Տուզլայի հակամարտություն
From Wikipedia, the free encyclopedia
Տուզլայի հակամարտություն, 2003 թվականի վերջին ռուս-ուկրաինական հարաբերություններում ճգնաժամ, որն առաջացել էր Տուզլա կղզու պատկանելության շուրջ վեճերից և Ռուսաստանի կողմից Կերչի նեղուցում Տուզլա կղզու ամբարտակի կառուցումից հետո։ Որոշ վերլուծաբանների կարծիքով՝ ամբարտակի կառուցումը նպատակ ուներ ճնշում գործադրել Ուկրաինայի վրա՝ Կերչի նեղուցի և Ազովի ծովի կարգավիճակի կարգավորման նպատակով[1]։
1941 թվականի հունվարի 7-ին ՌԽՖՍՀ Գերագույն խորհրդի նախագահության հրամանագրով կղզին ընդգրկվեց Ղրիմի կազմում, որն արդեն Ղրիմի մարզի անվան տակ 1954 թվականի փետրվարի 19-ին հանձնվեց Ուկրաինական ԽՍՀ-ի կազմ[2]։ Դրանից հետո խորհրդային ժամանակներում հրատարակված քարտեզներում կղզին նշվում էր, որպես ՈւԽՍՀ տարածք։ Ղրիմի թերակղզուց առանձնացվում է նավագնացության ջրանցքով, իսկ Թամանայից՝ ձկնորսական նավակներ անցնելու համար ստեղծված ծանծաղ ջրերով։
Հյուսքի պատկանելության խնդիրը հանգում էր նրան, որ չնայած Ուկրաինան տիրապետում էր Արևմտյան, իսկ Ռուսաստանը՝ Կերչի նեղուցի արևելյան ափերին, Ուկրաինայի թեք Տուզլի տիրապետումը հանգեցնում էր նրան, որ ծովային նավագնացային ալիքի միակ հատվածում, որը տեղակայված էր Տուզլայի և Ղրիմի թերակղզու միջև Կերչի նեղուցի հատակով, այդ ալիքի երկու ափերն Ուկրաինայի սեփականությունն էին, ինչը թույլ էր տալիս Ուկրաինային միակողմանիորեն գանձել վճար՝ նավագնացության ուղիով այդ թվում նաև ռուսական։