دائو ده جینگ
From Wikipedia, the free encyclopedia
دائو دِه جینگ یا تائو تِه چینگ،[یادداشت 1] (چینی سنّتی: 道德經؛ نویسههای چینی سادهشده: 道德经؛ هانسی:[1] دائودِهجینگ؛ هانیِو پینیین: Dàodéjīng) قابل تجزیه به «دائو» در معنی راه، «ده» در معنی فضیلت و «جینگ» در معنی کتاب رسمی، ترجمهشده به «دفتر دائو و دِه» یا «دفتر حق و راستی» یا در عرفیترین ترجمهها «دفتر یا کتاب راه و فضیلت» اثر حکیم بزرگ چینی، لائودْزی (لائوتزه یا لائوتسه) در حدود قرن پنجم یا ششم ق. م. است.
نویسنده(ها) | لائودْزی |
---|---|
عنوان اصلی | 道德經 |
کشور | چین |
زبان | چینی باستان |
گونه(های) ادبی | Philosophy |
تاریخ نشر | قرن ششم ق. م. |
گونه رسانه | کتاب |
متن اصلی | 道德經 در چینی ویکینبشته |
ترجمه | دائو دِه جینگ در ویکینبشته |
دائو دِه جینگ | |||||||||
نویسههای چینی سنتی | 道德經 | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
نویسههای چینی سادهشده | 道德经 | ||||||||
پینیین | Dàodéjīng ( بشنوید راهنما·اطلاعات) | ||||||||
| |||||||||
نام دیگر چینی | |||||||||
زبانهای چینی | 老子 | ||||||||
پینیین | Lǎozǐ | ||||||||
| |||||||||
این دفتر مشتمل است بر تعالیمی در هشتاد و یک بند که همه ترکیبی است از نظم و نثر، شعر و حکمت، عرفان و زندگی روزانه، تدبیر مُلک و تدبیر تَن. در آیین دائویی، این دفتر را کتابی مقدس و لائودْزی را ظهور و بروز ایزد لائوجِوین میدانند. در طول سدهها، هنرمندان چینی اعم از شاعران، خوشنویسان، نگارگران و حتی باغبانان از مطالب این کتاب برای کارهای خود الهام گرفتهاند. تأثیر آن از آسیای شرقی نیز فراتر رفته و یکی از کتابهایی است که به بیشترین زبانها برگردان شدهاست.
دائو دِه جینگ دربردارنده نزدیک به ۵۰۰۰ کاراکتر در ۸۱ فصل کوتاه چندخطی (جّانگ 章) است. کتاب دارای دو بخش است؛ بخش اول آن دائو جینگ (道經، از فصل ۱ تا ۳۷) عمدتاً به مابعدالطبیعه و بخش دوم آن دِه جینگ (德經، از فصل ۳۸ تا ۸۱) به تدبیر مُلک و نفس میپردازد. درونمایه کلی کتاب حکمت ذوقی و عرفانی است.
محور تعالیم دائو دِه جینگ بر «دائو» است یعنی «حقیقت همه حقائق» و «مبدأ همه مبادی». کلمهٔ «دائو» را از آنجایی که به امری تعریف ناشدنی اشاره دارد، همیشه ترجمه ناشده رها میکنند. «دائو» را آنجا که ترجمه کردهاند، معمولاً به «راه» برگرداندهاند. بهنزدیکِ لائو دْزی اصطلاح «دائو»، به راه یا روش محدود نیست، بلکه «علّت متعالی اولی» است: «یگانگی ازلی»، امر غیرقابل وصف، بی زمان، مبداءِ همهجاییِ گیتی، آنکه جهان را برپا میدارد بیآنکه از خود چیزی خرج کند، آنکه جهان را نگاه میدارد و مهار آن را به دست دارد.[2]
لائودْزی راجع به «شِّنگ ژِن» یا «انسان مقدس» یا «انسان فرهمند» یا در عرفیترین ترجمهها «انسان فرزانه»[یادداشت 2] سخن میگوید. این مفهوم یکی از مفاهیم کلیدی جهان بینی فلسفی او است و بدین ترتیب نقش بسیار مهمی را در تفکر او ایفا میکند. «انسان مقدس» کسی است که به عالیترین مرتبهٔ شهود حق نائل آمده باشد، تا حدی که با آن کاملاً وحدت یافته باشد و بر همین اساس هم در این جهان رفتار کنند یعنی براساس مقتضیات حق که او را در خود ساری مییابد. خلاصه مطلب آنکه او تجسم انسانی حق است.[3] جالب است در این پیوند گفته شود که در دائو دِه جینگ از انسان مقدس به عنوان حاکم کشور یا شاه سخن رفته و این ترادف (قدیس = شاه) به گونه صورت بسته گویی که عرف عام آن را چنین میشمرده و مسئله مسلم بودهاست.[4]