Bertrand Russell
From Wikipedia, the free encyclopedia
Bertrand Arthur William Russell (18. maí 1872 – 2. febrúar 1970) var breskur heimspekingur, rökfræðingur, stærðfræðingur og rithöfundur, sem skrifaði um mjög fjölbreytileg efni. Í heimspeki og stærðfræði er hann þekktastur fyrir að skrifa ásamt A.N. Whitehead bókina Principia Mathematica, sem kom út í þremur bindum á árunum 1910 til 1913. Með verkinu hugðust þeir sýna fram á að hægt væri að leiða alla hreina stærðfræði út frá vissum rökfræðilegum frumsendum. Þeim tókst ekki ætlunarverkið en samt hefur verk þeirra reynst ákaflega áhrifaríkt. Russell er einnig mjög þekktur fyrir að uppgötva þversögnina, sem við hann er kennd: Russell-þversögnin (the Russell paradox).
Vestræn heimspeki Heimspeki 20. aldar | |
---|---|
Nafn: | Bertrand Arthur William Russell |
Fæddur: | 18. maí 1872 |
Látinn: | 2. febrúar 1970 (97 ára) |
Skóli/hefð: | Raunhyggja, Rökgreiningarheimspeki |
Helstu ritverk: | Principia Mathematica, The Principles of Mathematics, The Problems of Philosophy, The Analysis of Mind, The Analysis of Matter, An Outline of Philosophy, An Inquiry into Meaning and Truth, A History of Western Philosophy, Human Knowledge: Its Scope and Limits |
Helstu viðfangsefni: | rökfræði, stærðfræði, heimspeki stærðfræðinnar, vísindaheimspeki, þekkingarfræði, málspeki, hugspeki, frumspeki, siðfræði |
Markverðar hugmyndir: | rökfræðileg eindahyggja, ákveðin lýsing, þverstæða Russells, gerðahyggja |
Áhrifavaldar: | Evklíð, Spinoza, Leibniz, David Hume, John Stuart Mill, A.N. Whitehead, G.E. Moore, Gottlob Frege, Ludwig Wittgenstein |
Hafði áhrif á: | Ludwig Wittgenstein, A.J. Ayer, J.L. Austin, Kurt Gödel, Rudolf Carnap, Karl Popper, W.V.O. Quine, Richard Dawkins |
Undirskrift: |
Russell var einnig mikilvirkur höfundur bóka um samfélagsleg málefni, svo sem kvenréttindi og hjónaband, stjórnmál, stríð og stríðsvæðingu. Hann var friðarsinni og einarður andstæðingur kjarnorkuvopna. Honum voru veitt bókmenntaverðlaun Nóbels árið 1950.