शाहू पहिले
छत्रपती शाहूराजे संभाजीराजे भोसले / From Wikipedia, the free encyclopedia
छत्रपती शाहूराजे भोसले (१८ मे १६८२ ते १५ डिसेंबर १७४९), छत्रपती कार्यकाल १७०७-१७४९, भारताचा इतिहासातील धुरंधर राजकारणी, उत्कृष्ट योद्धा, प्रभावशाली मराठा शासनकर्ता,मराठा साम्राज्याचा सर्वाधिक विस्तार करणारा राजा म्हणून भारतीय आणि विशेषत्वाने महाराष्ट्रीय इतिहासावर महत्त्वपूर्ण ठसा उमटवला. शाहू महाराजांच्या कारकिर्दीत शिवाजी महाराजांनी उभ्या केलेल्या आणि संभाजी महाराजांनी मोठ्या शौर्याने सांभाळलेल्या स्वराज्याचा सर्वात मोठा विस्तार झाला.सातारा हे त्याकाळात भारताच्या राजकारणाचे केंद्रस्थान आणि सत्तास्थान ठरले.मध्य भारत,उत्तर भारत,माळवा,गुजरात हे महाराष्ट्राबाहेरील प्रांत मराठ्यांच्या अधिपत्याखाली आले,मुघल साम्राज्याचा अस्त होऊन मराठा साम्राज्याचा झेंडा भारतभर फडकला.
हा ऐतिहासिक विषयाशी संदर्भातील लेख असून,विकिपीडियावरील लेखन विश्वकोशिय आणि मराठी विकिपीडिया लेखनाचे मानदंडास अनुसरून असणे अभिप्रेत आहे.*कथाकथन अथवा ललित साहित्य लेखनशैली टाळावी,ऐतिहासिक कथा कादंबर्यातील संदर्भ टाळावेत अथवा विशीष्टपणे नमुद करून ललित साहित्यातील उल्लेखांबद्दल वेगळा परिच्छेद बनवावा. *विकिपीडियावर इतिहास-विषयक संदर्भ देताना इतिहास संशोधनातील केवळ प्रमाण संशोधन साधनांचा उपयोग करून केलेल्या समसमिक्षीत संशोधनाचेच संदर्भांना प्राधान्य देण्याबद्दल सजग रहावे.
|
आपल्याला १००% कॉपीराइटमुक्त पब्लीक डॉमेन इतिहास संशोधनातील केवळ प्रमाण संशोधन साधने अथवा मूळ ग्रंथ इंटरनेटवर उपलब्ध करून देणे शक्य असल्यास विकिपीडियाच्या विकिस्रोत या मुक्तस्रोत बन्धू प्रकल्पात आपल्या अशा योगदानाचे आणि परिश्रमाचे स्वागत असेल.
विकिस्रोतावर काय चालेल ?
प्रताधिकारमुक्त दस्तऐवज
- ऐतिहासिक ललितेतर दस्तऐवज - तह/करारनामे, जाहीरनामे, आज्ञापत्रे, फतवे, वैयक्तिक दप्तरे/पत्रे, बखरी, न्यायनिवाड्याची निकालपत्रे, सैनिकी मोहिमांचे अहवाल/जमाखर्च इत्यादी.
- ऐतिहासिक ललित साहित्य - संतसाहित्य, अन्य भक्तिपर साहित्य, स्तुतिपर कवने.
- ऐतिहासिक कलाकॄती - समसमीक्षित (पीअर-रिव्ह्यूड) किंवा संपादित माध्यमांतून प्रकाशित झालेली चित्रे/फोटो; मात्र खास त्यांच्यासाठी आयोजलेल्या प्रदर्शनांतून प्रसिद्ध झालेली नसावीत.
छत्रपती सम्राट शाहूराजे भोसले | ||
---|---|---|
छत्रपती , सम्राट | ||
छत्रपती शाहू महाराज यांचे अस्सल चित्र | ||
मराठा साम्राज्य | ||
अधिकारकाळ | १७०७ - १७४९ | |
अधिकारारोहण | सम्राट पदाभिषेक | |
राज्याभिषेक | १२ जानेवारी १७०८ | |
राज्यव्याप्ती | अफगाणिस्तान मधील अटक पासून बंगाल मधील कटक पर्यंत, काश्मीर पासून तामिळनाडू तील तंजावर पर्यंत | |
राजधानी | सातारा | |
पूर्ण नाव | शाहूराजे संभाजीराजे भोसले | |
जन्म | १८ मे १६८२ | |
माणगाव, महाराष्ट्र | ||
मृत्यू | १५ डिसेंबर १७४९ | |
सातारा, महाराष्ट्र | ||
पूर्वाधिकारी | छत्रपती महाराणी ताराबाई | |
पेशवे | बहिरोजी पिंगळे (१७०७-१७११), परशुराम त्रिंबक कुलकर्णी (१७११-१७१३), बाळाजी विश्वनाथ (१७१३-१७२०), बाजीराव पेशवे (१७२०-१७४०), नानासाहेब पेशवे (१७४०-१७६१) | |
उत्तराधिकारी | रामराजे छत्रपती | |
वडील | छत्रपती संभाजी महाराज | |
आई | महाराणी येसूबाई | |
पत्नी | महाराणी सकवारबाई (द्वितीय) , महाराणी सगुणाबाई (द्वितीय) , महाराणी अंबिकाबाई (द्वितीय) , महाराणी सावित्रीबाई | |
संतती | रामराजे छत्रपती (दत्तक), संभाजीराजे, फत्तेसिंह (मानस पुत्र), गजराबाई, राजसबाई, पार्वतीबाई (दत्तक) | |
राजघराणे | भोसले | |
राजब्रीदवाक्य | । श्री वर्धिष्णुर्विक्रमे विष्णोः। सा मूर्तिरिव वामनी । । शंभूसुतोरिव । मुद्रा शिवराजस्य राजते ।। | |
चलन | होन, शिवराई (सुवर्ण होन, रुप्य होन??) |