Presidenti i Letonisë
From Wikipedia, the free encyclopedia
Presidenti i Letonisë (Letonisht: Latvijas Valsts prezidents, fjalë për fjalë 'Presidenti i Shtetit të Letonisë') është kreu i shtetit dhe komandanti i përgjithshëm i Forcave të Armatosura Kombëtare të Republikës së Letonisë.[2]
Presidenti i Republikës së Letonisë
Latvijas Valsts prezidents | |
---|---|
Kreu i shtetit | |
Stili | Z. President (joformal) [Shkelqësia e Tij]] (diplomatik) |
Statusi | Kreu i shtetit |
Anëtar/e i | Forcat e Armatosura të Letonisë |
Vendbanimi | Kështjella e Rigës |
Selia | Riga, Letoni |
Emërues | Saeima |
Kohëzgjatja e detyrës | Katër vjet, të rinovueshme një herë radhazi |
Instrumenti konstitues | Kushtetuta e Letonisë |
Mbajtësi inaugurues | Jānis Čakste |
Themelimi | 14 nëntor 1922; 101 vite më parë (1922-11-14) |
Shfuqizimi | 1940–1991 |
Zëvendës | Kryetari i Saeima |
Pagesa | €54,732 vjetor[1] |
Faqja zyrtare | www |
Mandati i kësaj zyre është katër vjet. Para vitit 1999, ishin tre vjet. Presidenti mund të zgjidhet çdo herë, por jo më shumë se dy herë radhazi.[3] Në rast të konkursit në zyrën e presidentit, kryetari i Saeima merr detyrën e presidentit. Për shembull, pas vdekjes së Jānis Čakste, Pauls Kalniņš, Kryetari i Saeima, ishte ushtrues detyre i presidentit për një kohë të shkurtër në 1927 derisa të zgjidhej një president i ri.
Presidenti nuk është një post plotësisht ekzekutiv, siç është rasti me presidentin e Lituanisë. Megjithatë, ndryshe nga presidenti i Estonisë, roli i tij nuk është tërësisht ceremonial. Sipas kushtetutës së Letonisë, presidenti ndan pushtetin ekzekutiv me kabinetin dhe kryeministrin. Megjithatë, presidenti nuk është politikisht përgjegjës për kryerjen e detyrave të tij. Urdhrat e tij nuk janë të vlefshme pa kundërnënshkrimin e një anëtari të kabinetit – zakonisht kryeministrit.[2]
Presidenti i tanishëm është Edgars Rinkēvičs, ish-ministër i punëve të jashtme, i cili u zgjodh nga Saeima më 31 maj 2023 pas tre raundeve të votimit dhe filloi mandatin e tij katërvjeçar më 8 korrik 2023.[4] Kjo e bëri Rinkēvičs kreun e parë të shtetit homoseksual të çdo shteti anëtar të BE-së.