خدا در مسیحیت
مفهوم ایزد در دین مسیحی / From Wikipedia, the free encyclopedia
خدا در مسیحیت، یک ذات عالی ابدی است که همه چیز را خلق کرده و نگه میدارد.[1][2][3] مسیحیان به خدای یکتاپرستی معتقدند که هم متعالی است (کاملاً غیروابسطه و مجزا از عالم مادی) و هم در همهجا حاضر (در جهان مادی). تعالیم مسیحیت در مورد تعالی، همهجا حاضر بودن پروردگار و عشق او به بشر، این عقیده که خدا از همان ماده که کائنات را آفریده، ساخته شدهاست را مستثنی ساخته (رد همهخدایی) ولی این که ماهیت ملکوتی خدا در یک واقعه بنام تجسد،[persian-alpha 2] در شخص عیسی مسیح با جوهر انسانی عجین شدهاست را میپذیرد.[1]
دیدگاههای مسیحیت اولیه در نامههای پائولین و کیشهای مسیحی[persian-alpha 3] بیان شدهاند که در آن وجود خدای واحد و الوهیت عیسی هر دو در یک جا در نامه اول به قرنتیان (8:5-6) بیان میشوند: «چرا که حتی اگر خدایان بسیاری در آسمان و زمین باشند (واقعاً 'خدایان' یا 'اربابان' زیادی وجود دارند)، برای ما فقط یک خدا، یعنی خدای پدر وجود دارد که تمام چیزها را آفریده و ما را نیز بوجود آورده تا از آن او باشیم. همچنین میدانیم که فقط یک سرور و خداوند وجود دارد، یعنی عیسی مسیح، که همه چیز به وسیلهٔ او آفریده شده و حیات ما از اوست.»[4][5][6] «با وجود این که شاخه یهودی و عیسوی ابیونیها در مخالفت با این ایزدانگاری عیسی اعتراض کردند،[7] در حالی که خیل عظیمی از مسیحیان پولسی آنرا پذیرفتند.»[8] اینجا بود که دیدگاه مسیحیت پولسی در رابطه با خدا از تعالیم سنتی یهودیت آن زمان جدا شد.[4]
الهیات مربوط به صفات و ماهیت خدا، از اولین روزهای عیسویت مورد بحث بود، ایرنئوس در قرن دوم چنین مینویسد: «در بزرگی او هیچ کاستی وجود ندارد، اوست که شامل همه چیزاست».[9] در قرن هشتم میلادی، یوحنای دمشق ۱۸ صفت خداوند را فهرست کرد که تا امروز به صورت گسترده قابل پذیرش است.[10] با گذشت زمان، دانشمندان خداشناسی، قهرستهای نظاممندی در مورد این صفات را ایجاد نمودند که برخی از آنها براساس نوشتههای انجیل بوده (مثلاً، دعای ربانی بیان میدارد که پدر در بهشت است) و برخی دیگر براساس منطق خداشناسی ایجاد گردیدهاند.[11][12] پادشاهی خدا یک اصطلاح برجسته در انجیلهای همنوا است، در حالی که تقریباً هیچ توافق متفقالقولی میان دانشمندان وجود ندارد که نشان دهد این یک عنصر کلیدی تعالیم عیسی بوده باشد و جهت تفسیر آن توافق اندک آکادمیک وجود دارد.[13][14]
این مقاله اساساً خدا را از منظر «عیسویت نایسین»[persian-alpha 4] مورد بحث قرار میدهد. هرچند در کتب عهد جدید هیچ دکترین رسمی برای تثلیث وجود ندارد اما با وجود آن «مکرراً در مورد پدر، پسر و روحالقدس … به گونهآی صحبت میکنند که یک فهم تثلیثی از خداوند به دست میدهد.» از این نوشتهها برداشت سهخدایی[persian-alpha 5] برداشت نمیشود، به عبارت دیگر از آن نتیجه نمیشود که سه خدا وجود دارد.[15] در حدود سال ۲۰۰ میلادی، ترتولیان یک نسخه دکترین تثلیث را ترتیب کرد که الوهیت عیسی را تأیید نموده و به تعریف که توسط شورای جهانی ۳۸۱ ارائه گردید نزدیک شد.[16][17] دکترین تثلیث را میتوان بدین شکل خلاصه نمود: «یک خدا در سه شخص و یک ماهیت وجود دارد. خدای پدر، خدای پسر و خدای روحالقدس.»[18][19] معتقدین به تثلیث که اکثریت عیسویان را شکل میدهند، دکترین تثلیث را هسته ایمانی خویش بر میشمرند.[3][20][21] آنهایی که به تثلیث عقیده ندارند پدر، پسر و روحالقدس را به طرق مختلف تعریف مینمایند.[22]