Bertem
gemeente in Vlaams-Brabant, België Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
gemeente in Vlaams-Brabant, België Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Bertem is een plaats en gemeente in de provincie Vlaams-Brabant in België. De gemeente heeft in 2019 de kaap van 10.000 inwoners overschreden. De gemeente ligt in de landstreek Dijleland.
Gemeente in België | |||
---|---|---|---|
Geografie | |||
Gewest | Vlaanderen | ||
Provincie | Vlaams-Brabant | ||
Arrondissement | Leuven | ||
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere |
29,99 km² (2022) 80,92% 10,87% 8,21% | ||
Coördinaten | 50° 52' NB, 4° 38' OL | ||
Bevolking (bron: Statbel) | |||
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid |
10.242 (01/01/2024) 49,07% 50,93% 341,51 inw./km² | ||
Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder |
(01/01/2024) 20,51% 58,45% 21,04% | ||
Buitenlanders | 8,79% (01/01/2024) | ||
Politiek en bestuur | |||
Burgemeester | Joël Vander Elst (Open Vld) | ||
Bestuur | Open Vld, CD&V | ||
Zetels Open Vld CD&V Groen N-VA Vooruit Onafhankelijk |
21 8 6 3 2 1 1 | ||
Economie | |||
Gemiddeld inkomen | 25.631 euro/inw. (2021) | ||
Werkloosheidsgraad | 3,38% (jan. 2019) | ||
Overige informatie | |||
Postcode 3060 3060 3061 |
Deelgemeente Bertem Korbeek-Dijle Leefdaal | ||
Zonenummer | 016 - 02 | ||
NIS-code | 24009 | ||
Politiezone | Voer En Dijle | ||
Hulpverleningszone | Oost Vlaams-Brabant | ||
Website | Officiële website | ||
Detailkaart | |||
ligging binnen het arrondissement Leuven in de provincie Vlaams-Brabant | |||
|
Het toponiem Bertem is mogelijk afkomstig van het Germaanse berta, dat "schitterend" betekent, en van "heem". Bertem kan dus verklaard worden als schitterende woning. De naam Bertem kan ook verwijzen naar de moerassen van de Voer of naar de eigennaam Beert.
Bertem ontstond als landgoed van de abdij van Corbie (Frankrijk). Het dorp telt nog vele "teussers" of veehandelaars. Om die reden is de huisstijl van de gemeente Bertem ook gebaseerd op het aloude "teussersgebaar"; twee handen die het gebaar uitvoeren waarmee de veeboeren een overeenkomst afsloten.
Op 23 november 1870 landde in Bertem een gasballon uit het belegerde Parijs.[1] Behalve de piloot Wilfrid de Fonvielle (fr) had L'Égalité vier passagiers, twaalf postduiven en wat post voor verwanten aan boord.
De gemeente werd op 16 mei 1940 bezet door het Duitse leger.[2] Op 5 juli 1944 werd Bertem getroffen door een geallieerd luchtbombardement. De bevrijding volgde op 4 september 1944.
Minstens 24 weerstanders werden naar het Auffanglager van Breendonk gedeporteerd.[3][4]
De fusiegemeente telt naast Bertem zelf nog de deelgemeenten Korbeek-Dijle en Leefdaal.
# | Naam | Opp. (km²) | Inwoners (2020) | Inwoners per km² | NIS-code |
---|---|---|---|---|---|
1 | Bertem | 10,76 | 4.779 | 444 | 24009A |
2 | Korbeek-Dijle | 4,15 | 808 | 194 | 24009B |
3 | Leefdaal | 15,08 | 4.553 | 302 | 24009C |
Bertem ligt op een hoogte van 37-94 meter. Het ligt aan de Voer. Het Bertembos en Eikenbos zijn de grootste bossen in Bertem. De Koeheide is een natuurreservaat beheerd door Natuurpunt. Op het leemplateau van Leefdaal komt een populatie hamsters voor en in Korbeek-Dijle de vroedmeesterpad.
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden | ||
---|---|---|
jaar | Aantal[5] | Evolutie: 1992=index 100 |
1992 | 8.529 | 100,0 |
1993 | 8.611 | 101,0 |
1994 | 8.665 | 101,6 |
1995 | 8.669 | 101,6 |
1996 | 8.765 | 102,8 |
1997 | 8.811 | 103,3 |
1998 | 8.856 | 103,8 |
1999 | 8.796 | 103,1 |
2000 | 8.843 | 103,7 |
2001 | 8.918 | 104,6 |
2002 | 8.888 | 104,2 |
2003 | 8.998 | 105,5 |
2004 | 9.015 | 105,7 |
2005 | 9.104 | 106,7 |
2006 | 9.215 | 108,0 |
2007 | 9.296 | 109,0 |
2008 | 9.435 | 110,6 |
2009 | 9.524 | 111,7 |
2010 | 9.569 | 112,2 |
2011 | 9.558 | 112,1 |
2012 | 9.638 | 113,0 |
2013 | 9.712 | 113,9 |
2014 | 9.773 | 114,6 |
2015 | 9.725 | 114,0 |
2016 | 9.803 | 114,9 |
2017 | 9.907 | 116,2 |
2018 | 9.958 | 116,8 |
2019 | 10.007 | 117,3 |
2020 | 10.141 | 118,9 |
2021 | 10.190 | 119,5 |
2022 | 10.258 | 120,3 |
2023 | 10.276 | 120,5 |
2024 | 10.242 | 120,1 |
Tegenwoordig is Bertem vooral bekend als doorvoergebied van de E40. Op het hoogste punt van de gemeente bevinden zich twee indrukwekkende radarinstallaties van Skeyes, voorheen Belgocontrol, die het vliegverkeer in de gaten houden.
