Shqipëria nën pushtimin italian (1939–1943)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Pushtimi italian i Shqipërisë, edhe pse formalisht ekzistonte si protektorat i Mbretërisë së Italisë, dhe de jure ishte një bashkim midis Italisë dhe Shqipërisë, i udhëhequr zyrtarisht nga Mbreti Victor Emmanuel III, de facto ishte një pushtim që zgjati nga 1939 në 1943. Shqipëria u udhëhoq nga guvernatorët italianë, pasi u pushtua ushtarakisht nga Italia, nga viti 1939 deri më 1943. Gjatë kësaj kohe Shqipëria pushoi së ekzistuari si një vend i pavarur dhe mbeti si një pjesë autonome e Perandorisë Italiane të drejtuar nga zyrtarë të qeverisë italiane, të cilët synonin ta bënin Shqipërinë pjesë të një Itali të Madhe duke asimiluar shqiptarët si italianë dhe duke kolonizuar Shqipërinë me kolonët italianë nga Gadishulli Apenin për ta transformuar gradualisht në një Tokë italiane.[1]
Shqipëria nën pushtimin italian | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1939–1943 | |||||||||||
Parimi: "FERT" | |||||||||||
Himni: Himni mbretëror Marcia Reale d'Ordinanza | |||||||||||
Gjendja | Protektoriati dhe varësia e Italisë | ||||||||||
Kryeqyteti | Tirana | ||||||||||
Gjuhët e zakonshme | Shqipja Italishtja | ||||||||||
Besimi | Myslimanët syni Bektashinjtë Katolikët Ortodoksët | ||||||||||
Qeveria | |||||||||||
Lloji i qeverisjes | Fashistët · Sistemi një partiak nën Monarkinë Kushtetuese | ||||||||||
Mbreti | |||||||||||
• 1939–1943 | Victor Emmanuel III | ||||||||||
Mëkëmbësi i Përgjithshëm | |||||||||||
• 1939–1943 | Françesko Jakomoni | ||||||||||
• 1943 | Alberto Pariani | ||||||||||
Kryeministri | |||||||||||
• 1939–1941 | Shefqet Vërlaci | ||||||||||
• 1941–1943 | Mustafa Merlika-Kruja | ||||||||||
• 1943 | Eqrem Libohova | ||||||||||
• 1943 | Maliq Bushati | ||||||||||
Kuvendi | Kuvendi | ||||||||||
Epoka historike | Periudha e luftrave · Lufta e Dytë Botërore | ||||||||||
7 Prill 1939 | |||||||||||
8 Shtator 1943 | |||||||||||
Sipërfaqja | |||||||||||
1939 | 27,538 km2 (10,632 sq mi) | ||||||||||
Popullsia | |||||||||||
• 1939 | 1,701,463 | ||||||||||
Ekonomia | |||||||||||
Monedha | Franga (1939–1941) Lira Italiane (1941–1943) | ||||||||||
Të dhëna të tjera | |||||||||||
| |||||||||||
Sot pjesë e | Shqipëria Kosova Serbia Mali i Zi Maqedonia e Veriut |
Në Traktatin e Londrës gjatë Luftës së Parë Botërore, Antantja Tripale i kishte premtuar Shqipërinë qendrore dhe jugore Italisë, si një shpërblim për të luftuar përkrah Antantës.[2] Në qershor 1917, pasi ushtarët italian morën kontrollin e zonave të konsiderueshme të Shqipërisë, Italia deklaroi zyrtarisht një protektorat mbi Shqipërinë qendrore dhe jugore; megjithatë kjo u përmbys në shtator të vitit 1920 kur Italia u vu nën presion për të hequr ushtrinë e saj nga Shqipëria.[2] Italia u tërbua me fitimet minimale që ajo mori nga negociatat e paqes, të cilat ajo konsideroi se kishin shkelur Traktatin e Londrës. Fashistët italianë pohuan se shqiptarët ishin të lidhur etnikisht me italianët nëpërmjet lidhjeve me italianët prehistorikë, popullsitë ilire dhe romake dhe se ndikimi kryesor i ushtruar nga perandoritë romake dhe Veneciane mbi Shqipërinë justifikonte të drejtën e Italisë për ta zotëruar atë[3]. Italia justifikoi edhe aneksimin e Shqipërisë në bazë të faktit se disa qindra mijëra njerëz me origjinë shqiptare tashmë ishin përfshirë në shoqërinë në Italinë jugore, që inkorporimi i Shqipërisë ishte një masë e arsyeshme që do të bashkonte njerëzit me prejardhje shqiptare në një shtet.[4] Italia mbështeti irredentizmin shqiptar, të drejtuar kundër Kosovës me popullsi kryesisht shqiptare në Jugosllavi dhe Epir në Greqi, veçanërisht në zonën kufitare të Çamërisë, të banuar nga pakica çame shqiptare.[5]