مشبکه (ترتیب)
From Wikipedia, the free encyclopedia
مشبکه (به انگلیسی: Lattice) یا شبکه[1] ساختاری مجرد است که در شاخه های نظریه ترتیب و جبر مجرد در ریاضیات مورد مطالعه قرار می گیرد. مشبکه مجموعه ای با ترتیب جزئی است که در آن هر دو عنصر دارای سوپریمم (همچنین به آن کوچکترین کران بالایی Least Upper Bound یا مخفف آن lub یا جوین Join هم می گویند) و اینفیمم (همچنین به آن بزرگترین کران پایینی Greatest Lower Bound یا مخفف آن glb یا میت Meet هم می گویند) منحصر بفردی اند. یک مثال مشبکه ها اعداد طبیعی اند که توسط رابطه مقسوم علیهی می توان رابطه ترتیب جزئی روی آن تعریف کرد، به طوری که سوپریمم منحصر به فرد آن کوچکترین مضرب مشترک یا ک.م.م. و اینفیمم منحصر به فرد آن بزرگترین مقسوم علیه مشترک یا ب.م.م. است.
روابط دوتایی ترایا | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
علامت "✓" نشاندهنده آن است که ویژگی ستونی در تعریف آن سطر لازم است. تمام روابط بالا مستلزم آن است که رابطه همگون ترایا باشد: برای تمام و و ها، اگر و آنگاه . |
مشبکه ها را نیز می توان به صورت ساختارهای جبری دید که برخی از اصول موضوعه در قالب اتحادهایی را ارضاء می کنند. از آنجا که هر دو تعریف مذکور معادل اند، نظریه مشبکه را هم می توان در نظریه ترتیب و هم در جبر جهانی پیگیری کرد. نیم-مشبکه شامل مشبکهها نیز می شود. نیم-مشبکهها نیز به نوبه خود شامل جبر هیتینگ و جبرهای بولی نیز می شوند. تمام این ساختارهای "شبیه مشبکه" را نیز می توان هم از جنبه نظریه ترتیبی و هم جبری توصیف کرد.