Loading AI tools
organizacja turystyczna Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Polskie Towarzystwo Tatrzańskie (PTT) – organizacja turystyczna istniejąca w latach 1873–1950, początkowo pod innymi nazwami, będąca jednym z protoplastów Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK), a także stowarzyszenia działającego współcześnie pod tą samą nazwą.
Pomysł założenia Towarzystwa Tatrzańskiego był rozważany wśród miłośników Tatr już w 1871. Założono je początkowo jako Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie 31 grudnia 1873 r. Po ustanowieniu statutu Towarzystwo zostało zarejestrowane 19 marca 1874 r. z siedzibą w Nowym Targu. W maju 1874 zmieniło nazwę na Towarzystwo Tatrzańskie i przeniosło swoją siedzibę do Krakowa.
Założycielami Towarzystwa lub uczestnikami pierwszych prac nad jego rozwojem byli m.in. dr Tytus Chałubiński, ks. Józef Stolarczyk, Eugeniusz Janota, Ludwig Eichborn, Walery Eljasz-Radzikowski, Adam Uznański, Jadwiga z Zamoyskich Sapieżyna i inni. Pierwszym prezesem został hrabia Mieczysław Rey. Już w pierwszej dekadzie istnienia Towarzystwa powstały jego pierwsze oddziały terenowe w Stanisławowie (1877), Kołomyi i Lwowie. Potem szybko powstawały kolejne oddziały (w Nowym Sączu, Szczawnicy i Żywcu). Jednak dopiero po I wojnie światowej, wraz ze zmianą nazwy w 1920 r. na Polskie Towarzystwo Tatrzańskie (PTT), Towarzystwo objęło swoim zasięgiem całe terytorium II Rzeczypospolitej. Zakopiański oddział Towarzystwa miał siedzibę w Dworcu Tatrzańskim. W latach 1886–1920 organem Towarzystwa był „Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego”, wydawany nieco częściej niż raz do roku.
W statucie Towarzystwa zapisano następujące cele jego działania.
Realizacja tych punktów odbywała się poprzez badania naukowe gór polskich – badania jaskiń tatrzańskich, budowę obserwatoriów meteorologicznych, tworzenie opisów etnograficznych Czarnohory, Łemkowszczyzny i Beskidu Śląskiego, wydawanie map i przewodników, budowanie schronisk i znakowanie szlaków turystycznych. Z inicjatywy Towarzystwa Tatrzańskiego w 1899 przedłużono powstałą w 1884 roku linię kolejową Kraków – Chabówka do Zakopanego. Towarzystwo Tatrzańskie kładło podwaliny pod powstanie Tatrzańskiego Parku Narodowego i TOPR-u. W okresie międzywojennym PTT, posiadało w całym kraju 40 oddziałów i liczyło 19.719 członów (1933 rok)[1]. Do roku 1939 Polskie Towarzystwo Tatrzańskie miało już 54 schroniska, 81 stacji turystycznych, 10 niezagospodarowanych schronów, o łącznej liczbie prawie 5 tysięcy miejsc noclegowych.
Obiekty noclegowe PTT w Karpatach w 1937 roku[2]:
Pasmo górskie | Schroniska turystyczne | Schrony niezagospodarowane | Stacje turystyczne |
---|---|---|---|
Beskid Śląski | 3 | – | 2 |
Beskid Mały | 1 | – | 4 |
Beskid Wysoki (Beskid Żywiecki wraz z Beskidem Średnim) | 6 | – | 2 |
Gorce i Beskid Wyspowy | 4 | – | 2 |
Tatry i Podhale | 6 | – | 2 |
Pieniny | 2 | – | 1 |
Beskid Sądecki | 2 | – | – |
Pogórze Rożnowskie | – | – | 2 |
Beskid Niski | – | 1 | 2 |
Bieszczady | 4 | 2 | 11 |
Gorgany | 8 | 3 | 6 |
Czarnohora | 7 | – | 5 |
Beskidy Huculskie | 6 | – | 6 |
Z inicjatywy Towarzystwa i na jego koszt postawiono w Zakopanem pierwsze latarnie, położono chodniki, zbudowano pocztę i telegraf. W 1882 zbudowano Dworzec Tatrzański (nazywany także Dworem Tatrzańskim), który szybko stał się ośrodkiem kultury. W Zakopanem działały powstałe w ramach struktur Towarzystwa Tatrzańskiego sekcje:
Po I wojnie działały tylko sekcje Turystyczna i Narciarska.
W okresie II wojny światowej Towarzystwo zawiesiło swoją działalność (do 1945).
Towarzystwo reaktywowano w 1945. Ze względów politycznych, pod wpływem władz państwowych, powstał projekt rozwiązania PTT (jak również Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego) i stworzenia nowej, jednej organizacji turystycznej w Polsce. W dniu 16 grudnia 1950 r. odbyły się dwa osobne zjazdy PTT i PTKraj., które powzięły dwie niezależne uchwały o samorozwiązaniu się jednej i drugiej organizacji. W dniu następnym, 17 grudnia 1950 r., grupa prywatnych osób (a nie delegatów na zjazdy organizacji, które prawnie już nie istniały) powołała Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze.
W obecnie obowiązującym Statucie PTTK znajduje się informacja, że Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze (…) powstałe w 1950 roku z utworzonego w 1873 roku Towarzystwa Tatrzańskiego, przekształconego w 1920 roku w Polskie Towarzystwo Tatrzańskie oraz utworzonego w 1906 roku Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, jest spadkobiercą tradycji i dorobku ideowego, a także następcą prawnym majątku tych Towarzystw[3].
Rok 1874 – Walne zgromadzenie 22 listopada
Rok 1875 – Walne zgromadzenie 30 maja
Rok 1876 – Walne zgromadzenie 28 maja
Rok 1877 – Walne zgromadzenie 27 maja
Rok 1878 – Walne zgromadzenie 5 maja
Rok 1880 – Walne zgromadzenie 9 maja
Rok 1883 – Walne zgromadzenie 4 lutego
Rok 1885 – Walne zgromadzenie 8 marca
Rok 1887 – Walne zgromadzenie 6 lutego
Rok 1888 – Walne zgromadzenie 5 lutego
Rok 1889 – Walne zgromadzenie 3 lutego
Rok 1891 – Walne zgromadzenie 1 lutego
Rok 1897 – Walne zgromadzenie 21 lutego
Rok 1901 – Walne zgromadzenie 21 kwietnia
Rok 1903 – Walne zgromadzenie 14 czerwca
Rok 1908
Rok 1998 – Walne zgromadzenie 14 września[5].
Państwo | |
---|---|
Siedziba | |
Data założenia |
1989 |
Rodzaj stowarzyszenia | |
Status | |
Zasięg |
Rzeczpospolita Polska i zagranica |
Prezes Zarządu Głównego |
Jolanta Augustyńska |
Nr KRS | |
Data rejestracji |
28 maja 2002 |
Strona internetowa |
Od 1981 podejmowano próby zarejestrowania nowej organizacji o nazwie Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, które zakończyły się powodzeniem dopiero w 1989. Siedzibą jest Kraków, a jego pierwszym prezesem został Maciej Mischke.
Skład władz na XII kadencję (2022–2025)
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.