموکرات یوگسلاوی توسط جنبش مقاومت پارتیزانهای یوگسلاو اعلام موجودیت کرد. در سال ۱۹۴۴ پادشاه پتر دوم، که در آن زمان در تبعید به سر میبرد، آن را به عنوان یک دولت قانونی به رسمیت شناخت. متعاقباً سلطنت در نوامبر ۱۹۴۵ منسوخ شد. هنگامی که یک دولت کمونیست تأسیس شد، نام کشور در سال ۱۹۴۶ به جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی تغییر نام داد. این کشور مناطق استریا، ریجکا و زادار را از چنگ ایتالیا درآورد. یوسپ بروز تیتو، رهبر پارتیزان، یوگسلاوی را از سال ۱۹۵۳ تا زمان مرگش در ۱۹۸۰، به عنوان رئیسجمهور، اداره کرد. در سال ۱۹۶۳، این جمهوری دوباره به جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی (SFRY) تغییر نام داد.
شش جمهوری که جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی را تشکیل داده بودند عبارتند بودند از: جمهوری سوسیالیستی بوسنی و هرزگوین، جمهوری سوسیالیستی کرواسی، جمهوری سوسیالیستی مقدونیه، جمهوری سوسیالیستی مونتهنگرو، جمهوری سوسیالیستی صربستان و جمهوری سوسیالیستی اسلوونی. صربستان شامل دو استان خودمختار سوسیالیستی به نام وویوودینا و کوزوو بود که پس از سال ۱۹۷۴، تا حد زیادی با دیگر اعضای فدراسیون برابر بودند.[2][3] پس از بحران سیاسی و اقتصادی در دهه ۱۹۸۰ و ظهور ملیگرایی صربی، یوگسلاوی در امتداد مرزهای جمهوریهای خود تجزیه و در ابتدا به پنج کشور تقسیم شد که باعث شروع جنگهای یوگسلاو شد. از سال ۱۹۹۳ تا سال ۲۰۱۷، دادگاه بینالمللی کیفری یوگسلاوی سابق رهبران نظامی و سیاسی یوگسلاوی سابق را به جرم جنایات جنگی، نسلکشی، و سایر جنایتهای مرتکب شده در طی این جنگها، محاکمه کرد.
پس از فروپاشی، جمهوریهای صربستان و مونتهنگرو با یکدیگر یک دولت فدرال کوچک، که بهطور رسمی تا سال ۲۰۰۳ به عنوان جمهوری فدرال یوگسلاوی (FRY) شناخته میشد، تشکیل دادند. این دولت خواستار آن بود که به عنوان تنها جانشین قانونی جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی شناخته شود، اما دیگر جمهوریهای سابق با این خواسته مخالفت کردند. سرانجام، این دولت نظر کمیسیون داوری کنفرانس صلح یوگسلاوی را دربارهٔ جانشینی مشترک را پذیرفت[4] و در سال ۲۰۰۳ نام رسمی آن به صربستان و مونتهنگرو تغییر یافت. این کشور در سال ۲۰۰۶، هنگامی که هردو کشور مستقل شدند، منحل شد. کوزوو نیز در سال ۲۰۰۸ اعلام استقلال کرد و از صربستان جدا شد.