พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
อดีตพระมหากษัตริย์สยาม / From Wikipedia, the free encyclopedia
พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหามงกุฎ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (18 ตุลาคม พ.ศ. 2347 – 1 ตุลาคม พ.ศ. 2411) เป็นพระมหากษัตริย์สยาม รัชกาลที่ 4 แห่งราชวงศ์จักรีและเป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลที่ 48 ตามประวัติศาสตร์ไทย มีพระนามเดิมว่า "เจ้าฟ้ามงกุฎ" เสด็จพระราชสมภพ ณ พระราชวังเดิม เมื่อวันพฤหัสบดี ขึ้น 14 ค่ำ เดือน 11 ปีชวด ตรงกับวันที่ 18 ตุลาคม พ.ศ. 2347 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช[1] เป็นพระราชโอรสพระองค์ที่ 43 และเป็นลำดับที่ 2 ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยกับสมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว | |||||
---|---|---|---|---|---|
พระสยามเทวมหามกุฏวิทยมหาราช | |||||
พระบรมฉายาลักษณ์ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ฉายโดย จอห์น ทอมสัน | |||||
พระเจ้ากรุงสยาม | |||||
ครองราชย์ | 2 เมษายน พ.ศ. 2394 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2411 (17 ปี 182 วัน) | ||||
ราชาภิเษก | 15 พฤษภาคม พ.ศ. 2394 | ||||
ก่อนหน้า | พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว | ||||
ถัดไป | พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว | ||||
พระเจ้าแผ่นดินที่สอง | พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว | ||||
สมุหนายก | |||||
สมุหพระกลาโหม | |||||
พระราชสมภพ | 18 ตุลาคม พ.ศ. 2347 พระราชวังเดิม เมืองธนบุรี อาณาจักรรัตนโกสินทร์ | ||||
สวรรคต | 1 ตุลาคม พ.ศ. 2411 (63 พรรษา) พระที่นั่งภาณุมาศจำรูญ พระบรมมหาราชวัง เมืองพระนคร ประเทศสยาม | ||||
ถวายพระเพลิง | พ.ศ. 2413 พระเมรุมาศ ท้องสนามหลวง | ||||
บรรจุพระบรมอัฐิ | พระวิมานทองกลาง บนพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท | ||||
พระภรรยาเจ้า |
| ||||
สนม | |||||
พระราชบุตร | 84 พระองค์ | ||||
| |||||
ราชวงศ์ | จักรี | ||||
พระราชบิดา | พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย | ||||
พระราชมารดา | สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี | ||||
ศาสนา | เถรวาท | ||||
ลายพระอภิไธย |
สยามรู้สึกถึงแรงกดดันจากการล่าอาณานิคมของชาติตะวันตกในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรับเอานวัตกรรมตะวันตกมาและริเริ่มพัฒนาประเทศของพระองค์ให้ทันสมัย ทั้งในด้านเทคโนโลยีและวัฒนธรรม จนทำให้พระองค์ได้รับพระสมัญญานามว่า "พระบิดาแห่งวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี" และพระองค์ยังทรงเป็น 1 ใน 8 สมเด็จพระบูรพกษัตริย์สยามที่ทรงเป็น “มหาราช” ในประเทศไทย
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวยังสถาปนาพระอนุชาของพระองค์ คือ เจ้าฟ้าจุฑามณี กรมขุนอิศเรศรังสรรค์ เป็นพระมหากษัตริย์พระองค์ที่ 2 โดยได้ประกอบพิธีบวรราชาภิเษกในปี พ.ศ. 2394 เป็นพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระราชดำรัสว่าพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวควรได้รับการถวายความเคารพเสมอด้วยพระองค์ (ดังที่สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงกระทำกับพระอนุชาคือสมเด็จพระเอกาทศรถ เมื่อ พ.ศ. 2135) ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว อำนาจของตระกูลบุนนาคมาถึงจุดสูงสุด กลายเป็นตระกูลขุนนางที่มีอำนาจสูงสุดในสยาม