สหราชอาณาจักร
ประเทศในทวีปยุโรปตะวันตกเฉียงเหนือ / From Wikipedia, the free encyclopedia
สหราชอาณาจักรบริเตนใหญ่และไอร์แลนด์เหนือ[8] (อังกฤษ: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland) หรือโดยทั่วไปรู้จักกันว่า สหราชอาณาจักร (United Kingdom: UK) และ บริเตน (Britain)[9] เป็นรัฐเอกราชในยุโรป ตั้งอยู่นอกชายฝั่งตะวันตกเฉียงเหนือของยุโรปภาคพื้นทวีป[10][11] ประกอบด้วยประเทศองค์ประกอบ 4 ประเทศ ได้แก่ อังกฤษ เวลส์ สกอตแลนด์ และไอร์แลนด์เหนือ[12] โดยครอบคลุมเกาะบริเตนใหญ่ ส่วนตะวันออกเฉียงเหนือของเกาะไอร์แลนด์ และเกาะเล็ก ๆ จำนวนมากในบริติชไอลส์[13] ไอร์แลนด์เหนือเป็นเพียงส่วนเดียวของสหราชอาณาจักรที่มีพรมแดนทางบกติดต่อกับรัฐอื่น คือ ประเทศไอร์แลนด์ นอกเหนือจากนี้แล้ว สหราชอาณาจักรล้อมรอบด้วยมหาสมุทรแอตแลนติก ทะเลเหนือ ช่องแคบอังกฤษ ทะเลเคลติก และทะเลไอริช สหราชอาณาจักรมีเนื้อที่ทั้งหมด 243,610 ตารางกิโลเมตร (94,060 ตารางไมล์) และมีจำนวนประชากรประมาณการใน ค.ศ. 2022 มากกว่า 67 ล้านคน[14]
สหราชอาณาจักรบริเตนใหญ่และไอร์แลนด์เหนือ | |
---|---|
ที่ตั้งของ สหราชอาณาจักร (เขียวเข้ม) ในทวีปยุโรป (เทาเข้ม) | |
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด | กรุงลอนดอน 51°30′N 0°7′W |
ภาษาราชการ และภาษาประจำชาติ | อังกฤษ (โดยพฤตินัย) |
ภาษาระดับภูมิภาคและภาษาชนกลุ่มน้อย[1] |
|
กลุ่มชาติพันธุ์ (ค.ศ. 2011) |
|
ศาสนา (ค.ศ. 2011) | |
การปกครอง | รัฐเดี่ยว ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญระบบรัฐสภา |
สมเด็จพระเจ้าชาลส์ที่ 3 | |
ริชี ซูแน็ก | |
สภานิติบัญญัติ | รัฐสภา |
• สภาสูง | สภาขุนนาง |
• สภาล่าง | สภาสามัญชน |
การก่อตั้ง | |
• พระราชบัญญัติกฎหมายในเวลส์ | ค.ศ. 1535 และ 1542 |
24 มีนาคม ค.ศ. 1603 | |
1 พฤษภาคม ค.ศ. 1707 | |
1 มกราคม ค.ศ. 1801 | |
• พระราชบัญญัติรัฐธรรมนูญเสรีรัฐไอริช | 5 ธันวาคม ค.ศ. 1922 |
พื้นที่ | |
• รวม | 242,495 ตารางกิโลเมตร (93,628 ตารางไมล์)[2] (อันดับที่ 78) |
1.51 (ค.ศ. 2015)[3] | |
ประชากร | |
• ประมาณ | 68,138,484[4] |
270.7 ต่อตารางกิโลเมตร (701.1 ต่อตารางไมล์) (อันดับที่ 50) | |
จีดีพี (อำนาจซื้อ) | ค.ศ. 2023 (ประมาณ) |
• รวม | 3.847 ล้านล้านดอลลาร์[5] (อันดับที่ 10) |
• ต่อหัว | 56,471 ดอลลาร์[5] (อันดับที่ 29) |
จีดีพี (ราคาตลาด) | ค.ศ. 2023 (ประมาณ) |
• รวม | 3.159 ล้านล้านดอลลาร์[5] (อันดับที่ 6) |
• ต่อหัว | 46,371 ดอลลาร์[5] (อันดับที่ 22) |
จีนี (ค.ศ. 2019) | 36.6[6] ปานกลาง · อันดับที่ 33 |
เอชดีไอ (ค.ศ. 2021) | 0.929[7] สูงมาก · อันดับที่ 18 |
สกุลเงิน | ปอนด์สเตอร์ลิง (GBP) |
เขตเวลา | UTC (เวลามาตรฐานกรีนิช, เวลายุโรปตะวันตก) |
UTC+1 (เวลาออมแสงบริติช, เวลาออมแสงยุโรปตะวันตก) | |
รูปแบบวันที่ | วว/ดด/ปปปป ปปปป-ดด-วว (คริสต์ศักราช) |
ขับรถด้าน | ซ้ายมือ[thai 2] |
รหัสโทรศัพท์ | +44[thai 3] |
รหัส ISO 3166 | GB |
โดเมนบนสุด | .uk[thai 4] |
รูปแบบการปกครองของสหราชอาณาจักรเป็นแบบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญและประชาธิปไตยระบบรัฐสภา[15][16] เมืองหลวงและเมืองที่ใหญ่ที่สุดคือลอนดอนซึ่งเป็นนครระดับโลกและศูนย์กลางการเงินที่มีประชากรในเขตมหานครมากกว่า 14 ล้านคน เมืองใหญ่อื่น ๆ ได้แก่ เบอร์มิงแฮม แมนเชสเตอร์ กลาสโกว์ ลิเวอร์พูล และลีดส์[17] สกอตแลนด์ เวลส์ และไอร์แลนด์เหนือมีรัฐบาลที่ได้รับการถ่ายโอนอำนาจบริหารเป็นของตนเอง โดยแต่ละแห่งมีอำนาจแตกต่างกันไป[18][19]
