Loading AI tools
Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
De Tweede Kamerverkiezingen 1948 waren verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer der Staten-Generaal die plaatsvonden op 7 juli 1948.
Tweede Kamerverkiezingen 1948 | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Datum | 7 juli 1948 | ||||||
Land | Nederland | ||||||
Te verdelen zetels | 100 | ||||||
Opkomst | 93,67% | ||||||
Resultaat | |||||||
Grootste partij | KVP | ||||||
Nieuwe minister-president | Willem Drees | ||||||
Begin regeerperiode | Drees-Van Schaik | ||||||
Opvolging verkiezingen | |||||||
| |||||||
|
De verkiezingen waren noodzakelijk geworden nadat een voorstel tot Grondwetsherziening in eerste lezing door Tweede Kamer en Eerste Kamer aangenomen was. Een onderdeel van deze grondwetswijziging was de herziening van het Nederlandse staatsbestel vanwege de voorgenomen soevereiniteitsoverdracht aan Indonesië.
Voorafgaand aan deze verkiezingen werd in april 1946 door het Nederlands Instituut voor de Publieke Opinie (NIPO) voor het eerst een zogeheten Galupp poll uitgevoerd, een steekproef waarbij aan kiezers werd gevraagd welke partij zij zouden stemmen indien er die dag verkiezingen zouden plaatsvinden. De uitslag daarvan werd kort voor de daadwerkelijke verkiezingen bekendgemaakt, op 15 mei 1946. Bij deze opiniepeiling verklaarde 32% op de KVP te zullen stemmen, 25% op de PvdA, 13% op de ARP, 10% op de CHU, 9% op de CPN, 8% op de VVD, 2% op de SGP en 1% op overige partijen. [1]
1946 | 1948 | |||
---|---|---|---|---|
# stemmen | % | # stemmen | % | |
Kiesgerechtigden | [2]5.275.888 | [3]5.433.633 | ||
Niet opgekomen | 363.873 | 6,90[4] | 344.051 | 6,33[4] |
Opkomst | 4.912.015 | 93,10[4] | 5.089.582 | 93,67[4] |
Blanco/ongeldige stemmen | 151.304 | 3,08[5] | 156.625 | 3,08[5] |
Geldige stemmen | 4.760.711 | 96,92[5] | 4.932.957 | 96,92[5] |
Kiesdeler | 47.608 | - | 49.330 | - |
Bij deze verkiezingen kwam de KVP als sterkste uit de bus. Net als in 1946 behaalde zij 32 zetels. De PvdA verloor twee zetels en kwam op 27 zetels. Winst was er voor de VVD (de voortzetting van de PvdV) en de CHU (één zetel). De CPN verloor twee zetels. Ter rechterzijde kwam oud-minister van Koloniën Welter via een eigen lijst in de Kamer. Welter keerde zich tegen de in zijn ogen te progressieve koers van de KVP.
Partij | 1946 | 1948 | verschil | Zetelverdeling (grafisch) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
# stemmen | %[6] | zetels | # stemmen | %[6] | zetels | % | zetels | |||
KVP | 1.466.582 | 30,81 | 32 | 1.531.154 | 31,04 | 32 | +0,23 | 0 |
| |
PvdA | 1.347.940 | 28,31 | 29 | 1.263.058 | 25,60 | 27 | -2,71 | -2 | ||
ARP | 614.201 | 12,90 | 13 | 651.612 | 13,21 | 13 | +0,31 | 0 | ||
CHU | 373.217 | 7,84 | 8 | 453.226 | 9,19 | 9 | +1,35 | +1 | ||
VVD[7] | 305.287 | 6,41 | 6 | 391.923 | 7,94 | 8 | +1,53 | +2 | ||
CPN | 502.963 | 10,56 | 10 | 382.001 | 7,74 | 8 | -2,82 | -2 | ||
SGP | 101.759 | 2,14 | 2 | 116.937 | 2,37 | 2 | +0,23 | 0 | ||
Lijst Welter | - | - | - | 62.376 | 1,26 | 1 | +1,26 | +1 | ||
Middenstandspartij | - | - | - | 40.949 | 0,83 | 0 | +0,83 | 0 | ||
Onafhankelijke Nationale Groep | - | - | - | 22.175 | 0,45 | 0 | +0,45 | 0 | ||
OSDAP/VPvdW | - | - | - | 15.322 | 0,31 | 0 | +0,31 | 0 | ||
RCP | - | - | - | 2.224 | 0,05 | 0 | +0,05 | 0 | ||
overige partijen in 1946 | 48.762 | 1,02 | 0 | - | - | - | -1,02 | 0 | ||
Totaal | 4.760.711 | 100 | 100 | 4.932.957 | 100 | 100 | 0 | 0 |
Provincie | KVP | PvdA | ARP | CHU | VVD | CPN | SGP |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Groningen | 5,62 | 33,3 | 22,89 | 11,41 | 12,01 | 11,27 | 0,22 |
Friesland | 6,96 | 33,2 | 24,32 | 17,57 | 7,32 | 7,14 | 0,69 |
Drenthe | 6,21 | 38,03 | 18,95 | 13,78 | 15,71 | 5,39 | 0,44 |
Overijssel | 27,34 | 25,28 | 13,48 | 14,13 | 8,31 | 7,56 | 2,92 |
Gelderland | 31,36 | 24,95 | 12,03 | 13,91 | 8,18 | 3,12 | 4,23 |
Utrecht | 24,73 | 25,14 | 18,69 | 11,11 | 7,61 | 4,83 | 3,95 |
Noord-Holland | 23,44 | 29,17 | 11,22 | 5,36 | 9,79 | 17,33 | 0,57 |
Zuid-Holland | 18,26 | 30,68 | 16,65 | 10,06 | 9,74 | 7,29 | 3,89 |
Zeeland | 19,44 | 24,42 | 16,47 | 16,8 | 7,97 | 1,73 | 9,88 |
Noord-Brabant | 77,24 | 10,51 | 3,29 | 2,64 | 1,6 | 1,66 | 0,69 |
Limburg | 81,47 | 8,57 | 1,02 | 0,73 | 0,8 | 3,65 | 0,09 |
De kabinetsformatie was erop gericht een kabinet te vormen dat met het oog op de voorgenomen grondwetsherziening over een tweederdemeerderheid kon beschikken. Dat leidde in augustus 1948 tot het door KVP, PvdA, CHU en VVD gesteunde kabinet-Drees-Van Schaik.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.