Wangsa Yuan
From Wikipedia, the free encyclopedia
Rajawangsa Yuan (Tionghoa: 元朝; Pinyin: Yuáncháo) resmi Yuan Agung[1][2] (Tionghoa: 大元; Pinyin: Dà Yuán) iku sawijining dinasti kakaisaran sing dipimpin Mongol ing Cina lan negara penerus Kakaisaran Mongol sawisé pecah. Iki diadegaké déning Kubilai (Kaisar Shizu), pamimpin klan Borjigin, lan dumadi saka 1271 nganti 1368. Ing kaca babad Cina, Wangsa Yuan ngetutake Wangsa Song lan ndhisiki Wangsa Ming.
Yuan Raya | ||||||||||||||
大元 Dai Ön Ulus | ||||||||||||||
Khanat Kakaisaran Mongol | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Wilayah Rajawangsa Yuan ing taun 1294 | ||||||||||||||
Kutha krajan | Dadu (saiki Beijing) | |||||||||||||
Basa | Basa Mongol Mandarin | |||||||||||||
Agama | Buddhisme (Cina lan Tibet), Taoisme, Konfusianisme, Agama tradisional Cina | |||||||||||||
Pamaréntahan | Monarki dengan hak pilih terbatas | |||||||||||||
Kaisar-Khagan | ||||||||||||||
• | 1260–1294 | Kubilai Khan | ||||||||||||
• | 1333–1370 | Ukhaatu Khan | ||||||||||||
Bebadan lègislatif | Kurultai | |||||||||||||
Jaman sajarah | Abad tengahan | |||||||||||||
• | Perang Toluid | 18 Desember 1271 | ||||||||||||
• | Wangsa Song Lor dikalahke | 19 Maret 1276 | ||||||||||||
• | Dikalahke Ming ing Dadu | 14 September 1368 | ||||||||||||
Laladan | ||||||||||||||
• | Kiro-kiro 1310 | 14,000,000 km2 (5,400,000 sq mi) | ||||||||||||
Cacah wong | ||||||||||||||
• | 1293 est. | kira-kiro 62,818,128 | ||||||||||||
Valutah | Dluwang | |||||||||||||
| ||||||||||||||
Saiki dadi péranganing | Tiongkok Mongolia Rusia Korea Utara | |||||||||||||
Senajan Genghis Khan wis ngedeki tahta kanthi gelar Kaisar Cina ing taun 1206 lan Kakaisaran Mongol wis nguwasani wilayah-wilayah kalebu Cina lor nganti pirang-pirang dasataun, lagi taun 1271 Kubilai Khan resmi ngumumake Rajawangsa manut tradisi Cina, lan penaklukan ora rampung nganti 1279 nalika Wangsa Song ing Kidul Cina dikalahaké ing Pertempuran Yamen. Wangsa Yuan saka Mongol iku nguwasani sapérangan gedhé wilayah Cina lan saubengé, kalebu Mongolia modern. Nagari iki minangka dinasti pisanan sing didegaké déning ètnis non-Han sing nguwasani kabèh Cina. Ing taun 1368, sawisé kekalahan pasukan Yuan déning Wangsa Ming, para panguwasa Mongol mundur menyang Mongolia jero lan terus nguwasani nganti taun 1635 nalika padha nyerah marang Wangsa Jin Akhir (sing banjur menyang dadi Wangsa Qing).
Saliyane Kaisar Cina, Kubilai uga ngaku gelar Khan Agung, sing paling dhuwur tinimbang khanate penerus liyane: Chagatai, Kawanan Emas, lan Ilkhanat. Dadi, Yuan uga kadhangkala disebut minangka Kakaisaran Khan Agung. Nanging, nalika pratelan supremasi dening kaisar Yuan kadhangkala diakoni dening para khan kulon, kasebut nominal lan saben-saben terus ngembangake dhewe-dhewe.[3]