Bertem kende jarenlang een vrij opmerkelijk politiek systeem. Geen echte partijen, maar de twee fanfares vormden de basis hiervoor. Zo is er de 'IV Eemskinderen', opgericht in 1867, en liberaal van inborst, en de 'Vrijheidszonen', de fanfare van de sissen, de plaatselijke katholieken, ontstaan in 1891. Haar oorsprong lag waarschijnlijk in geschillen in de gemeenteraad over het onderwijs. Daar bleken de verschillen tussen de verschillende leden zo groot, dat een splitsing zich opdrong. De fanfares steunden een bepaalde lijst tijdens gemeenteraadsverkiezingen. Ook Leefdaal, waar Bertem in 1977 mee fuseerde, kende een gelijkaardig systeem.
Bertem wordt bestuurd door een coalitie van Gemeentebelangen-Open Vld en CD&V. Samen vormen ze de meerderheid met 14 op 21 zetels. Tot eind 2015 was Albert Mees (Gemeentebelangen-Open Vld) burgemeester. Halverwege de legislatuur werd hij opgevolgd door zijn partijgenoot Joël Vander Elst.
Na de verkiezingen van 2018 werd de coalitie tussen Gemeentebelangen-Open Vld en CD&V verdergezet met opnieuw 14 op 21 zetels. Joël Vander Elst werd herverkozen als burgemeester met 1361 voorkeurstemmen. Dit was de eerste keer dat een politicus in Bertem zoveel stemmen kreeg. De partijen sp.a en Groen trekken deze verkiezingen als een kartel naar de kiezer. In de gemeenteraad vormden ze nadien echter 2 verschillende fracties. Dit had tot gevolg dat er wel 3 van de 4 rechtstreeks verkozenen socialistisch waren maar door verschuivingen er vanaf september 2022 nog maar 1 socialistisch gemeenteraadslid overbleef. Het aantal gemeenteraadsleden van Groen steeg daarentegen van 1 naar 3.
De Bertemse gemeenteraad ziet er na de verkiezingen van 14 oktober 2018 als volgt uit[6]:
Functie en bevoegdheden | Naam | Partij | |
---|---|---|---|
Burgemeester Politie en veiligheid, burgerzaken, feestelijkheden, begraafplaatsen, personeel en organisatieontwikkeling, preventie, bescherming en welzijn op het werk, informatie en communicatie. |
Joël Vander Elst | Gemeentebelangen-Open VLD | |
Eerste schepen Openbare werken, mobiliteit, patrimonium, wonen, ontwikkelingssamenwerking, gezondheidsbeleid, erfgoed en juridische zaken. |
Marc Morris | CD&V | |
Tweede schepen Onderwijs, cultuur, bibliotheek, seniorenwerking, sport en dierenwelzijn |
Yvette Laes | Gemeentebelangen-Open VLD | |
Derde schepen Milieu, evenementen, landbouw, bosbeleid, toerisme en kerkfabrieken |
Joery Verhoeven | CD&V | |
Vierde schepen Financiën, lokale Economie, ruimtelijke ordening, sociale zaken, jeugd, kinderopvang, ICT en GIS |
Tom Philips | Gemeentebelangen-Open VLD |
Partij | 10-10-1976[7] | 10-10-1982[7] | 9-10-1988[7] | 9-10-1994[7] | 8-10-2000[7] | 8-10-2006[8] | 14-10-2012[9] | 14-10-2018 | 13-10-2024 | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stemmen / Zetels | % | 17 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 21 | % | 21 | % | 21 | % | 21 | |
GB1/PVV2/GB-VLD3/GB-Open VLD4/PlusC | 41,931 | 8 | 35,611 | 8 | 30,792 | 7 | 37,13 | 9 | 40,783 | 9 | 38,853 | 9 | 29,924 | 8 | 36,84 | 8 | C | ||
SP1/sp.a2/sp.a-GroenB/PlusC | 10,51 | 1 | 14,31 | 2 | 11,341 | 2 | 11,141 | 2 | 13,71 | 2 | 13,872 | 2 | 13,222 | 2 | 19,1B | 4 | |||
Agalev1/Groen2/sp.a-GroenB | - | - | 6,851 | 0 | 8,581 | 1 | 14,631 | 2 | 8,872 | 1 | 8,812 | 1 | |||||||
CVP1/CD&V+N-VAA/CD&V2/CD&V-Jouw Dorpspartij3 | 38,01 | 8 | 26,41 | 5 | 23,431 | 5 | 23,851 | 6 | 30,91 | 6 | 38,41A | 9 | 26,12 | 6 | 26,22 | 6 | 3 | ||
VU1/CD&V+N-VAA/N-VA2 | 7,921 | 0 | 8,01 | 1 | 7,691 | 1 | 6,491 | 0 | - | 17,882 | 4 | 17,92 | 3 | 2 | |||||
Landelijke Christen-Democraten (LCD) | 1,64 | 0 | 15,68 | 3 | 19,42 | 4 | 9,58 | 1 | - | - | - | - | - | ||||||
Anderen(*) | - | - | 0,48 | 0 | 3,25 | 0 | - | - | 4,06 | 0 | - | - | |||||||
Totaal stemmen | 4947 | 5427 | 5826 | 5936 | 6091 | 6425 | 6637 | 6779 | |||||||||||
Opkomst % | 84,42 | 94,09 | 92,48 | 93,68 | 93,36 | 92,6 | |||||||||||||
Blanco en ongeldig % | 2,77 | 3,76 | 4,02 | 4,73 | 6,27 | 5,74 | 3,25 | 3,9 |
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
(*) 1988: PVDA / 1994: Vlaams Blok / 2012: Bertem Beter Besturen (BBB)
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.