Avarekokuaaty
From Wikipedia, the free encyclopedia
Avarekokuaaty ha'e tembikuaaty purúva oipyguaráva avano'õ ha mba'éichapa oiko joa yvyporakuéra.[1] Mbykyhápe ikatu oje'e ohesa'ỹijoha yvypóra rekoaty, teko oñondivéva ha umi jokupyty ojapóva avano'õ. Upéicha oje'e va'erã avarekokuaaty oipyguara mba'éichapa tapichakuéra oñomoirũ ha ojokuaa (taha'e ha'éva omba'apo, oñembosako'i, oñopytyvõ, omba'ejogua hag̃ua ha ambuéva) oñembojoajúvo (ogagua, atyvete, amandaje, mínga, tetã remimoĩmbyre ha ambue atyhápe).[2]
Avarekokuaatýpe ojeipuru ñehesa'ỹijo oúva heta tembikuaaty ambuévagui ojeikuaa hesakãite hag̃ua avano'õ. Peteĩ oñemoarandúva ha oipurúva avarekokuaaty hembiapópe ojehero "avarekokuaahára", ikatu omba'apo hikuái ohekáva mba'éichapa oñemohenda yvypóra rekoaty, mba'éichapa oiko jeroviapy ha tekoiterape, mba'eicha rupípa tapichakuéra ohecha méña ha arandupy, ha mba'éichapa oiko umi oñemoha'eñóva yvypóra atýgui ojapóvo mba'e vai.[3]
Ko tembikuaaty oñepyrũ heta tapicha rembiapokue rupive, umi herakuãvéva niko ko'ãva: Alexis de Tocqueville, Ibn Jaldún, Karl Marx, Henri de Saint-Simon, Auguste Comte, Herbert Spencer, Émile Durkheim, Georg Simmel, Ferdinand Tönnies, Vilfredo Pareto, Max Weber, Alfred Schütz, Harriet Martineau[4], Jane Addams[5], Anna J. Cooper [6][7], Ida Wells-Barnett[8], Charlotte Perkins Gilman,[4] Beatrice Webb[9] ha Marianne Weber.[10][11]
Ko'ágã katu, avarekokuaahára ojeikuaavéva ha'e George Ritzer, Anthony Giddens, Manuel Castells, Bruno Latour, Zygmunt Bauman, Norbert Elías, James S. Coleman ha Alain Touraine, entre otros[12].