สหราชอาณาจักรมีวิวัฒนาการมาจากการผนวก การรวม และการแบ่งแยกประเทศองค์ประกอบหลายครั้งในช่วงเวลาหลายร้อยปี สนธิสัญญาสหภาพระหว่างราชอาณาจักรอังกฤษ (ซึ่งรวมถึงเวลส์ที่ถูกผนวกใน ค.ศ. 1542) กับราชอาณาจักรสกอตแลนด์ใน ค.ศ. 1707 ก่อให้เกิดราชอาณาจักรบริเตนใหญ่ การรวมเป็นสหภาพกับราชอาณาจักรไอร์แลนด์ใน ค.ศ. 1801 ก่อให้เกิดสหราชอาณาจักรบริเตนใหญ่และไอร์แลนด์ ทำให้เกิดสหราชอาณาจักรในปัจจุบัน ส่วนใหญ่ของไอร์แลนด์แยกตัวออกจากสหราชอาณาจักรใน ค.ศ. 1922 จึงเหลือเพียงสหราชอาณาจักรบริเตนใหญ่และไอร์แลนด์เหนือซึ่งใช้ชื่อดังกล่าวอย่างเป็นทางการใน ค.ศ. 1927
ไอล์ออฟแมน เกิร์นซีย์ และเจอร์ซีย์ที่อยู่ใกล้เคียงมิใช่ส่วนหนึ่งของสหราชอาณาจักร แต่เป็นคราวน์ดีเพนเดนซีซึ่งรัฐบาลสหราชอาณาจักรมีหน้าที่รับผิดชอบด้านการป้องกันดินแดนและการต่างประเทศ[20] สหราชอาณาจักรมีดินแดนโพ้นทะเล 14 ดินแดน[21] นับเป็นสิ่งที่หลงเหลืออยู่ของจักรวรรดิบริติชซึ่งในขณะที่รุ่งเรืองที่สุดในคริสต์ทศวรรษ 1920 นั้นครอบคลุมเกือบหนึ่งในสี่ของมวลแผ่นดินโลกและหนึ่งในสามของประชากรโลก และเป็นจักรวรรดิใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ อิทธิพลของสหราชอาณาจักรยังสามารถพบเห็นได้จากความแพร่หลายของภาษา วัฒนธรรม และระบบกฎหมายและการเมืองในอดีตอาณานิคมหลายแห่ง[22][23]
สหราชอาณาจักรมีเศรษฐกิจใหญ่เป็นอันดับที่ 6 ของโลกเมื่อพิจารณาจากผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (จีดีพี) ณ ราคาตลาด และใหญ่เป็นอันดับที่ 9 เมื่อพิจารณาจากภาวะเสมอภาคของอำนาจซื้อ (พีพีพี) สหราชอาณาจักรมีเศรษฐกิจที่มีรายได้สูงและมีค่าดัชนีการพัฒนามนุษย์ในระดับสูงมาก โดยอยู่ในอันดับที่ 18 ของโลก นอกจากนี้ยังทำผลงานได้ดีในการจัดอันดับระหว่างประเทศในด้านการศึกษา, บริการสุขภาพ, การคาดหมายคงชีพ และการพัฒนามนุษย์[24][25] สหราชอาณาจักรกลายเป็นประเทศอุตสาหกรรมประเทศแรกของโลกและเป็นมหาอำนาจสูงสุดของโลกระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 19 และในตอนต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20[26][27] ในปัจจุบันสหราชอาณาจักรยังคงมีอิทธิพลทางเศรษฐกิจ วัฒนธรรม การทหาร วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และการเมืองในระดับสากลอยู่มาก[28][29] สหราชอาณาจักรได้รับรองว่าเป็นรัฐอาวุธนิวเคลียร์และมีรายจ่ายทางการทหารมากเป็นอันดับที่ 4 ของโลก[30]
สหราชอาณาจักรเป็นสมาชิกถาวรของคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติตั้งแต่สมัยประชุมแรกใน ค.ศ. 1946 นอกจากนี้ยังเป็นสมาชิกของเครือจักรภพแห่งประชาชาติ, สภายุโรป, กลุ่ม 7, กลุ่ม 10, กลุ่ม 20, องค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ (เนโท), ออคัส, องค์การเพื่อความร่วมมือและการพัฒนาทางเศรษฐกิจ (โออีซีดี), องค์การตำรวจอาชญากรรมระหว่างประเทศ (ตำรวจสากล) และองค์การการค้าโลก (ดับเบิลยูทีโอ) สหราชอาณาจักรเป็นรัฐสมาชิกของประชาคมยุโรป (อีซี) และองค์การสืบทอดคือสหภาพยุโรป (อียู) ตั้งแต่การเข้าร่วมใน ค.ศ. 1973 จนถึงการถอนตัวใน ค.ศ. 2020 หลังการลงประชามติใน ค.ศ. 2016