Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Megrelia-Górna Swanetia[2] (dawny polski egzonim: Megrelia i Górna Swanetia; gruz. სამეგრელო-ზემო სვანეთი, Samegrelo-Zemo Swaneti) – region północno-zachodniej Gruzji, ze stolicą w Zugdidi. Region ten od zachodu graniczy z Abchazją, od południa z Gurią, od wschodu z Racza-Leczchumi i Dolną Swanetią i Imeretią, północna granica regionu jednocześnie jest granicą państwa z Rosją.
Region | |
Państwo | |
---|---|
Siedziba | |
Kod ISO 3166-2 |
GE-SZ |
Powierzchnia |
7441 km² |
Populacja (2022) • liczba ludności |
|
Szczegółowy podział administracyjny | |
Liczba prowincji |
8 |
Liczba miast |
1 |
Położenie na mapie | |
Strona internetowa |
Prowincje Megrelii i Górnej Swanetii, wraz z liczbą mieszkańców (2016)[3]:
Główne przemysłowe miasta regionu to Zugdidi i Poti, posiadają porty lotnicze i połączenie drogowe z najważniejszymi arteriami drogowymi Gruzji. Ponadto Poti jest głównym portem morskim, nie biorąc pod uwagę portów w autonomicznych republikach Adżarii i Abchazji. Jednakże produkcja w obu tych miastach jest bardzo mała. Gospodarka regionu opiera się na rolnictwie, głównie na uprawie kukurydzy (35 000 ha, 122 000 ton), orzechów laskowych (9000 ha, 8000 ton) i owoców (6000 ha, 18 000 ton)[4].
Na rzece Inguri, na północ od Dżwari, w 1988 r. zakończono budowę zapory i elektrowni wodnej Inguri. W tym czasie była ona najwyższą zaporą łukową na świecie (wysokość – 272 m, długość – 670 m)[5].
Swanetię zamieszkuje grupa etnograficzna Gruzinów zwanych Swanami. Posługują się swanuri, czyli jednym z dialektów języka gruzińskiego. Zarówno język, jak i obyczaje wyraźnie różnią ich od rodaków z innych regionów. Dość oryginalna kultura Swanów powstawała na skutek wielowiekowej izolacji mieszkańców regionu od reszty Gruzinów[6].
Swanetia otoczona przez szczyty o wysokości 3000–5000 m jest najwyższym zamieszkanym regionem w Europie[7]. Jest głównym ośrodkiem alpinistycznym w Gruzji. Znajdują się tam najwyższe szczyty: Szchara (5068 m n.p.m.), Uszba, Dżangitau, Szchelda oraz słynna ściana Bezingi.
Wieś Uszguli, położona w trudno dostępnym, odizolowanym obszarze Swanetii, promowana jest jako atrakcja turystyczna: jakoby najwyżej położone zamieszkane miejsce w Europie (2200 m n.p.m.)[8].
Region Górnej Swanetii, ze względu na liczne zabytkowe cerkwie i baszty obronne oraz wyjątkową kulturę, został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Ludność zamieszkująca tereny Megrelii - Megrelowie - posiada własny dialekt i oryginalną kulturę[9]. Słynie również z kuchni, która jest o wiele pikantniejsza niż w pozostały regionach Gruzji[10].
W południowej części Megrelii, na granicy z Gurią, znajduje się Kolchidzki Park Narodowy.
Tereny Megrelii to starożytna Kolchida, cel wyprawy Argonautów po złote runo. W starożytności Kolchida była kolonią greckiego miasta Milet. Grecy łączyli Kolchidę z obecną w mitologii krainą Aja.
Muzeum Historii i Etnografii w Zugdidi zawiera wiele znalezisk związanych z Kolchidą. Są to między innymi: złota głowa sarny z I wieku, wiele monet, części elementów szklanych i haftu z XI – XIII wieku, ikony z klasztorów Megrelii. W Zugdidi w siedemnastowiecznym pałacu książąt znajdują się trzy brązowe maski Napoleona Bonaparte. Znalazły się one w tym miejscu w wyniku małżeństwa Salome z Księciem Achille Napoleonem Muratem – wnukiem siostry Napoleona i marszałka Murata[10].
Współczesna Megrelia jest politycznie podzielona. Zachodnia część regionu od rzeki Inguri po miasto Oczamczire (tzw. obwód galski) została wcielona do Abchaskiej Republiki Autonomicznej. Dziś obszar ten – choć zamieszkany niemal wyłącznie przez Gruzinów – kontroluje samozwańczy rząd abchaski, wsparty militarnie przez wojska rosyjskie (nominalnie siły pokojowe)[6].
W Martwili znajduje się średniowieczny monaster. Już w I wieku naszej ery powstała w tym miejscu świątynia chrześcijańska. Monaster Martwili został zbudowany w VII wieku. W X wieku za sprawą króla Abchazji Giorgiego II monastyr stał się siedzibą biskupa. Katedra została prawie całkowicie zniszczona podczas tureckich najazdów, odbudował ją w X wieku król Abchazji Giorgi II[11].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.