Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Czeski Sokół (cz. Česká obec sokolská, ČOS) – czeskie towarzystwo sportowe powstałe w XIX wieku w Czechach. Najstarsza organizacja sokolska w krajach słowiańskich.
Celem Sokoła miało być podnoszenie sprawności fizycznej i duchowej oraz rozbudzanie ducha narodowego. Ruchowi sokolników przyświecała idea panslawizmu.
Pierwsze gniazdo Sokoła powstało 5 marca 1862 w Pradze. Założycielami byli Miroslav Tyrš i Jindřich Fügner. Stało się ono w niedługim czasie wzorem dla innych krajów słowiańskich i zaczęły powstawać nowe gniazda Sokoła w Słowenii (1863), w Polsce (1867), Chorwacji, w Niemczech na Łużycach i w Berlinie, w Serbii, Ukrainie (1894, rozwiązany w 1939), Macedonii, Rosji i na Słowacji (1905).
W 1865 roku czescy emigranci założyli oddział Sokoła w USA, gdzie funkcjonuje on do dnia dzisiejszego (2012), skupiając 44 gniazda, głównie w północnych stanach[1].
Pierwszy czechosłowacki prezydent Tomáš Garrigue Masaryk był również aktywnym członkiem "Sokoła".[2]
Organizacja została rozwiązana po agresji niemieckiej w 1938, a jej członkowie byli prześladowani przez nazistów. Niemcy kierowali członków organizacji do niemieckich obozów koncentracyjnych, m.in. do obozu Auschwitz[3][4].
„Przywieziono przeszło stu Czechów. Była to sama inteligencja – organizacja „Sokół”. Ulokowano ich na naszej sali (blok 25, sala 7). Zaczęto ich kończyć w szybkim tempie. Wszedłem w kontakt organizacyjny z ich przedstawicielem 89 (żyje i jest w Pradze).” – Witold Pilecki[5].
Część Sokołów po delegalizacji organizacji zaangażowała się w walkę z faszyzmem, bijąc się zarówno na terenie Czech, jak i na emigracji[6].
Sokol został reaktywowany po II wojnie światowej w roku 1948. Został rozwiązany przez komunistów po praskiej wiośnie w roku 1968. Ponownie został reaktywowany w 1990 roku i liczy obecnie 45 gniazd.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.